Ölümlü Trafik Kazası Nedir?
Ölümlü trafik kazası, en az bir motorlu taşıtın karıştığı bir trafik kazası nedeniyle ölüm sonucunun ortaya çıkmasıdır. Ülkemizde trafik kazası sayısı ve trafik kazalarında ölenlerin sayısına bakınca bu hususun ne kadar önemli olduğunu görmekteyiz. Ölümlü trafik kazalarında, ölüme bağlı sorumluluğu bulunan kişiden oluşabilecek maddi ve manevi zararların talep edilebilmesi mümkündür. Trafik kazaları nedeniyle yakınlarını kaybedenler bu kaza sonucu oluşan zararlarının karşılanmasını talep edebileceklerdir.
Ölümlü Trafik Kazasında Tazminat Çeşitleri
Ölümlü trafik kazaları sonucu, ölen kişinin yakınları ölüme bağlı şekilde oluşan acı dışında birtakım hukuksal imkanlarla birlikte zararlarını tazmin etme imkanı bulabilirler. Ölen kişinin ölümü sebebiyle kusurlu kişiye karşı maddi tazminat davası ve manevi tazminat davası açmak mümkündür. Bunun dışında ölümle sonuçlanan trafik kazası nedeniyle ceza davası zaten savcılık tarafından re’sen yani kendiliğinden açılacaktır. Ölenin yakınlarının ölümlü trafik kazaları sonunda ceza davası açılması için bir şikayette bulunmasına gerek bulunmamaktadır.
Ölümle sonuçlanan trafik kazaları sonucunda ölenin yakınları, trafik kazası nedeniyle gerçekleşen ölüm dolayısıyla oluşan maddi ve manevi tazminat davasını aracı kullanan kişiye, varsa aracın işletenine veya sigorta şirketine karşı dava açarak oluşan zararın tazminini talep edebilir.
Ölüme bağlı trafik kazasında, maddi tazminat davalarında:
-Cenaze giderleri
-Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalması veya yitirilmesi nedeniyle ortaya çıkan zararlar,
-Ölenin desteğinden kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar, talep edilebilecektir.
Destekten yoksun kalma tazminatı, trafik kazalarında ölen kişinin yakınları olarak kanunda belirtilmiştir. Ölenin yakınları burada annesi, babası, eşi, çocukları, nişanlısı, dayısı, halası veya destek verdiği herhangi başka bir kişi olabilir. Destekten yoksun kalma tazminatı için, ölenin hayatı boyunca destek olacağı kimselerin açtığı maddi tazminat davası olacaktır. Burada tazmin edilecek olan tazminat kişinin ölmüş olmasa yakınlarına karşı yapacağı muhtemel destektir.
Ölüme Bağlı Trafik Kazasında Manevi Tazminat Talebi:
Ölen kişinin yakınlarının ölüm sebebiyle uğradığı elem ve üzüntünün hukuk çerçevesinde bir nebze dahi olsa giderilmesi için manevi tazminat davası açılabilir.
Ölümlü trafik kazalarında maddi tazminatın belirlenmesi, trafik kazasının durumuna göre çeşitlilik gösterir.
Ölümlü trafik kazası halinde maddi tazminat miktarının
belirlenmesi ölenin, trafik kazasına bağlı şekilde varsa tedavi giderleri, kazanın oluşma biçimine göre araçta meydana gelecek zararlar veya kazaya bağlı şekilde oluşabilecek her türlü ekonomik değeri azaltıcı zarar aracı kullanan kişiden, eğer araç kazayı yapan şahsa ait değilse aracın sahibine, ölüme neden olan kazayı yapan kişi bir firmada çalışıyorsa aracı işleten işletmeye karşı veya bulunması halinde sigorta şirketine karşı maddi tazminat davası açılabilir.
Ölen kişinin cenaze masraflarını karşılayan yakını (annesi, babası, eşi, dayısı, halası…) burada cenaze sebebiyle oluşan ve karşıladığı her türlü zararın tazminini kusurlu olan taraftan talep edebilir.
Ölümlü trafik kazası öncesinde trafik kazasına bağlı olarak kişinin, gördüğü tedavi nedeniyle uğradığı zararı da ölümden sonra yakınları tarafından talep edilebilir.
Destekten yoksun kalma tazminatı ise ölenin yakınları (ölenin sürekli olarak destek verdiği her kim olursa olsun) tarafından açılacak destekten yoksun kalmaya bağlı maddi tazminat davası ile oluşacak muhtemel zararları talep edilebilir.
Ölümlü trafik kazaları nedeniyle manevi tazminat miktarının belirlenmesi kanun tarafından herhangi bir şarta veya usule bağlanmamıştır. Manevi tazminat talebiyle açılan davalarda hakim, olayın kendi içerisinde bulundurduğu şartlara, tarafların maddi durumlarına, ölümle sonuçlanan trafik kazası nedeniyle olayın ölen tarafın yakınlarında oluşturduğu manevi tahribat, olayda tarafların kusurluluğuna göre hakim hakkaniyete uygun bir manevi zarara karar verecektir.
Ölümlü trafik kazalarında belirlenecek tazminat miktarı her kazada farklılık gösterir. Hakim burada durumun şartlarına göre hakkaniyete uygun bir miktar belirleyecektir.
