Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtülenlere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri kısaca belirtilecektir.
Ertuğrul Gazi ölür ölmez iktidar kavgası başladı ve Osman Bey (Kara Osman) Beylik iddiasında olan amcası Dündar Bey’i öldürterek Beyliği aldı. Saltanatı 1299-1326 rası 27 yıl süren Kara Osman ya da Osman Bey, eceli ile ölünce yerine, saltanatı 1326-1359 arası 23 yıl süren oğlu Orhan Gazi (Orhan Bey) geçti. Orhan Beyin eline hiç kardeş ve akraba kanı bulaşmamıştır.
************
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSMANLI GERÇEKLERİ-2
Orhan Gazi’den sonra, I. Murat ya da Murat Hüdavendigâr, 1362-1389 arası 27 yıl tahta kalmıştır. I. Murat, padişah olarak biat alınca ilk işi iki kardeşi İbrahim ile Halil’i boğdurtmak oldu. Daha sonra da, Bizanslılarla birlik olarak kendisine karşı gelen oğlu Savcı Bey’in üzerine gitti ve yaptıklarını affetmeyerek gözlerine mil çektirip kör ettirdikten sonra öldürterek ortadan kaldırttı. I. Murat savaş meydanında şehit olur olmaz, hemen daha savaş alanındayken, oğlu Yıldırım Beyazıt’a biat edilerek Padişahlığı ilân edildi.
Yıldırım Beyazıt, 1389-1403 arası 14 yıl tahtta kalmıştır. Yıldırım Beyazıt, biat töreni biter bitmez, hemen düşmanla savaşmakta olan kardeşi Yakup Çelebi’yi yanına çağırtarak çadırında boğdurttu. Sonra da kendisine karşı gelen Karamanoğlu Alâaddin Bey’i katlettirdi. Yıldırım Beyazıt, Ankara Savaşında Timurlenk’e yenilerek tahttan indirilen ilk Osmanlı Padişahı oldu.
Yıldırım Beyazıt’ın Ankara yenilgisinden sonra zehir içerek ölmesi, Osmanlı devletinde karışıklık yarattı ve devlet kardeş kavgaları nedeni ile tam on yıl padişahsız kaldı. Nihayet kardeşlerini alt eden Çelebi Mehmet ya da I. Mehmet, 1413-1421 arası 8 yıl padişahlık yaptı. 25 yaşında Padişah olan Çelebi Mehmet, kardeşi İsa Çelebi’yi, hamamda yakalatıp boğdurttu. Ardından kardeşi Musa Çelebi’yi kullanarak diğer kardeşi Emir Süleyman’ı boğdurttu
Sonra da kardeşlerine karşı kullandığı diğer kardeşi Musa Çelebi’yi boğdurtarak ortadan kaldırdı. Bir diğer kardeşi Mustafa ise uzun süre ortalarda görülmedi. Sonradan Düzmece Mustafa adı ile ortaya çıktı. Mustafa, Timur tarafından Semerkant’a götürülmüştü, Timur ölünce serbest bırakıldı. Bizans İmparatoru Manuel’in yardımı ile Limni Adasına kaçan Mustafa yurda döndüğünde ise ağabeyi Çelebi Mehmet tarafından Bizanslılara esir verildi. (Bazı tarihçiler Düzmece Mustafa’nın Çelebi Mustafa olmadığını iddia eder).
Çelebi Mehmet, kardeşi İsa Çelebi’yi Padişah olması için destekleyen ve onun için çalışan Demirtaş Paşa’yı da kafasını kestirerek ortadan kaldırttı. Çelebi Mehmet parçalanmakta, dağılmakta ve bölünmekte olan İmparatorluğu bir arada tutabilmek için kardeşlerini harcadı. Mehmet Çelebi, kendi eceli ile öldü. Yerine, II. Murat geçti.
************
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSMANLI GERÇEKLERİ-3
Padişah olarak tahta çıkan II. Murat, 1421-1444 tarihleri arasında 23 yıl padişahlık yapmıştır. II. Murat, biat alır almaz, ilk önce küçük kardeşi Mustafa’yı incir ağacına astırmak suretiyle boğdurttu. Diğer kardeşlerini öldürtmediyse de gözlerine mil çektirerek kör etti, sonra da Bursa’da oturmalarına izin verdi.
II. Murat’ın ölünce yerine oğlu II. Mehmet yani Fatih Sultan Mehmet padişah olmştur. Fatih, önce 1444-1451; sonra da 1451-1481tarihleri arasında olmak üzere 37 yıl tahtta kalmıştır. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethederek Bizans İmparatorluğu’nu ortadan kaldırdı ve yeni bir çağı başlattı. Çağ açmakla kalmadı Fatih Kanunnamesi ile de kardeş katletmeyi yasalaştırarak yeni ve can yakıcı, hüzün verici bir dönemi de başlatmış oldu.
İşte bu kardeşleri katletme yasasının gereğini yerine getirmek için, işe başlayan Fatih Sultan Mehmet, gelecek günlerde tehlike olur düşüncesi ile kundaktaki kardeşi Ahmet’i boğdurarak ortadan kaldırdı (Bazı yazarlar Şehzade Ahmet’in 6 aylık kundakta bir bebek, bazıları da iki yaşında olduğunu yazar). Daha sonra da, Bizanslılarla birlikte hareket eden Şehzade Orhan’ı, Bizanslılarla anlaşarak idam ettirmiştir.
Ayrıca, Fatih Sultan Mehmet, sadrazamların öldürülmesi yolunu da açmıştır. Osmanlı İmparatorluğunun en güçlü ve temkinli Sadrazamlarından birincisi olan Çandarlı Halil Paşa’yı, bazı paşaların telkini ile satırla başını kestirmek suretiyle öldürttü.
