Mirasçılıktan çıkarma Günümüzde gerek yakın çevremizden gerek medyadan sık sık duyduğumuz bir ifadedir. Bunu evlatlıktan red kavramı olarak da kullananlar vardır. Burada miras bırakanın amacı bazı sebeplerle mirasçılarını mirastan mahrum bırakmaktır.
Ancak kişiler keyfi olarak kendi soyundaki kişileri mirasında çıkaramıyor bunun için bazı sebeplerin olması gerekir.
Saklı paylı mirasçının bazı davranışları mirasçılıktan çıkarma işleminin yapılmasına sebep olabilir.
Böyle bir çıkarma haline,“cezai mirasçılıktan çıkarma” ,“cezalandırıcı mirasçılıktan çıkarma” denilmektedir.
Bu durumda, aile bağlarının derinden sarsan saklı paylı mirasçının, mirastan pay alması engellenmek istenmiştir.
Mirastan çıkarma Türk Medeni Kanunu ’na göre iki farklı şekilde yapılabilmektedir. Mirastan çıkarma halleri:
Bu hal herkesce bilinen mirastan çıkarma halidir. Mirasçının miras bırakana karşı aile hukukundan doğan görevlerini ihmal etmesi ya da kendisine karşı ağır bir suç işlemesi halinde mirastan mahrum edilmesi durumudur.
Bu çıkarma hali, mirastan mahrum edilen mirasçının menfaati için yapılan çıkarmadır. Miras bırakan borç içindeki mirasçının çocuklarını korumak için mirasçıyı mirasından mahrum ederek onun miras payını çocuklarına vermektedir.
Mirasbırakan tarafından gerçekleştirilecek olan ölüme bağlı tasarrufta, mirasçılıktan çıkarma sebebi şüpheye mahal vermeyecek bir şekilde açıkça belirtilmeli ve mümkünse mirasçılıktan çıkarma sebebine ilişkin somut olay da belirtilmelidir.
Çünkü mirasçılıktan çıkarılan mirasçı tarafından mirasçılıktan çıkarılmanın iptali davası açılması halinde, spesifik olarak hangi sebeple mirastan ıskat işleminin gerçekleştirilmiş olduğunun belirtilmemiş olması halinde, mirasbırakanın iradesine aykırı bir hukuki durum meydana gelebilecektir.
Uygulamada genellikle mirasçılıktan çıkarma işlemi vasiyetname ile yapılmaktadır. Ölüme bağlı tasarrufun iptali için dava açılabilir. Hangi durumlarda ölüme bağlı tasarrufun iptali için dava açılır?
Bu konuda kanunda kesin bir kıstas yoktur. kanun ağır olmasını aramıştır. Burada Yargıtay içtihatları devreye girecektir.
Suçun miras bırakanın şahsına işlenmesi zorunlu değildir. Onun malvarlığı haklarına tecavüz de bir ıskat sebebi sayılabilir.
Özellikle cezai mirasçılıktan çıkarma hallerinde, işin doğası gereği bir miras sözleşmesi yapılması pek muhtemelen görünmemektedir. Bu nedenle miras bırakan bir vasiyetname hazırlayarak bu talebini dile getirebilecektir.
Vasiyetname ise; resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname ve sözlü vasiyetname olarak üç farklı şekilde yapılabilmektedir.
Mirasçılıktan çıkarma işlemi yapmak isteyen kimse için imkân olması halinde, birçok açıdan daha avantajlı olan resmi vasiyetnamenin yapılmasını tavsiye etmekteyiz.
Koruyucu mirasçılıktan çıkarma işlemi açısından ise miras sözleşmesinin yapılması daha olasıdır. Burada da vurgulanması gereken husus “miras sözleşmesi yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmak, kısıtlı bulunmamak” gerektiğidir. Elbette burada da vasiyetname düzenlenerek, saklı paylı mirasçının mirasçılıktan çıkartılması mümkündür.
Mirastan çıkarılan kimse mirastan pay alamayacağı gibi bu durumu tenkis davasına da konu edemez. Mirastan çıkarılanın alması gereken ancak mirastan çıkarılması sebebiyle hak kazanamadığı pay ise, o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır. Mirastan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir. Bir diğer deyişle mirasçılıktan çıkarılan kimse mirasın dışında kalmakta ve mirasçılığa ilişkin haklarını kaybetmektedir. Gaziantep Miras Avukatı
Miras bırakan mirasçıyı kanunda belirtilen mirastan çıkarma nedenleri gerçekleşmeden yani haksız olarak mirastan çıkarmış olabilir. Bu durumda mirastan haksız yere çıkarılan mirasçının menfaatinin korunması gerekmektedir. Bu nedenle yasalarımızda mirastan çıkarmaya itiraz ve mirastan çıkarmanın iptali imkânlarına yer verilmiştir. Haksız yere mirasçılıktan çıkarılan mirasçı, mirastan çıkarmanın iptali davasını açma hakkına sahiptir.
