Son yıllarda dünyanın etrafında oluşan kriz dalgasının etkisi sadece ekonomik yönüyle maalesef ki kalmamaktadır. Kriz dalgasının tabiatıyla yaşam mücadalesinin bir gereği olarak göç etkisini oldukça etkilemiştir. Türkiye coğrafi konumu itibariyle asya ve avrupa kıtasının ortasında yer almış olduğu da düşünüldüğünde dünyanın en fazla göç alan ülkelerinden biri haline gelmiştir. Tabi herşey silsileyle devam etmektedir.
Göçün hukuki boyutuna etkisine baktığımız zaman göç popülasyonunu incelediğimizde kara avrupası hukukunu benimsemiş olan ülkelerden göçlerin çok az olduğunu görmekteyiz. Bu durum yabancıların daha çok hukuki zorluk yaşayacağı anlamına gelmektedir. Yabancı göç popülasyonu en çok Suriye’den yani arap ve etnik kökeni ayırt etmeksizin arapça konuşan ve suriye hukuk sistemi olarak da muamelat yani bizdeki karşılığı Medeni Hukuk olarak İslam Hukuku uygulanmaktaydı. Yine evlilik kaydı, mülkiyet kayıtları mahkemelerce tutulmaktaydı. Direniş başlayınca gerek evlilik gerekse mülkiyet kayıtlarıyla ilgili sicil tutulmasında boşluk yaşanmamasına özen gösteren bir hukuk sistemiyle yönetiliyordu.
Daha sonra Türkmenler ve hatta afrika ülkelerinden bile ülkemize göç dalgası oluşmakta ve bu insanların hukuk sistemimizle ilgili genel olarak hiç bir fikri de bulunmamaktadır. Bu bilgisizlik sonucu bir çok hak kaybı yaşamaktadırlar.
Bu haklar kayıpları genelde deport tabir edilen sınır dışı edilme, idari gözetim, türkiyeyi terke davet etme gibi seçenekler olabilir.
Şimdi genel hatlarıyla göç idaresinin açıklayıcı yazısını paylaşmak istiyorum:
Sınır Dışı Etme Kararı
YUKK’nun 54 üncü maddesinde düzenlenen sebepleri ihlal edenler hakkında
uygulanır. Kanunun açık lafzı gereği bu karar sadece valiliklerce
alınabilir. Sınır dışı etme kararının değerlendirme ve karar aşaması en
fazla 48 saat sürer.
Sınır Dışı Etme Kararı Alınacaklar
Kanunun 54 üncü maddesinde yer alan durumlardan birinin veya bir
kaçının oluşması durumunda, YUKK’nun 55 inci maddesi hükümleri saklı
kalmak kaydıyla, valiliğin sınır dışı etme kararı alması zorunludur.
Aşağıda sayılanlar YUKK’nun 54 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer
alan kimseler olup haklarında sınır dışı etme kararı alınır.
a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler (m.54/1-a),
b) Terör örgütü veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar (m.54/1-b),
c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar (m.54/1-c),
d) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar (m.54/1-ç),
e) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar (m.54/1-d),
f) Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler (m.54/1-e),
g) İkamet izinleri iptal edilenler (m.54/1-f),
h) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul
edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal
edenler (m.54/1-g),
ı) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler (m.54/1-ğ),
i) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler (m.54/1-h),
j) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler (m.54/1-ı),
k) Uluslararası koruma başvurusu reddedilenler, uluslararası korumadan
hariçte tutulanlar, uluslararası koruma başvurusu kabul edilemez olarak
değerlendirilenler, uluslararası koruma başvurusunu geri çekenler,
uluslararası koruma başvurusu geri çekilmiş sayılanlar, uluslararası
koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen
son karardan sonra 6458 Sayılı Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de
kalma hakkı bulunmayanlar (m.54/1-i),
l) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar (m.54/1-j).
m) Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü
sahibi olup ülke güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair ciddi
emareler bulunanlar (m.54/2),
n) Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü
sahibi olup kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin
hüküm giyenler (m.54/2).