Çandarlı Halil Paşa’nın öldürülmesinden sonra Osmanlı İmparatorluğunda devşirmelere Sadrazam olma yolu açıldı. Devşirmeler iş başına geldiler, paşa, vezir, veziri azam ve sadrazam olarak devleti yönetmeye başladılar. Yeni sadrazam Hırvat devşirmesi Rum Mehmet Paşa oldu.
Yeni sadrazamın görev alması öldürmeleri önlemedi. Fatih Sultan Mehmet, Mahmut Paşa’nın kellesini vurdurdu, sonra da sadrazam Rum Mehmet Paşa’yı, Süleyman Paşa’yı ve Nasuh Paşa’yı idam ettirdi. Bu arada bir de mimarın ellerini kestirdi. Kendi adına yaptırttığı Fatih Camiini görünce dehşete kapıldı; cami Ayasofyadan daha alçak olduğu için sinirlendi ve caminin mimarı Sinaüddin Yusuf Bin Abdullah’ın (Atik Sinan) ellerini kestirerek cezalandırdı.
Fatih Sultan Mehmet eceli ile ömrünü tamamladı (Bazı kaynaklar zehirlenerek öldürüldüğünü yazar). Yerine oğlu II Beyazıt geçti.
***********
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSMANLI GERÇEKLERİ-4
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
Bilindiği gibi, Cem Sultan ya da Şehzade Cem, Fatih Sultan Mehmet’in Çiçek Hatun’dan olma en küçük oğlu ve II. Bayezid’in küçük kardeşidir. Ağabeyi II. Bayezid ile girdiği taht mücadelesini kaybetmiştir. Şehzade Cem’in oğlu İstanbul’da olduğu için, halledilmesi gerekmiştir. Padişah II. Beyazıt, Cem Sultan yanlısı olması nedeni ile Gedik Ahmet Paşa’yı öldürttükten sonra İstanbul Muhafızı İskender Paşa’ya “Kulum İskender, Gedik’i tepeledim. Şimdi sen de Cem’in oğlunu boğdurasın ki gayet mühimdir” fermanını gönderdi. İskender Paşa buyruğu derhal yerine getirip 9 yaşındaki Oğuz Han’ı boğdurttu.
Padişah bununla da yetinmedi, kardeşi Selim’i boğdurttu, Molla Lütfi ile Mustafa Paşa’yı da idam ettirdi. Oğlu yavuz Sultan Selim ile yaptığı “Karıştıran” savaşında yenmesine rağmen, Oğlunu destekleyen yeniçerilerin baskısı sonucu kendi isteğiyle tahttan inmeyi kabul etti ve Çorlu civarında aniden vefat etti (Bazı yazarlar II. Beyazıt’ın oğlu I. Selim tarafından zehirletilerek öldürüldüğünü yazar).
Osmanlı İmparatorluğu’nun dokuzuncu Padişahı olan I. Selim (Yavuz Sultan Selim) 1512-1520 tarihleri arasında 8 yıl padişahlık yapmıştır. Tahtından indirdiği II. Beyazıt’ın oğludur. Osmanlı İmparatorluğunun affı olmayan padişahlarından biridir. Kendisine karşı tehlike gördüğü ağabeyi Korkut’u kementle boğdurttuktan sonra, kendi yanında rehin olan Korkut’un oğlunu da boğdurtmuştur. Boğdurtmalar sürmüştür. Sırasıyla merhum ağabeyi Şehinşah’ın oğlu Mehmet’i, merhum ağabeyi Mahmut’un oğulları Musa’yı, Mehmet’i, Osman’ı, Emin’i ve Orhan’ı da boğdurttu. Yani merhum ağabeyi Mahmut’un beş oğlunu birden boğdurtarak onlara hayat hakkı tanımadı.
Daha sonra, diğer ağabeyi merhum Alemşah’ın oğlu Osman’ı, kardeşi Ahmet’i yağlı ilmikle boğdurtarak ortadan kaldırdı. Ayrıca, boğdurtarak öldürdüğü Şehzade Ahmet’in oğlu Kasım’ı, ve öldürttüğü kişilerin hanımlarını da öldürttü.
I. Selim; Kardeş, kardeş çocukları ve analarını öldürdükten sonra, diğer devlet büyüklerinden kendini sinirlendirenleri de öldürmeye başladı. Boynu vurulan Sadrazam Yusuf Paşa’nın kesik başı ibreti âlem için üç gün teşhir edildi. Veziri Azam Koca Mustafa Paşa idam edildi, Dukakinzade Ahmet paşa da öldürülmek suretiyle ortadan kaldırıldı.
Osmanlı’nın güçlü Padişahı Yavuz Sultan Selim, sekiz yıllık padişahlığı dönemine boğdurttukları ve değişik yöntemlerle idam ettirdikleri insanların sayısıyla, Osmanlı tarihinde yakınında bulunan devler adamlarını korkudan titretmiştir. I. Selim 1520’de eceli ile vefat ederek dünyadan ayrılmıştır. Yerine Oğlu Kanuni Sultan Süleyman geçmiştir.
*********
DEVLET OKULLARINDA ÖĞRETİLMEYEN OSMANLI GERÇEKLERİ-5
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
Osmanlı İmparatorluğunun en uzun süreli Padişahı 46 yıl hüküm süren 10. Padişah Kanuni Sultan Süleyman’dır. Kanuni ya da Muhteşem Süleyman, 1520-1566 yılları arasında 46 yıl tahtta kalmıştır. Muhteşem Süleyman’ın erkek Kardeşi olmadığı için kardeş katili olmadı. Ama boğdurtmaya kendi oğlu ve yeğenleri ile devam etti. Cem Sultan’ın oğlu Murat ile onun oğlu Cem boğularak 1522’de idam edildi. Murat’ın karısı ile iki kızı İstanbul’a getirtildi.
