MİMARİ DE REZİDANS VE İSTANBUL

MİMARİ DE REZİDANS VE İSTANBUL Özellikle son yıllarda İstanbul ve diğer büyük şehirlerde tüketim nesnesi olarak ortaya çıkan ve yeni bir yaşam tarzı sunan önemli yapı tiplerinden biri de rezidanslardır . Rezidans kavramı yapı sektöründe yaygın olarak kullanılmakla birlikte, bu kavram ile tanımlanan yapıların kullanım amacı, yapıldığı yıl, yapıldığı yer ve hedef kitle bağlamında farklılıklar gösterdiği gözlemlenmektedir. Konut insanoğlunun barınma ihtiyacı doğrultusunda ortaya çıkmış, mimarlık tarihinin ilk nesnel örneğidir. İlk çağlardan günümüze değin evrilerek gelişmiş, bulunduğu yere göre farklılıklar göstermiş, yapıldığı dönemin izlerini taşımış, ekonomik, siyasi, kültürel, dinsel, iklimsel, topografik, sosyolojik, vb. her türlü etmenle yoğrulmuştur.

Günümüz dünyasında ve dolayısıyla Türkiye’sinde sermaye, hemen hemen bütün disiplinlere şekil verdiği gibi, mimarlığı da yoğurup şekillendirmeye devam etmektedir. Sermaye, mimarlığı diğer bütün pazarlardan farksız kabul ederek, mimarlığın daha fonksiyonelini, daha donanımlısını, daha albenilisini, daha sağlamını, daha konforlusunu, buna karşın daha çabuk tüketilenini, daha çabuk vazgeçilenini, yenilenenini kullanmıştır.Rezidanslar daha rekabetçisini üretmektedir. Diğer yandan mimarlık, tarih boyunca değişen teknolojiye, üretim etkinliğine, yaşam biçimlerine, kültürel süreçlere bağlı olarak kendini yenilemiş ve dönemine özgü yeni fonksiyon ve bina kurgularını ortaya çıkarmıştır. Günümüze özgü konut tipolojisinin önemli örneklerinden biri olarak rezidanslar bu kapsamda değerlendirilebilir. Rezidanslar kimine göre yeni yaşam biçiminin, kimine göre ise sermayenin yeni tüketim nesneleri olarak kavramsal anlamda önemli bir terminoloji; mekânsal anlamda ise önemli bir konut tipolojisi olarak ortaya konabilir.

Rezidanslar da Tüketim

Rezidanslar da diğer tüketim nesneleri gibi, kendi alanında (konut sektörü) tüketiciye ulaşan çekici imgelerdir. Anlamı, tüketilmekte saklı olan bu nesnelerin anlamsızca tüketilme eğilimleri, onların yüzeysel tanımları ile birleşerek hızlı bir şekilde üretilmektedirler. Rezidansların oluşumu nu tetikleyen faktörlerin ortaya çıkmasıyla 2000 li yıllardan itibaren yüksek bir ivme kazanan küreselleşme sürecine bağlı konut sektöründe yoğun olarak üretilen rezidans imgesine sahip yapıların programları ve tasarım prensipleri ortaya konmuştur.

Rezidans Mimarileri

Yeni bir gayrimenkul tüketim nesnesi olan Rezidans kavramı tanımının mimar, yatırımcı, gayrimenkul pazarlama uzmanları ve kullanıcılar üzerinden yapılması gerekmektedir. Mimarların görüşüne göre ; Rezidans kavramı sözlük anlamının ötesinde bir anlam taşımakta ve düşük gelir seviyesine sahip olan sınıfın oturduğu evlerden ziyade yüksek gelirli sınıfın konutlarını tarif ederken kullanılmakta ve hatta zaman zaman sözcük kendi başına sosyal bir sınıf tarifi oluşturmaktadır. Rezidans kavramı kent merkezinde ya da merkezin çok yakınında, genellikle 15 kattan daha yüksek, içinde konut alanları dışında bazı ortak sosyal alanların da bulunduğu yapı türünü tanımlamaktadır.

Rezidanslardaki hizmetler

Rezidanslar, tam donanımlı mutfak, ütü odası, kablolu televizyon, uydu TV, internet bağlantısı, kasa, direkt telefon, iklimlendirme, kasa ve çamaşır makinesi gibi sabit altyapının yanı sıra, güvenlik başta olmak üzere, resepsiyon, günlük temizlik, kuru temizleme, çamaşırhane, alışveriş servisleri ve müstakil otopark imkanlarıyla donanmış, konut blokları olarak tanımlamaktadır. Yatayı dikeye taşıyan yüksek yapılarda yer alan rezidanslar bünyelerinde barındırdıkları ortak sosyal alanların yanı sıra çevrelerinde daha fazla yeşil alan ve rekreasyon alanı oluşmasına olanak tanımaktadır. 90’ larda başlayan, bireyselliği vurgulayan stüdyo ev yaşamından sonra 2000’ lerde rezidanslar yeni konut alternatifleri olarak popülerleşmektedir. Bazı yapı uzmanlarının görüşlerine göre ise rezidansların aslında otel mantığıyla işletilen yapılar olduğu ve daha çok lüks konut olarak nitelendirildiği; bununla birlikte tüm lüks yapıların rezidans olmadığı ve rezidansların, resepsiyondan housekeeping’ e (temizlik ve bakım), ütüden yemeğe, güvenlikten sosyal tesislere kadar 5 yıldızlı otellerde verilen tüm hizmetleri içinde barındırması gereken bir konsept olduğu, içinde yüzme havuzu, tenis kortu, spor salonu, çocuk oyun parkı, sauna gibi sosyal tesislerin tümünü barındıran konforlu daireler olarak tanımlanması gerektiğidir. Yapı uzmanlarına göre rezidanslar oturanların hayatını kolaylaştırıcı pek çok hizmetin sağlandığı konut alanları olarak nitelendirilmelidir. Bununla birlikte; kapalı otopark, ortak sosyal donatı alanları, spor alanları gibi özelliklere sahip olan her binanın rezidans olarak algılanmaması gerektiğine dikkat çekilerek, rezidans olarak nitelendirilecek yapılarda yaşayanları ayrıcalıklı ve özel hissettirecek her özelliğin bulunması gerekliliği belirtilmektedir.

Rezidansların Değerleri

Gayrimenkul değerleme uzmanlarına göre ise rezidansların temelinde işyerinde daha çok vakit geçiren çalışan kesimin işten arta kalan vakitlerinde daha kaliteli aktivitelerle uğraşmak istemesi nedeniyle daha çok hizmet almak yatmaktadır. Kullanıcının rezidans kavramına yaklaşımını ise Gayrimenkul Pazarlama ve Satış uzmanları kısaca şöyle özetlemektedir: Kullanıcı, dairelerin konforuna ilaveten yaşayanların bir asansörle hizmet alacağı kapalı ve açık yüzme havuzları, tenis kortları, çocuk oyun parkları, sauna, kuru temizleme, concierge (danışmanlık hizmeti), spor salonu, bilardo ve ping pong salonu, oyun salonu gibi sosyal tesisleri olan ve kendi kendine yeten otomasyonu olan yapıları rezidans olarak tanımlamaktadır. Kullanıcılar sosyal ve teknik hizmetlere birlikte bakmakta ve kriterleri iki yönde de incelemektedirler. Standart konut projesi ile rezidans arasındaki en büyük farklılık resepsiyon, housekeeping ve concierge’ ye doğru gitmektedir. Rezidansların oluşumunu hazırlayan etkenlerin incelendiği bir sonraki yazımızı takip etmeniz önerisiyle.