Sınır Dışı Etme Kararı Alınmayacaklar
54 üncü madde kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz:
a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı
ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi
emare bulunanlar (m.55/1-a),
b) Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler (m.55/1-b),
c) Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte
iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar (m.55/1-c),
d) Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları (m.55/1-ç),
e) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları (m.55/1-d).
55 inci madde kapsamında olup olmadıklarına ilişkin değerlendirme her
yabancı için ayrı ayrı yapılır. Bu yabancıların ülkede kalabilmesi için
YUKK’nun 46 ncı maddesi gereği kendilerine insani ikamet izni
verilebilecek olup, bu kimselerden belli bir adreste ikamet etmeleri,
istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları da istenebilecektir.
Söz konusu durumların sona ermesi hâlinde bu yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınacaktır.
Sınır Dışı Etme Kararına Karşı Yargı Yolu
Sınır dışı etme kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı
etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına
tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir
avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi,
kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
İdare mahkemesine başvuru ve özellikleri:
Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına
karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare mahkemesine
başvurabilir.
Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir.
Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır.
Mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir.
Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya
yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı
sınır dışı edilmez. Bir diğer ifade ile sınır dışı kararına karşı yargı
yoluna başvurulması durumunda ayrıca yürütmenin durdurulmasının talep
edilmesine gerek yoktur, çünkü başvuru ile işlem re’sen durur.
Bireysel başvuru hakkı Anayasa ile herkese tanındığından, hakkında
sınır dışı etme kararı alınan yabancı da, idare mahkemesinin kararı
üzerine Anayasa Mahkemesine başvurabilir.
İdari Gözetim Kararı
Sınır dışı etme kararı alınanlardan aşağıda sayılanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır:
Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal edenler,
Sahte ya da asılsız belge kullananlar,
Kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayanlar,
Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.
Haklarında idari gözetim kararı alınanlar Geri Gönderme Merkezlerinde (GGM) tutulurlar.
GGM’ndeki idari gözetim süresi altı ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır
dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle
ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması
hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir.
İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her
ay düzenli olarak değerlendirilir. Gerek görüldüğünde, otuz günlük süre
beklenilmez.
İdari gözetiminin devamında zaruret olmadığı değerlendirilenler derhal
Bakanlığa bildirilir. Bakanlığın uygun görmesi halinde yabancı
hakkındaki idari gözetim kararı kaldırılır ve kendisine Çıkış İzin
Belgesi verilir. Bu yabancılardan belli bir adreste ikamet etmeleri veya
istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilir.
İdari Gözetim Kararına Karşı Yargı Yolu
İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay
düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle
birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ
edilir. Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat
tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın
sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
Sulh ceza hakimine başvuru:
İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı,
idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir.
Başvuru idari gözetimi durdurmaz.
Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine derhâl ulaştırılır.
Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır.
Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir.
İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı,
idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla
yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.
İdari gözetim işlemine karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık
ücretlerini karşılama imkânı bulunmayanlara, talepleri hâlinde 19/3/1969
tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık
hizmeti sağlanır.
Türkiye’yi Terke Davet
Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında
belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az
olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır.
Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, hiçbir harca tabi olmayan “Çıkış İzin Belgesi” verilir.
Türkiye’yi terke davet edilenlerden, süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı kararı alınmayabilir.
Süresi içinde Türkiye’yi terk etmeyen yabancılar, idari gözetim altına alınır.
Aşağıdaki kişiler Türkiye’yi terke davet edilmez ve kendilerine yukarıda bahsi geçen süre uygulanmaz:
a) Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
b) Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenler,
c) Sahte belge kullananlar,
d) Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlar veya aldığı tespit edilenler,
e) Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.
Sınır Dışı Etme Kararının Yerine Getirilmesi
Geri gönderme merkezindeki yabancılar, kolluk birimi tarafından sınır kapılarına götürülür.
Geri gönderme merkezlerine sevk edilmesine gerek kalmadan sınır dışı
edilecek olan yabancılar, Genel Müdürlük taşra teşkilatının
koordinesinde kolluk birimlerince sınır kapılarına götürülür.
Genel Müdürlük sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak uluslararası
kuruluşlar, ilgili ülke makamları ve sivil toplum kuruluşlarıyla da iş
birliği yapabilir.
Sınır Dışı Edilecek Yabancının Seyahat Masrafları
Yabancıların pasaportları veya diğer belgeleri, sınır dışı edilinceye
kadar tutulabilir ve sınır dışı işlemlerinde kullanılmak üzere biletleri
paraya çevrilebilir.
Sınır dışı edilecek yabancıların seyahat masrafları kendilerince
karşılanır. Bunun mümkün olmaması hâlinde, masrafların eksik kalan kısmı
veya tamamı Genel Müdürlük bütçesinden ödenir. Masraflar geri
ödenmediği sürece, yabancının Türkiye’ye girişine izin verilmez.
Masrafların yabancı tarafından karşılanamadığı durumlar için konulacak
tahdit, niteliği itibariyle bir sınırlama sebebidir. Yabancı hakkında
başka bir yasak konulmamışsa, masrafları ödemesi şartıyla sınırlama
kaldırılacaktır ve ülkeye girişine izin verilecektir.
Sınır dışı etme sebebiyle gerçekleşen masraflar 6183 sayılı kanunun
birinci maddesi gereği bir amme alacağıdır ve maliye veznelerince tahsil
edilecektir. 6183 sayılı Kanunun 104 üncü maddesi gereği, borçlu
yabancı memlekette bulunduğundan, bu alacak için zamanaşımı
işlemeyecektir. Bu sebeple yabancı hakkında süresiz bir tahdit
girilmesine engel bulunmamaktadır.
Gerçek veya tüzel kişiler, kalışlarını veya dönüşlerini garanti
ettikleri yabancıların sınır dışı edilme masraflarını ödemekle
yükümlüdür.
Yabancıyı izinsiz çalıştıran işveren veya işveren vekillerinin,
yabancının sınır dışı edilme işlemleri konusundaki yükümlülükleri
hakkında 4817 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrası “Çalışma
izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekillerine
her bir yabancı için beş bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu
durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve
çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli
masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.”
hükmü amir olup bu düzenleme çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
Sorularla YUKK Kapsamında Sınır Dışı Etme Süreci
Sınır Dışı Etme Kararı
Soru : Sınır dışı etme kararına esas olacak değerlendirmeyi kim yapar?
Cevap : İl veya ilçe göç idaresi müdürlüğü görevlileri tarafından yapılır.
Soru : Sınır dışı etme işlemlerinde değerlendirme ve karar alınması süreci kaç saat sürer?
Cevap : En geç 48 saat içinde sonuçlanmalıdır.
Soru : YUKK’a göre sınır dışı edilecek yabancılar nerelere sınır dışı edilebilir?
Cevap : Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine,
transit gideceği ülkeye, Türkiye’ye gelmek üzere transit geçtiği ülkeye
ya da başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilebilir.
Soru : Sınır dışı etme işlemlerinde değerlendirme ve karar alma sürecindeki 48 saatlik süre ne zaman başlar?
Cevap : 48 saatlik süre, kolluk tarafından yakalanan yabancılarda,
kolluğun yakalanan yabancıların kimliğine ilişkin bilgi ve belgeleri il
göç idaresi müdürlüğüne ilettiği saat itibariyle; Yabancının, Kanunun 54
üncü maddesi kapsamında olduğunun il göç idaresi müdürlüğünce bizzat
tespiti halinde ise yabancının il göç idaresi müdürlüğünde hazır
bulunmasından itibaren başlar.
Soru : Sınır dışı etme kararına esas olacak değerlendirme, il
göç idaresi müdürlüğü görevlileri tarafından nerelerde yapılabilir?
Cevap : Yabancının işlem gördüğü yerde, kolluk birimlerince
yabancının yakalandığı ya da tespitinin yapıldığı yerlerde, il veya ilçe
göç idaresi müdürlüğü bünyesinde, geri gönderme merkezlerinde veya il
göç idaresi müdürlüğü tarafından uygun bulunan başka bir yerde
değerlendirme yapılabilir.
Soru : Sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirmenin nerede tamamlanması gerekir?
Cevap : Sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirmenin,
yabancının işlem gördüğü, yakalandığı veya tespit edildiği ilde
tamamlanması esastır.