Kanuni Sultan Süleyman Konya Ereğli’de konakladığında, mahiyetindeki askerleri ile babasını karşılamaya ve ona iltihak etmeye giden Şehzade Mustafa, babasının bulunduğu divanhaneye el öpmeye gittiğinde, birden 7 dilsiz cellât üzerine çullanıyorsa da ellerinden kurtuluyor ama saray hademelerinden Pehlivan Zal Mahmut’un saldırısından kurtulamıyordu.
Zal Mahmut’un altında kalan Şehzade Çelebi, dilsiz cellâtlar tarafından boğdurulmak suretiyle ortadan kaldırılıyordu. Ne var ki Kanuni Sultan Süleyman bununla yetinmiyor, kendisine karşı ayaklanan ve zoru görünce İran’a kaçan oğlu Şehzade Beyazıt, İran Şahı’nın da Kanuni’ye yaranmak istemesi üzerine, hanımı ve 4 çocuğu ile birlikte boğduruluyordu.
Saltanatın devamı idamlarla sağlanıyordu. Kanuni Sultan Süleyman hiç durmadı, idamlara devam etti. İmparatorluğun güçlü sadrazamı devşirme Pargalı Damat İbrahim, 1536’da boğduruldu, sadrazam Kara Ahmet Paşa’nın boynu vuruldu. Keza Hint denizindeki başarısızlığı bahane edilerek büyük denizci Piri Reis boynu vurularak ortadan kaldırıldı.
Kaptan-ı Derya Cafer Bey ile arkadaşları da öldürüldü, Ferhat Paşa ve Defterdar İskender Çelebi idam edildi. Şehsuvaroğlu Ali Bey ile oğulları, Yeniçeri Ağası Mustafa Ağa ve Reis-ül Küttap Haydar da öldürüldü. Kanuni, eceliyle ölünce yerine oğlu II. Selim geçti.
Osmanlı İmparatorluğunun on birinci Padişahı II. Selim ya da Sarı Selim, 1566-1574 yılları arasında 8 yıl padişahlık yapmıştır. Sarı Selim eline hiç kan bulaşmayan padişahlardan biri olarak kendi eceliyle ölünce yerine oğlu III. Murat Padişah olmuştur.
********
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-6
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
III. Murat, 1574-1595 yılları arasında 21 yıl padişahlık yaptı. Padişah olarak biat aldıktan sonra, ileride saltanatıma göz koyarlar düşüncesi ile kardeşleri Şehzade Mustafa’yı, Şehzade Süleyman’ı, Şehzade Cihangir’i, Şehzade Osman’ı ve Şehzade Abdullah’ı, cellâtlara teslim ederek boğdurttu.
III. Murat, daha sonra üvey kardeşleri Şehzade Mehmet’i ve Şehzade Mahmut’u, cellâtların eline vererek, yağlı ilmikle boğdurttu.
III. Murat sadece öz ve üvey kardeşlerini değil, Sadrazamlardan Sokullu’nun kuzeni Budin Valisi Mustafa Paşa’yı da idam ettirdi.
Kendi eceliyle olan III. Murat’ın bir söyleme göre 104, bir söyleme göre de 114 çocuğu vardı. Yerine geçen III.Mehmet, 1603-1595 yılları arasında 8 yıl tahtta kaldı.
III. Mehmet, padişah olarak biat alır almaz işe koyuldu ve aynı gece; Şehzadeler Selim, Beyazıt, Mustafa, Osman, Cihangir, Abdullah, Abdurrahman, Hasan, Ahmet, Yakup, Alemşah, Yusuf, Hüseyin, Korkut, Ali, İshak, Ömer, Alaüddin ve Davut olmak üzere 19 erkek kardeşini boğdurttu.
Bazı tarihçilere göre, bununla yetinmeyip ayrıca 20 kız kardeşini de boğdurtarak öldürttü. Bu arada babasının cariyelerini de unutmadı ve babasından hamile kalan 17 cariyeyi denize attırarak boğdurttu.
III. Mehmet, annesi Safiye Sultan’ın (Venedikli Sofi Baffo) isteği üzerine oğlu Şehzade Mahmut’u boğdurtarak öldürttü. Ayrıca oğlunun annesi Mahpeyker Sultan’ı (Sinderella Violetta), sonra da oğlunun şeyhini de denize attırarak boğdurttu.
III: Mehmet, saray ve aile içini temizledikten sonra, başarılı Vezir-i Azam Ferhat Paşa’yı da rakibi Sinan Paşa’nın tahriki üzerine boğdurtarak öldürttü. Daha sonra Satırcı Mehmet Paşa’yı, Hadım Hasan Paşa’yı ve Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa’yı, halka zulüm ediyor iddiasıyla da Hüseyin Paşa’yı idam ettirdi. III. Mehmet’in idam ettirdikleri arasında Babüssaade Ağalarından Gazanfer Ağa ile Osman Ağa da vardı.
III. Mehmet öz oğlunu öldürten üçüncü Osmanlı Padişahı olarak, kendi eceli ile dünyadan ayrıldı. Yerine I. Ahmet padişah oldu.
************
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-7
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
III. Mehmet’in ölümü ile tahta çıkan I. Ahmet, l603-1617 yılları arasında 14 yıl padişahlık yapmıştır. Tahta çıkar çıkmaz ilk işi, atası Fatih Sultan Mehmet’in çıkardığı kanunname ile kardeş katline izin veren yasayı kaldırdı. Yerine, Padişah ailesi içinden aklı başında olan, en yaşlı şehzade padişah olur sistemini getirdi.
Saray içindeki erkekler “Oh” diye nefes aldıklarında başka bir sistemle karşılaştılar. Bu sitem ölmekten de beer olan “Kafes sistemi” idi. Kafes sistemine göre, biat alarak tahta çıkan Padişah, kendisine rakip gördüklerini, kafese tıkmak, başka değişle zindana koymak suretiyle hayatlarını zehredecekti. Bir kafes içinde kalacak, hapis hayatı yaşayacak, yemek verirlerse yiyecek, su verirlerse içecek ve sanki müebbet hapisteymiş gibi gün dolduracaklardı. Padişah’ın keyfine kalmıştı, insaflıysa eğitimleri için adam görevlendirecek, yetişmelerine izin verilecekti.
Onurlu olanların bu haliyle kafeste yaşamaları elbette ki zordu ve onları perişan edecekti. Ölmeyeceklerdi ama bir kısmı mecnun, bir kısmı deli olacak ama sıraları geldiğinde koskoca bir İmparatorluğa hükmedeceklerdi.
Padişah I. Ahmet aile bireylerine dokunmadı ama veziriazamlardan telef ettikleri oldu. Örneğin; Sadrazam Derviş Paşa’yı makamında bizzat kendisi öldürmüş ve kafasını hançerle kesmiş sonra da adettendir diyerek kadınları ile birlikte çocuklarını öldürtüp bütün servetine el koydurmuştur. Keza Sadrazam Lala Mehmet Paşa ile Sadrazam Nasuh Paşaları öldürtüp para ve mal varlıklarına el koydurmuş, Tırnakçı Hasan Paşa’yı da öldürterek ortadan kaldırmıştır. On üç yaşında henüz sünnet olmadan biat alarak Padişah olarak tahta çıkan I. Ahmet 27 yaşında eceli ile öldü. Yerine I. Mustafa geçti.
I. Mustafa, ilki 1617-1618; ikincisi l622-1623 olmak üzere 2 yıl tahtta kaldı. I. Mustafa iyi eğitim görmesine karşın deli olarak bilinirdi. Buna rağmen I. Ahmet’in oğlu Şehzade Genç Osman’ın çok genç olması nedeni ile devlet ricalinin tensipleri üzerine biat alarak padişah oldu. Padişah olmak istemeyen I. Ahmet bu görevde fazla kalmıyor ve devlet işleri ile ilgilenmediği için üç ay sonra tahtını terk ediyordu.
Yerine padişah olan Genç Osman’ın öldürülmesi üzerine ikinci defa padişah oluyor ve bir buçuk yıl saltanatta kaldıktan sonra deli olması nedeni ile Şeyhülislâm Yahya Efendi ve devlet erkânının anlaşmaları sonucu tahttan indiriliyordu. Böylece I. Mustafa tahttan indirilen ikinci padişah oluyordu. I. Mustafa’nın çocuğu olmadığı gibi eli de kana bulaşmadı. Yerine, yeğeni II. Osman geçti.
Osmanlı tarihinde isminden en çok söz edilenlerden biri olan II. Osman diğer adıyla Genç Osman, 1618-1622 yılları arasında 4 yıl padişahlık yaptı. Osmanlı padişahlarının en şanssızlarından biriydi. Yenilikçiydi ve bu nedenle de çok eziyetler çekti. Yeniliği istemeyen devlet erkânı ile başa çıkamadı ve hacca gitmek istemesi bahane edilerek kayınpederi de olan Şeyhülislâm Esat Efendi’nin “Padişahların hacca gitmesine gerek yoktur” fetvası üzerine yeniçeriler ayaklandı.
Pek çok saray erkânı Yeniçeriler tarafından öldürüldükten sonra padişah Genç Osman’ı Yedikule zindanına attılar. Zindanda üzerine çullanan sekiz cellâtla boğuşmasına rağmen yıkılmadı ama Cebecibaşı’nın bir fırsatını bulup taşaklarını sıkması üzerine gücü tükenip bayılınca, fırsatı kaçırmayanlar Genç Osman’ı boğarak öldürdüler. Cebecibaşı ölüm nişanesi olarak Genç Osman’ın kulağını kesip, yeni Padişah IV. Murat’ın annesi Kösem Sultan’a gönderdi.
Genç Osman tahttan indirilen üçüncü Padişah, yeniçeriler tarafından öldürülen ilk padişah olarak bilinir. Yerine henüz 11 yaşında olan IV. Murat padişah oldu.
*********
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-8
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
Birinci Ahmet’in oğlu olan IV. Murat, 1623-1640 yılları arasında 17 yıl padişahlık yapmıştır. Tahta çıktığında on bir yaşında bir çocuktu. Bunu fırsat bilen annesi Kösem Sultan, oğlu adına ülkeyi uzun süre yönetti. Annesi Kösem Sultan’ın etkisi ile yönetilen ülkenin ne gibi güçlüklerle karşılaştığını gören genç Padişah IV. Murat, katledilen ağabeyi Genç Osman’ın durumuna da şahit olduğu için, çok sert ve asabi bir mizaca sahip olmuştu.
Duruma müdahale etmeliyim diyerek, yirmi bir yaşında annesi Kösem Sultan’ı yanından tamamen uzaklaştırıp devlet yönetimini eline aldı. IV. Murat hiç affedici olmadı. Rüşvet alanı, vereni, hata yapanı, görevini yerine getirmeyenleri acımasızca cezalandırdı.
Genç Padişah IV. Murat da öldürme olaylarının içine hızlı girdi. I. Ahmet’in kardeş katlini yasaklamasına rağmen, Revan Seferine çıkarken kardeşleri Şehzade Beyazıt ile Şehzade Süleyman’ı, Bağdat seferine çıkarken de kardeşi Şehzade Kasım’ı boğdurttu.
Dördüncü Murat, Bağdat’ın düşmesini yalan söyleyerek saklayan Kemankeş Ali Paşa’yı öldürttü. İsyan eden yeniçerilere istedikleri Hafız Ahmet Paşa’yı teslim etmekte tereddüt etmedi. Hafız Ahmet Paşa yeniçeriler tarafından parçalanarak öldürüldü. Tokat’ta bulunan Hüsrev Paşa’yı öldürttü, paşanın kesik başı İstanbul’a padişaha gönderildi. Sadrazam Topal Recep Paşa saraya çağırılıp Padişah’ın önünde cellâtlar tarafından boğulmak suretiyle idam edildi. Kesilen başı sarayın hümayün kapısı önünde teşhir edildi.
Dördüncü Murat, paşa kıyımlarına devam etti ve İlyas Paşa’yı kendi önünde ve istavroz karşısında idam ettirdi. Erzurum’da Ermenilerden rüşvet aldığı iddiası ile Abaza Mehmet Paşayı idam ettirdi, Demirkazık Halil Paşa’yı boğdurttu, Tabanıyassı Mehmet Paşayı katlettirdi. Revan seferine giderken kendisini karşılayan Manisa sancakbeyi Dudu Hasan Paşa’yı verdiği emri yerine getirmediği için katlettirdi. Ayrıca Çeleboğlu Ali Paşa, Sivas’ta Keskinli Ali Paşa, Erzurum’da Bahisnili Ali Paşa ve Bosnalı Osman Paşaları katlettirdi.
Dördüncü Murat idamlara, öldürmelere devam edip durdu. Sivas’ta Bostancı Başının derisi yüzülerek öldürüldü. Sakabaşı Işık Yahya ve Konya’da Koca Gürcü Osman’ı katlettirdi. Galatalı Çelebi’nin boynunu vurdurdu. Konya ayanından Karayılan lakaplı iki kardeşi katlettirdi. İzmir Kadısı Mehmet Efendi ile Karaağaç kadısını öldürttü. Konya Kadısı Şehla Mehmet Efendi’yi Pazar yerinde astırmak suretiyle cezalandırdı.
Dördüncü Murat ağabeyi Genç Osman’ın öldürülmesini unutamadığı için, Genç Osman’ın ölümünden sorumlu tuttuğu herkesi idam ettirdi.
Katletmeler, idamlar, boğdurmalar sadece devlet adamları ile paşalara olmadı. Örneğin; Anadolu’da isyan girişiminde bulunan Deli İlahi, İstanbul’a getirtilerek katledildi. Rüşvet alan Yeniçeri Kâtibi Osman Efendi katledildi, Gümrük Emini Mehmet Çavuş ile Sır Kâtibinin boyunları vuruldu. İbret olsun diye yakalanan iki casustan bir çarmıha getirilip başı kesildi ve pazarda dolaştırıldı, diğeri çengele vuruldu. Dünya’da ilk füze denemesini yapan Lagari Hasan Çelebi ile ilk uçuş denemesi yapan Hazerfen Ahmet Çelebi gibi iki önemli bilim adamını da idam ettirdi.
Bir başka ibretlik olay Şair Nefi olayıdır. Şair Nefi devlet adamlarını ve bozuk düzeni eleştirdiği için idam edilip cesedi Sarayburnu’ndan denize atıldı.
Çok hareketli olan IV. Murat İmparatorlukta var olan bozuk düzeni, rüşvet ve yolsuzluğu sert karar ve uygulamalarla düzeltti, ancak genç yaşta yatağa düştü. Son nefesini vermeden, devlete zarar vermemesi için deli olduğunu bildiği kardeşi Şehzade İbrahim’in öldürülmesini emretti. IV. Murat’ın bu isteği yerine getirilmedi ve 28 yaşında hayata veda ettikten sonra öldürtmek istediği Şehzade deli İbrahim padişah oldu.
************
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-9
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
Deli İbrahim, 1640-1648 yıları arasında 8 yıl tahtta kaldı. On sekizinci padişah olarak biat alıp tahta çıkarken hiç güçlük çekmedi. Çünkü IV. Murat, şehzadeleri öldürterek ortadan kaldırmıştı. Ne var ki kardeşleri IV. Murat tarafından öldürüldüğü için devamlı korku içinde yaşadı.
Birinci İbrahim’e ”Deli İbrahim” ve “Sultan İbrahim” de denilmektedir. Deli İbrahim idamlara devam eder ve Kemankeş Kara Mustafa Paşa ile sadrazam Salih Paşa’yı da idam ettirir. Yeniçerilerin başlayan isyanı büyük boyutlara varınca, isyancıların istedikleri Ahmet Paşa yeniçerilere teslim edilir. Yeniçeriler tarafından parça parça edilen Ahmet Paşa’ya da ”Hazerpare Ahmet Paşa” denilir. Ne var ki bu isyan Padişah Deli İbrahim’in sonunu hazırlar. Sadrazam Mehmet Paşa ile isyancılardan yana olan Şeyhülislâm ikilisinin karar ve fetvası ile Sultan Deli İbrahim boğdurularak öldürülür. Sultan I. İbrahim tahttan indirilen dördüncü, öldürülen ikinci Padişahtır. Yerine Avcı Mehmet de denilen IV. Mehmet tahta çıktı.
