Özel hayatın gizliliği ve korunması, Anayasamız ile güvence altına alınmıştır. Anayasanın 20. maddesine göre; ‘Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.”
Teknoloji ve sosyal medyanın gün geçtikçe gelişmesi ile beraber özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun oranında da artış meydana gelmiştir. Çünkü insanlar özel anlarını, hayatlarını artık sosyal medyada daha sık paylaşmaya başlamıştır. Böyle olunca da bu bilgilerin ele geçirilmesi ve yayılması kolaylaşmıştır.
Manevi zarar, kişilik değerlerinde oluşan nesnel eksilmedir. Duyulan acı ve çekilen ıstırap manevi zarar olarak değil de onun görüntüsü olarak ortaya çıkabilir. Çekilen bu acı ve kederden dolayı kişilerin tazminat isteme hakkı vardır. Bu tazminat türüne “Manevi tazminat” denilmektedir.
Bunlar kişilik değerlerinin zedelenmesi Türk Medeni Kanunu (TMK m.24) , isme saldırı (TMK m.26), nişan bozulması (TMK m.121), evlenmenin butlanı (TMK m.158/2), boşanma (TMK m.174/2) bedensel zarar ve ölüme neden olma (818 sayılı Borçlar Kanunu (BK) m.47, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 56) durumlarından biri ile kişilik haklarının zedelenmesi (818 sayılı BK m.49, 6098 sayılı TBK m. 58) olarak sıralanabilir. 4721 sayılı TMK’nın 24. maddesi ile 818 sayılı BK’nın 49. maddesi diğer yasal düzenlemelere nazaran daha kapsamlıdır.
Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve iletişimine saygı gösterilmesi hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılmasına bir kamu makamının müdahalesi, ancak müdahalenin yasayla .öngörülmüş ve demokratik bir toplumda ulusal güvenlik, kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, .düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için gerekli bir tedbir olması durumunda söz konusu olabilir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. maddesinde de, herkesin özel ve aile hayatına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olduğu belirtilmekte, maddenin ikinci fıkrasında meşru sınırlama nedenleri sayılmaktadır. Bu düzenleme gereğince bir kamu otoritesince yapılabilecek müdahalelerin ancak ulusal güvenlik, kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, dirlik ve düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için, demokratik bir toplumda zorunlu olan ölçüde ve yasada öngörülmüş olmak koşuluyla söz konusu olabileceği belirtilmektedir.
Türk özel hukukunda özel hayatın gizliliğinin ihlali bir kişilik hakkına saldırı niteliğinde olduğu için saldırıya uğrayan kişi Türk Medeni Kanunu 25. ve devamı maddelerince korunacaktır. Buna göre özel hayatının gizliliği hakkı ihlal edilen veya edilme tehlikesi ile karşılaşılan kişi saldırı tehlikesinin önlenmesi, sürmekte olan saldırıya son verilmesi ve bitmiş ancak etkileri devam eden saldırılar için fiilin hukuka aykırılığının tespiti davası açabilecektir. Bu davalara koruyucu davalar denilmektedir. Ayrıca oluşan zararın giderilmesi adına maddi ve manevi tazminat davaları ve kazancın geri verilmesi davası da açılabilecektir.
Tazminat istemi, zarar ve tazminat yükümlüsünün öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren 10 yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Tazminata konu eylem, ceza kanunlarına göre suç ise, tazminat davası için de ceza zamanaşımı uygulanır. Bunun için ceza davasının açılması zorunlu değildir.
Manevi tazminat dilekçesi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.