Soru : Sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirmenin,
yabancının işlem gördüğü, yakalandığı veya tespit edildiği ilde
tamamlanması esastır. İstisnası var mıdır, nedir?
Cevap : Bu yerlerdeki idari ve fiziki kapasite ve diğer etkenlere
bağlı olarak, valiliğin talebi ve Genel Müdürlüğün izniyle gerektiğinde
bu yabancılar, haklarında sınır dışı etme kararıyla ilgili değerlendirme
yapılmak üzere yakalandıkları yere en yakın ildeki il veya ilçe göç
idaresi müdürlüğüne veya geri gönderme merkezine kolluk görevlileri
tarafından sevk edilir.
Soru : Sınır dışı etme kararı kim tarafından alınır?
Cevap : Sınır dışı etme kararı, yabancının yakalandığı, işlem
gördüğü veya tespit edildiği ildeki valilik tarafından re’sen veya Genel
Müdürlüğün talimatı üzerine alınır.
Soru : Sınır dışı etme kararı toplu olarak verilebilir mi?
Cevap : Sınır dışı etme kararı, her yabancı için ayrı ayrı alınır.
Soru : Sınır dışı etme kararı kimlere tebliğ edilir?
Cevap : Karar, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme
kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ
edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat
tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın
sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
İdare Mahkemesine Başvuru
Soru : Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı yargı yoluna başvurabilir mi?
Cevap : Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme
kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare
mahkemesine başvurabilir.
Soru : İdare mahkemesi sınır dışı etme kararına karşı yapılan başvuruyu kaç günde sonuçlandırır?
Cevap : On beş gün içinde sonuçlandırır.
Soru : İdare mahkemesinin sınır dışı etme kararına karşı verdiği kararın hukuki niteliği nedir?
Cevap : Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir.
Soru : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvuran
yabancı tarafından, sınır dışı etme kararını alan makama bilgi
verilmesi gerekir mi?
Cevap : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvuran
yabancı tarafından, sınır dışı etme kararını alan makama bilgi verilmesi
gerekir.
Soru : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvurulmasının, sınır dışı etme işlemine etkisi nedir?
Cevap : Sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine
başvurulması halinde, sınır dışı etme işleminin yürütmesi re’sen durur.
Soru : Sınır dışı etme işlemine karşı dava açma süresi içinde
veya yargı yoluna başvurulması halinde yargılama sonuçlanmadan yabancı
sınır dışı edilebilir mi?
Cevap : Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, “dava açma süresi
içinde” veya “yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya
kadar” yabancı sınır dışı edilmez.
Türkiye’yi Terke Davet
Soru : Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme
kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için ne
kadar süre tanınır?
Cevap : On beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır.
Soru : Kimlere Türkiye’yi terk edebilmeleri için süre tanınmaz?
Cevap : Kaçma ve kaybolma riski bulunanlara, yasal giriş veya yasal
çıkış kurallarını ihlal edenlere, sahte belge kullananlara, asılsız
belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere,
kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit
oluşturanlara süre tanınmaz.
Soru : Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere herhangi bir belge verilir mi?
Cevap : Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, hiçbir harca tabi olmayan Çıkış İzin Belgesi verilir.
Soru : Kanunun 54 üncü maddesine göre hakkında sınır dışı etme
kararı alındıktan sonra, yabancının Kanunun 55 inci maddesinde sayılan
hakkında sınır dışı etme kararı alınmayacak kişilerden olduğunun
anlaşılması halinde, sınır dışı etme kararını alan makam tarafından ne
yapılır?
Cevap : Sınır dışı etme kararını alan makam tarafından işlem derhal iptal edilir.
İdari Gözetim
Soru : Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, kim
tarafından ve ne kadar sürede geri gönderme merkezlerine götürülür?
İstisnası var mıdır?
Cevap : Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı
yapan kolluk birimince kırk sekiz saat içinde geri gönderme merkezlerine
götürülürler. Ancak, sınır dışı etme kararı alınmasına ilişkin
değerlendirmenin, yakalamanın gerçekleştiği ilden farklı bir yerde
yapılması halinde, o ildeki kolluk birimleri de geri gönderme merkezine
sevk işlemi yapabilir.
Soru : İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, kim tarafından hangi aralıklarla değerlendirilir?
Cevap : İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir.