On dokuzuncu Osmanlı Padişahı IV. Mehmet,1648-1687 yılları arasında 39 yıi padişahlık yapmıştır. Tahta çıktığında 7 yaşında bir küçük çocuktu. Çocuk olduğu için, annesi Turhan Sultan yönetimde etkili olmuş, oğlu adına Osmanlı Devletini yönetmiştir. Dokuz yaşındaki Padişah IV. Mehmet, kendisini öldürtmek isteyen babaannesi Kösem Sultan’ın öldürülmesine annesi Turhan Sultan’ın etkisi ile ”olur” veriyor, Turhan Sultan da bir gece ansızın dairesini bastırıp Kösem Sultan’ı perde ipi ile boğdurarak ortadan kaldırıyordu.
II. Süleyman, 1687-1695 yılları arasında 8 yıl padişahlık yaptı. 20. Osmanlı Padişahı olarak tahta geçen II. Süleyman iyi tahsil ve terbiye görmesine rağmen Padişahlık kendisine verilirken, bu sorumluluğu ağır olan görevi almamak için çok direndi. Çünkü kırk yıl hapis hayatı yaşamıştı, ürkekti, çekingendi. Bu nedenle Padişah olmak istemiyordu. Ama kaderinde Padişah olmak vardı bundan kaçamadı tahta oturdu. II. Süleyman hep korku ile yaşadı, tedirgin olarak ömrünü tamamlarken elini kana bulamadı. Son iki senesini hasta olarak yatakta geçirdi ve çocuksuz olarak eceli ile hayata veda etti. Yerine, Sultan I. İbrahim’in oğlu II. Ahmet padişah oldu.
***********
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-10
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
İkinci Mustafa, 1695-1703 yılları arasında 8 yıl yirmi ikinci Padişah olarak tahta oturdu. Eline kardeş kanı bulaşmadı. Sadrazamlardan sadece Sürmeli Ali Paşa, Kırım Hanını Padişaha karşı tahrik ediyor iddiası ile önce görevden alındı sonra da kafası kesilerek katledildi. Edirne’de oturan ve İstanbul’a dönmeyen Padişah devlet iş ve idaresini Şeyhülislam Feyzullah Efendi’ye bırakmıştı. Ordu bu durumu kabullenemedi, isyan ederek Edirne’ye gitti. Şeyhülislâm öldürüldü, Sultan II. Mustafa tahttan indirildi.
Tahttan indirilen altıncı padişah olan II. Mustafa, tahttan indirildikten sonra çok yaşamadı ve eceli ile öldü. Yerine III. Ahmet padişah oldu.
Osmanlı İmparatorluğu tahtına geçen yirmi üçüncü Padişah olan III. Ahmet, 1703-1730 yılları arasında 27 yıl tahtta kaldı. IV. Avcı Mehmet’in oğludur. Eline evlat, amca ve şehzade kanı bulaşmadı. Her ne kadar bazı yazarlar oğlu Şehzade İbrahim’i öldürttüğünü yazsalar da İ. H. Uzunçarşılı, vezirler ile ulema ve diğer yetkililer cenazeyi açıp baktıklarında ölümde kasıt yoktur kararına vardıklarını yazar.
Hanedandan kimsenin kanını akıtmayan III. Ahmet, pek çok idam ve ölüm fermanı emri verdi. Sadrazam Çorlulu Ali Paşa idam edildi. Sadrazam Hoca İbrahim Paşa, Silahtar Ahmet Paşa’yı öldürünce durumu öğrenen Padişah tarafından mazur görülmedi, boğdurulmak suretiyle cezalandırıldı ve parasına, malına mülküne el konuldu.
Patrona Halil İsyanı pek çok ölümü arka arkaya getirdi. İsyancıların isteği üzerine Nevşehirli Damat İbrahim Paşa boğdurularak öldürüldü, cesedi öküz arabasına konularak isyancılara gönderildi. İsyancılar cesedi parça parça ettiler. Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ile birlikte isyancıların istediği 37 kişinin hepsi idam edildi ve cesetleri isyancılara teslim edildi. Buna rağmen isyancılar tatmin olmadı ve III. Ahmet’in tahttan indirilmesini istediler. III. Ahmet kendisi ve ailesine zarar verilmemesi durumunda tahtan çekileceğini bildirdi. İsteği yerine geldi ve tahttan çekildi. III. Ahmet tahttan zorla indirilen yedinci padişah olarak kayda geçti. Yerine I. Mahmut padişaholdu.
Yirmi dördüncü Osmanlı Padişahı olarak tahta çıkan I. Mahmut, 1730-1754 yılları arasında 24 yıl padişahlık yaptı. II. Mustafa’nın oğlu, III. Ahmet’in yeğenidir. Patrona Halil’in başlattığı isyan sonucu tahta çıktı. Ancak, Patrona Halil ile olayın elebaşlarını affetmedi ve isyanı başlatan Patrona Halil ile arkadaşlarını öldürterek cezalandırdı. Birinci Mahmut, hanedanın erkeklerine dokunmadı ama amcası olan III. Ahmet’in kızı, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın karısı Fatma Sultan’ı boğdurarak cesedini Sarayburnu’ndan denize attırdı. Patrona Halil İsyanını başarı ile bastıran Sadrazam Kabakulak İbrahim Paşa’yı katlettirdi, vücudu Resmo’ya, başı da İstanbul’a getirildi. Darüssaade Ağası Hafız Beşir Ağa ile adamlarını Kız kulesinde boğdurttu.
Birinci Mahmut 58 yaşında, Cuma namazından at sırtında dönerken vefat etti ve arkasında çocuk bırakmadan dünyadan göçtü. Yerine III. Osman geçti.