Mirasçılıktan çıkarma işleminin gerçekleştirileceği ölüme bağlı tasarrufta mutlaka mirasçılıktan çıkarma sebebinin belirtilmesi gerektiğini, aksi takdirde mirasçılıktan çıkarılan mirasçının itirazı üzerinde mirasbırakanın iradesine aykırı sonuçların meydana gelebileceğini belirtmiştik. Bu husus da Medeni Kanun umuzun 512. maddesinde düzenlenmiştir. Gaziantep Miras Avukatı
Türk Medeni Kanunumuzun 512. Maddesine Göre:
“Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir.
Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer.
Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.”
Mirastan çıkarma sebebinin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer. Eğer mirasçılıktan çıkarma sebebinin varlığı ispat edilemiyorsa veya mirasçılıktan çıkarma sebebi Ölüme bağlı tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir.
Daha önce de belirttiğimiz üzere miras bırakan mirasçılıktan çıkarma sebebinde yanılgıya düşmüşse yaptığı çıkarma işlemi geçersiz olur.Gaziantep Miras Avukatı
Miras bırakanın ölümü anında çocuk en azından ana rahmine düşmüş olmalıdır. Bu halde de mirastan çıkarmanın vasiyetname veya miras sözleşmesi yapma yoluyla olması gerekmektedir. Miras bırakan alt soyunu ancak saklı payının yarısı için mirastan mahrum bırakabilir.
Mirastan ıskat ( mahrum bırakma) ölüme bağlı olan bir tasarruftur. Yalnızca vasiyetname şekillerinden biriyle yapılabilir. Mirastan ıskat için miras bırakan kişinin açık bir irade beyanı gereklidir. Vasiyet bırakan kişi, mirasçısını mirastan çıkardığını vasiyetinde açık bir şekilde belirtmek zorundadır.
Mirastan çıkarma davasında davacı, mirasçılık sıfatını kaybeden ve ölüme bağlı tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan kişidir. Dava, ölüme bağlı tasarrufun menfaat sağladığı kişiye karşı açılır. Davacının talebi, ölüme bağlı tasarrufun ve dolayısıyla mirasçılıktan çıkarma işleminin iptal edilmesi olacaktır.
Miras bırakan başka türlü tasarrufta bulunmadıkça mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı , o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır.
Kural olarak kişi mirasını istediğine bırakma hakkına sahiptir. Fakat tamamını bir kişiye bırakamaz . Yasal mirasçıları, her şartta mirastan pay alırlar. Medeni Kanun’a göre, kişi ölmeden önce vasiyetname ile mirasını istediği kişi ya da kişilere bırakabilir .
Yargıtay adeta hayırsız evladın nasıl olduğunun portresini çizmiş ve miras bırakanına böyle davranmış bir kişi de mirasçılıktan çıkarılabilir demiştir.
Babasınızın akli dengesi yerindeyse kendi malını istediği gibi satar veya bağışlıyabilir. Buna karşı diğer evlatların yapabileceği bir şey yoktur. Gaziantep Miras Avukatı
Mirasçılardan herhangi birinin miras bırakacak kişiye ve aileye karşı ilgisiz olması, bakımını yerine getirmemesi, gereksiz tıbbi müşahedede bulunması, ailenin onurunu davranışlarıyla zedelemesi gibi hallerde mirasçılıktan yoksu bırakma davası açılabilmektedir.
Mirastan men edilen mirasçı, işlediği suçun ağır bir suç olmadığını ya da suçu işlediği kişinin miras bırakanın bir yakını olmadığını iddia ediyorsa mirasçılıktan çıkarılmasının iptali için dava açabilir .
Öldürme,dolandırıcılık,sahtekarlık,emniyeti suistimal gibi suçlar bir ıskat sebebi teşkil edebilirler. İftira ,hakaret ve sövme,haksız suç isnadı ,yalan yere tanıklık gibi suçlar da bazı hallerde mirasçılıktan çıkarma sebebi teşkil edebilirler.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın