Ödenmeyen Senet Nasıl Tahsil Edilir? konusu alacağın tahsili için önemlidir.öncelikle senet vasfını ve özelliklerini inceleyerek başlayalım.çünkü senet diye elinizde bulundurduğunuz evrakın senet vasfı olmama ihtimali söz konusu olabilir.
Senet terimini bir hukuki terim olarak incelediğimizde hukuksal bir işlemi saptayan resmi belge olarak ifade etmemiz mümkünken konumuzla ilgili olarak senedi bir kimsenin ödemeye ya da yapmaya borçlu olduğu şeyi göstermek üzere imzalayıp ilgiliye verdiği belge olarak tanımlayabiliriz. Ödenmeyen bir senedin tahsili bakımından işletilecek takip prosedürüne karar vermek bakımından senetin niteliğine bakılmaktadır.
Senet adi nitelikte bir senet olabileceği gibi Türk Ticaret Kanunu anlamında düzenlemiş olan kambiyo senetleri niteliğini haiz olan çek , bono ve poliçede olabilir. Adi nitelikli senetler bakımından genel haciz yolu takip edilecekken kambiyo senedi olduğunda İcra İflas Kanununda belirtilen kambiyo senetlerine özgü takip yolu işletilmelidir.
Bu hususta detaylı bilgi için ” Teminat Senedi ve Diğer Senetler ” konulu makalemizi incelemenizi öneririz.
Genel hatlarıyla temel unsurlara bakacak olursak;
Borçlunun adı soyadı, T.C kimlik numarası ve imzasını, senedin vadesini ve tutarının yazılması başlangıç için yeterli olmaktadır.
Senette sadece imzanın borçluya ait olması gerekli ve yeterli olduğundan, vadesinde ödenmemesi halinde diğer unsurları takip öncesi tamamlayabilmek mümkündür. Şeklinde bir genel bilgi verebiliyor olsak da çek bono ve poliçelerin hangi unsurları ihtiva etmesi gerektiği kanunda belirtilmiştir. Örneğin;
Emre yazılı senetin unsurları kanunda aşağıdaki gibi belirtilmiştir:
Alacağı için elinde kambiyo senedi (çek, bono, poliçe ) bulunan bir alacaklı mutlaka kambiyo senetlerine özgü takip yoluna başvurmak zorunda değildir.
Zira alacaklının bu yola başvurabilmesi için öncelikle;
Bu nedenle herhangi bir hukuki ilişkiden doğan alacağınızı kambiyo senedine bağlamanız halinde senedin kanunen barındırması gereken zorunlu şekli unsurları haiz olup olmadığını kontrol etmeniz hak kaybına uğramamanız açısından çok önemlidir.
(Bono TTK/776 vd., Çek TTK/780 vd., Poliçe TTK/671 vd.)
Bu hususta detaylı bilgi için ” Senet Nedir? Senette Zorunlu Unsurlar” konulu makalemizi incelemenizi öneririz.
Ödenmeyen kambiyo senetlerinin takip prosedürü aşağıda belirtildiği gibi işlemektedir.
Ödeme yapılamayacak durumda ise aciz vesikası verilmektedir.
Takip için alacaklı takip talebi ile icra dairesine başvurur. Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipte genel haciz yolu ile takibe ilişkin şartlara ek olarak alacaklının, takip talebinde belirttiği kambiyo senedini takip talebine eklemesi zorunludur.
Bazı hallerde ise alacaklının borçluya karşı talepte bulunabilmesi için ödememe protestosunda bulunması ve buna ilişkin belgeyi de senet ile birlikte takip talebine ekleyerek icra dairesine vermesi gerekmektedir.
Senetlerinizin tahsili konusunda herhangi bir hak kaybına uğramamak ve en kısa sürede hak ettiğinizi alabilmek için Farah Hukuk avukatlarıyla iletişime geçebilirsiniz.
Vadesi geldiği halde ödenmemiş olan bir senet için ana para faizi öngörülmesine cevaz verilmiş ise alacaklı anapara faizini talep edebilecektir. Bununla birlikte vadesinde ödenmeyen bir senet bakımından her halükarda temerrüt faizi talep olunabilir.
Ödeme emrini alan borçlu, ödeme emrine itiraz etmek istemesi halinde ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde dilekçe ile icra mahkemesine başvurmalıdır. Borca itiraz ve imzaya itiraz dilekçe ile yapılmalıdır.
Borçlu yukarıda açıklandığı üzere ödeme emrine süresinde ve gereği gibi karşı koymaz ise takip kesinleşmekte itiraz süresi (5 gün) geçtikten sonra borçlunun borcunu ödemek için 5 günlük süresi daha bulunmaktadır.
10 gün olarak belirlenen bu süre içerisinde borçlu takip masraflarıyla beraber tüm borcunu ödemezse aynı süre içinde mal beyanında bulunması gerekecektir.
Borçlu borcunu ödemediği gibi aynı süre içinde mal beyanında da bulunmaz ise takibe devam olunarak malları haczedilebileceği gibi mal beyanında bulunmayan borçlu hapisle tazyik edilebilecektir.
Bu konuda karşınıza çıkacak problemlerin üstesinden gelebilmek olası bir mağduriyet yaşamamak için detaylı bilgi ve hukuki destek alabileceğiniz Farah Hukuk avukatları ile iletişime geçmenizi öneririz.
Vadesi gelmiş ve ödenmesi gereken senet muaccel olmuş demektir. Bu durumda alacaklı, yukarıda açıkladığımız gerekli yasal yollara başvurma hakkına sahiptir. Alacaklının borç tahsiline yönelik yapacağı mahkeme masrafları, avukat ücreti ve faizi ile beraber anaparanın borçludan tahsil edilmesi mümkün hale gelecektir. Senet tahsili için işleme geçerken zaman aşımı süreleri de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu hususta kura olarak borçlunun yerleşim yeri icra dairesi yetkili olmakla beraber özel yetki kuralları saklıdır.
Senet kambiyo senedi niteliğinde ise bu bakımdan sözleşmeden kaynaklanan bir alacağın senede bağlanmış olması halinde sözleşmenin ifa yerinin bulunduğu yer icra dairesinde takip işlemleri yapılabilir
Senette bir yetki şartı bulunması halinde yetkili merciyi tayin etmek bakımından yetki şartına dikkat etmek gerekir.