Osmanlı İmparatorluğunun 25. Padişahı olarak tahta çıkan III. Osman, 1754-1757 yılları arasında 3 yıl padişahlık yaptı. II. Mustafa’nın oğlu ve I. Mahmut’un kardeşidir. Osmanlı Devletinin şanssız şehzadelerinden biriydi. Çünkü babası öldüğünde 4 yaşında idi. Edirne’den İstanbul’a getirilerek Topkapı Sarayındaki Şehzadegân dairesine (kafese) kapatıldı ve tam 41 yıl bu dairede hapis hayatı yaşadı.
Padişahlık süresi üç yıla yakın olan III. Osman elini kana buladı ve III. Ahmet’in yeğeni Şehzade Mahmut’u boğdurarak ortadan kaldırttı. Ayrıca kendisinden çok şeyler beklediği Veziriazam Bıyıklı Ali Paşa’yı rüşvet aldığı iddiası ile önce hapsettirdi sonra da katlettirdi. Ali Paşa’nın katlinden birkaç saat sonra da “acele ettim, öldürttüm” diyerek pişmanlığını ifade eden III. Osman 58 yaşında eceli ile dünyadan göçüp gitti. Yerine III. Mustafa geçti.
*********
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-11
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
Osmanlı İmparatorluğunun 26. Padişahı olarak tahta çıkan III. Mustafa, 1757-1774 yılları arasında 17 yıl padişahlık yaptı. Babası III. Ahmet’e karşı yapılan Patrona Halil isyanı ile kafese kapatıldı ve 27 yıl boyunca kafes hayatı yaşadı. III. Osman’ın vefatı üzerine kafesten çıkarılarak tahta oturtuldu ve kendisine Padişah olarak biat edildi. III. Mustafa’nın eline saltanat üyelerinin kanı bulaşmadı. O yolu tercih etmedi ama Sadrazam Köse Bahir Mustafa Paşa fazla servet sahibi olması nedeni ile Midilli’ye sürgün edildi. Midilli’ye gittikten birkaç gün sonra başı kesilmek suretiyle öldürüldü ve kesik başı İstanbul’a getirilerek teşhir edildiği gibi malına, mülküne, para ve altınlarına el konuldu. Yağlıkçızade Hacı Mehmet Emin Paşa Serdar-ı Ekrem iken azledildi. Sürüldüğü Dimetoka’ya giderken uğradığı Edirne’de başı kesilmek suretiyle öldürüldü. Devletin baş tercümanı Bogdan prensi Kalimakimade kafası kesilerek idam edildi. III. Mustafa eceli ile ölen Padişahlardan biridir. Yerine I. Abdülhamit geçti.
Birinci Abdülhamit 1774-1789 yılları arasında 15 yıl tahtta kaldı. Osmanlı İmparatorluğunun 27. Padişahıdır. Eline haneden kanı bulaşmadı. Yolsuzluk ve darbe yapmayı planlamakla suçlanan Sadrazam Halil Hamit Paşa Gelibolu’ya sürgüne gönderildi. Birkaç gün sonra Bozca Ada’ya götürüldü ve burada kafası kesilmek suretiyle idam edildi. Kesik başı ise İstanbul’a getirildi. Birinci Abdülhamit eceli ile öldü. Yerine III. Selim geçti.
Üçüncü Selim, 1789-1807 yılları arasında 18 yıl, yirmi sekizinci Osmanlı Padişahı olarak tahta kaldı. Amcası I. Abdülhamit’in iyi niyeti sonucu kafes hayatı yaşamadı, iyi yetiştirildi. I. Abdülhamit’in vefatı üzerine tahta çıkarak padişah oldu. Sadrazam Rusçuklu Çelebizade Şerif Hasan Paşa III. Selim’in fermanı ile Şumnu’daki kışlık karargâhında idam edilerek öldürüldü. Bir dizi yeniliklerle dikkat çekti. Nizami Cedit ordusunu kurunca, yeniçeriler Kabakçı Mustafa’nın önderliğinde isyan ettiler. İsyancıların isteği üzerine III. Selim Nizam-ı Cedit ordusunu lağvettiği gibi tahtını da terk etti. Yerine amcasının oğlu IV. Mustafa geçer geçmez III. Selim’i kafese/zindana gönderdi. III. Selim’i tekrar Padişah yapmak için Alemdar Mustafa Paşa’nın İstanbul’a geleceği duyulunca IV. Mustafa’nın emri ile III. Selim önce boğduruldu, sonra da hançerlenerek öldürüldü. Böylece kan dökmeden öldürülme geleneği de bozulmuş oldu. III. Selim tahttan zorla indirilen sekizinci, öldürülen dördüncü Osmanlı padişahıdır. Yerine II. Mahmut geçti.
***************
OKULLARDA ÖĞRETİLMEYEN OSAMANLI GERÇEKLERİ-12
Devlet okullarında, Osmanlı gerçeklerinin iyi ve güzel olanları öğretilir, kötü ve çirkin olanlarına pek değinilmez. Tahttan indirmelere, boğdurmalara, parçalatarak öldürtmelere ve diğer vahşi cinayetlere de şu gerekçeler gösterilir:
(1) Başka çıkar yol yoktu
(2) Taht sevdası
(3) Osmanlı İmparatorluğunun devamı için yapılması gerekiyordu
Bu yazı dizisinde, derslerde değinilmeyen Osmanlı gerçekleri, kısaca belirtilmektedir.
Osmanlı İmparatorluğunun 30. Padişahı olan II. Mahmut 1808-1839 yılları arasında 31 yıl tahtta kalmıştır. Alemdar Mustafa Paşa’nın tahttan indirdiği IV. Mustafa’nın yerine Padişah oldu. İlk işi kendisini öldürtmek isteyen IV. Mustafa’yı boğdurtmak oldu, Sadrazam Benderli Ali Paşa bir haftalık sadrazam iken Yunan yanlısı iddiası ile idam edildi. Benderli Ali Paşa Osmanlı İmparatorluğunda idam edilen son sadrazamdır.