Soru : Hangi hallerde idari gözetimin devamında zaruret görülmeyebilir?
Cevap : Sınır dışı etme kararının, yabancının idari gözetime
alınmasından itibaren 6 ay içinde yerine getirilemeyeceğinin
öngörülmesi, idari gözetim altında bulunan yabancının, Kanunun 55 inci
maddesi kapsamına girdiğinin anlaşılması, Kanunun 57 nci maddesinin
ikinci fıkrası çerçevesinde yabancı hakkında idari gözetim kararı
alınmasına esas teşkil eden kaçma kaybolma riskinin ortadan kalkması,
yabancının gönüllü geri dönüş desteğine başvurması durumlarında idari
gözetimin devamında zaruret görülmeyebilir.
Soru : Geri gönderme merkezlerindeki idari gözetim süresi ne kadar sürer? Uzatılabilir mi?
Cevap : Geri gönderme merkezlerindeki idari gözetim süresi altı ayı
geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş
birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri
vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha
uzatılabilir.
Soru : İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması
ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları kimlere ve
nasıl tebliğ edilir?
Cevap : İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve
her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle
birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ
edilir.
Soru : İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya
da avukatı, idari gözetim kararına karşı yargı yoluna başvurabilir mi?
Cevap : İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da
avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir.
Soru : İdari gözetim kararına karşı başvurulan sulh ceza hâkimi
kaç gün içinde karar verir, verdiği kararın hukuki niteliği nedir ve
yapılan başvuru idari gözetim kararını durdurur mu?
Cevap : Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Sulh ceza hâkimi
incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı
kesindir.
Sınır Dışı Etme Kararının Uygulanması
Soru : Sınır dışı etme kararının uygulanmasıyla ilgili işlemler, kim/kimler tarafından yapılır?
Cevap : Sınır dışı etme kararının uygulanmasıyla ilgili işlemler, il
göç idaresi müdürlüğü veya geri gönderme merkezi müdürlüğü tarafından
yapılır.
Soru : Geri gönderme merkezinden sınır kapılarına yapılacak
sevkler ile geri gönderme merkezlerine sevk edilmeden sınır dışı
edilecek yabancılar için nasıl bir prosedür izlenir?
Cevap : Geri gönderme merkezinden sınır kapılarına yapılacak sevkler
ile geri gönderme merkezlerine sevk edilmeden sınır dışı edilecek
yabancılar için il göç idaresi müdürlüğü, kolluk birimleriyle temasa
geçerek sevk işleminde görev alacak personelin belirlenmesini talep
eder. Görevlendirme, valilik makamının onayına sunulur.
Soru : Yabancıların sınır kapılarına götürülmesiyle ilgili araç,
gereç, personel ve ulaşım organizasyonu ile diğer masrafların
karşılanmasından kim/kimler sorumludur?
Cevap : Yabancıların sınır kapılarına götürülmesiyle ilgili araç,
gereç, personel ve ulaşım organizasyonu ile diğer masrafların
karşılanmasından, il göç idaresi müdürlükleri veya geri gönderme merkezi
müdürlükleri sorumludur.
Soru : Sevk sırasındaki risk değerlendirmesi ve görev alacak kolluk personeli sayısı kim tarafından belirlenir?
Cevap : Sevk sırasındaki risk değerlendirmesi ilgili kolluk birimi
tarafından yapıldıktan sonra, sevkte görev alacak kolluk personelinin
sayısı belirlenir. Bu amaçla geri gönderme merkezi veya il göç idaresi
müdürlükleri, sevk işlemine konu olan yabancılar hakkında ilgili kolluk
birimini önceden bilgilendirir.
deport edilme, sınır dışı edilme gibi problemleri yabancılar hukuku alanında çalışan bir avukat yardımıyla da çözebilirsiniz. Unutmayın ki sınır dışı edilme ve deport edilme işlemlerine karşı belirtilmiş sürelerde dava yoluna ve itiraz yoluna gidilmesi gerekmektedir. Bu itiraz süreleri hayati öneme sahiptir. Bu sebeple bu konuları önemseyip hak kaybı yaşamamaya dikkat etmelisiniz.
Av. Tevfik Yıldırım