Ölümlü Trafik Kazalarında Kusur
Ölümlü trafik kazalarında, maddi tazminat belirlenirken en önemli iki unsur oluşan zarar ve kusur oranıdır. Tarafların meydana getirdikleri hukuka aykırı fiilden dolayı kusurlarının boyutuna göre hakim maddi tazminat kararına hükmedecektir. Ölümlü trafik kazaları gerçekleştikten sonra açılacak davada hakim kazaya sebep olan olaylara bakarak hangi tarafın daha kusurlu olduğunu tespit edecektir. Ölen kişinin meydana gelen trafik kazasında kusuru varsa hakim bunu göz önünde bulundurarak verilecek tazminat cezası miktarında bir indirime gidecektir.
Ölümlü Trafik Kazalarında Tazminat Davası Ne Kadar Sürer:
Ölümlü trafik kazası sonucunda açılacak tazminat davalarında tarafların iddialarını ileri sürmesi, varsa tanıkların dinlenmesi, birtakım delillerin sunulması, mahkemenin delil talep etmesi, kusur tespiti yapılmasıyla birlikte itiraz yapılması halinde itirazlar da dikkate alınarak mahkemeden bir karar çıkması beklenir. Kusur tespiti genellikle bilirkişi tarafından hazırlanır. Tüm bu işlemlerin usulüne uygun ve süresinde yapılmasıyla birlikte ortalama bir maddi tazminat davası 2 yıla yakın bir sürede sona ermektedir. Burada avukatlık hizmetinden yararlanılmasıyla birlikte işlemlerin daha hızlı ve güvende sürdürüldüğü görülmektedir.
Ölümlü trafik kazasında kanun tazminat talep etme hakkını, ölen kişinin mirasçılarına değil desteğinden yoksun kalan kimselere vermiştir. Buradan anlamamız gereken şey ölümlü trafik kazası nedeniyle kişilerin maddi-manevi tazminat talep etmesi için ölenin mirasçısı olunmasına gerek yoktur. Ölen kişinin desteğinden yoksun kalan kişiler her kim olurlarsa bu Borçlar Kanununun 53.maddesini dayanak göstererek maddi tazminat davası veya manevi tazminat davası açma hakkına sahip olurlar.
Ölümlü trafik kazasında tazminat alabilmek için illa ki ölenin mirasçısı olunmasına gerek yoktur. Kanun burada ölenin desteğinden yoksun kalan herkese dava açma hakkı vermiştir. Lakin destekten yoksun kalmadan kasıt sürekli şekilde destek olmaktır. Örneğin; trafik kazası nedeniyle ölen kişi nişanlısına maaşından sürekli olarak belirli bir miktar para yolluyorsa, trafik kazası nedeniyle ölüm gerçekleştikten sonra nişanlısı yoksun kaldığı bu geliri, destekten yoksun kalma tazminatı olarak isteyebilecektir.
Ölümlü trafik kazalarında verilecek olan tazminat miktarı kusur derecesine ve hakimin olaya göre hakkaniyete göre belirleyeceği takdir yetkisine bağlı olarak düşebilir. Tazminat miktarı belirlenirken tarafların ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur.
Manevi tazminat talebi, maddi destekten yoksun kalanlar tarafından istenebilir. Buna göre manevi tazminat miktarı da kişilerin ekonomik durumu, olaydaki kusurluluk derecesine ve kişilerin içlerinde bulundukları elem ve üzüntüye göre hakimin belirleyeceği hakkaniyete göre karar verilir.
Ölümlü Trafik Kazaları Cezaları
Ölümlü trafik kazalarında, trafik kazası sonrası ölümün gerçekleşmesiyle birlikte savcı re’sen bu konuyla ilgili ceza davası açacaktır.
Ölümlü trafik kazasında ölenin desteğinden yoksun kalan herkes, maddi ve manevi tazminat davası açarak oluşan zararlarının tazminini talep edebileceklerdir. Olayın şartlarına ve kusur derecesine göre buradaki miktarlar hakimin hakkaniyete uygun belirleyeceği tutarlar olacaktır. Ölümlü trafik kazalarında yakınların alacakları tazminat miktarı zarar ve kusur derecesine göre hakim tarafından belirlenecektir.
Ölümlü Trafik Kazasında Zaman Aşımı
Ölümlü trafik kazasında zaman aşımı süresi zararın veya trafik kazasına neden olan kişinin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içerisinde açılması gerekmektedir. Bunun dışında ölümlü trafik kazasının üzerinden 10 yıl geçmesi ile birlikte zaman aşımı gerçekleşmiş olur ve bu süre hak düşürücü süre olduğu için bu tarihten itibaren artık dava açılamayacaktır.
Ölümlü Trafik Kazasında Tazminat Davası için Görevli ve Yetkili Mahkeme
Ölümlü trafik kazasında kişilerin kusuruna ve hukuka aykırı işlediği duruma göre alacağı ceza için savcılık re’sen Ceza Mahkemelerinde dava açılması kararı verecektir.
Ölümlü Trafik kazasında maddi veya manevi tazminat davası genel kural olarak Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılacaktır. Yetkili mahkeme bakımından ise trafik kazasının meydana geldiği yerde bulunan yer mahkemesinde, davalının ikametgah adreslerinde bulunan yer mahkemesinde veya davacının ikamet ettiği yerde bulunan yer mahkemesinde dava açılması mümkündür.