Padişah II. Mahmut eceli ile öldü. Yerine I. Abdülmecit geçti.
Osmanlı Devletinin 31. Padişahı olan I. Abdülmecit, 1839-1861 yılları arasında 22 yıl tahtta kaldı. 16 yaşında padişah olan I. Abdülmecit demokrasiye geçiş olarak kabul edilen Gülhane Hattı Hümayünü (Tanzimat Fermanı) ilan eden Padişahtır. Kuleli Vakası olarak anılan olay ile Padişahlıktan düşürülmek istendi ise de, komple önlendi. Suçlular yakalandı, mahkemeleri Kuleli’de yapıldı ve suçlulara çeşitli cezalar verildi. Cafer Dem Paşa cezalandırılmak için Kuleli Kışlasına götürülürken, kayıktan denize atlayarak intihar etti.
Birinci Abdülmecit, Osmanlı Devletinin son dört padişahının (IV. Murat, II. Abdülhamit, V. Mehmet Reşat ve VI. Mehmet Vahdettin) babasıdır. Eline haneden kanı bulaşmayan padişahlardan biri olan I. Abdülmecit, genç yaşta veremden öldü. Yerine Abdülaziz geçti.
Osmanlı İmparatorluğunun 32. Padişahı olan Sultan Abdülaziz, 1861-1876 yılları arasında 15 yıl tahtta kaldı. 31 yaşında biat alarak padişah olan Abdülaziz, ileri görüşlü, yenilikçi ve batıya dönüktü. Yurt dışına giderek yabancı devletleri ziyaret eden ilk padişahtır. Belçika, Almanya, Avusturya, Macaristan’ı ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında İngiliz Kraliçesi Victoria, Belçika Kralı II. Leopald, Prusya Kralı I. Wilhem, Avusturya-Macaristan İmparatoru Fraçois-Josep ve Romanya Prensi Karol ile görüştü.
Balkan isyanları, Karadağ, Eflak-Buldan olayları, Birleşik Romanya’nın doğuşu, Türk Ordusunun Sırbıstan’dan çekilmesi, Mısır Hidivliğinin özerklik haklarının genişletilmesi, yabancı devletlerden alınan borçlar ve nihayet Hersek ve Bulgar isyanları, I. Abdülaziz’i çok zor durumlara düşürdü ve darbe ile tahttan indirildi. Feriya Sarayında gözaltında bulunduğu sırada bileklerinden damarları kesilmiş olarak ölü bulundu.
Sultan Abdülaziz darbe ile düşürülen on birinci Padişah olup eli hanedan kanına bulaşmamıştır. Yerine 1876’da 33. Padişah olarak V. Murat geçti.
Akli dengesi yerinde olmadığı için V. Murat, yalnızca üç ay tahtta kaldı. Bazı gruplar tarafından tekrar Padişah yapılmak istendiyse de, bu gerçekleşmedi. V. Murat’ın eli hanedan kanına bulaşmadı. Tahttan indirilen on ikinci padişah olarak kendi eceli ile öldü. Yerine, II Abdülhamit geçti.
Osmanlı İmparatorluğunun 34. Padişahı olan II. Abdülhamit, l876-1908 yılları arasında yaklaşık 33 yıl tahtta kaldı. Verdiği fermanla ve şeyhülislamın fetvası ile sadrazam öldürülmesine son verildiyse de, bu iyileştirmeye pek uyulmadı. Mithat Paşa uzun süre devlete vali ve sadrazam olarak görev yaptı. IV. Murat’ın tahttan indirilerek II. Abdülhamit’in tahta çıkmasına yardımcı oldu. Ama çeşitli bahaneler ileri sürülerek mahkemeye verildi. Yıldız’da kurulan mahkemede yargılandı ve idam cezasına çarptırıldı. II. Abdülhamit tarafından idam cezası Taif’e hapis cezasına çevrilerek sürgüne gönderildiyse de Taif hapishanesinde boğdurulmak suretiyle öldürüldü. Aynı şekilde Taif’te bulunan Mahmut Paşa’da öldürüldü. II. Abdülhamit’in kontrol amaçlı gönderdiği müfettişler Mithat Paşa’nın mezarını açtırarak öldürüldüğünü ispatlamak için başını gövdeden ayırtıp padişaha gönderdiler.
Abdülhamit darbe ile indirildikten sonra tahta çıkan V. Mehmet Reşat, 1909-1918 yılları arasında 8 yıl, Osmanlı Devletinin 35. Padişahı olarak tahtta kalmıştır. Eline haneden kanı bulaşmamıştır. Eceli ile ölen V. Mehmet Reşat’ın yerine, 36. Padişah, son padişah ve yurdunu terk eden padişah olarak VI. Mehmet Vahdettin geçmiştir.
Padişah Vahdettin, 1918-1922 yılları arasında 4 yıl tahtta kalmıştır. Eline hanedan kanı bulaşmamış olan VI. Mehmet Vahdettin, Balkan Savaşlarını, I. Dünya Savaşını, Ulusal kurtuluş Savaşlarını yaşamış, ama ne yazık ki sırf taht ve saltanatını koruyabilmek için işgalcilerden yana tavır almış, ulusal kurtuluş savaşı zaferle sonuçlandıktan sonra İngilizlere sığınarak bir zırhlıyla yurtdışına kaçarak ülkesini terk eden ilk padişah olmuştur. 16 Mayıs 1926, tarihinde San Remo ’da e celi ile ölmüştür.