Kişinin özel anları, kişisel bilgileri, özel durumlar yani kısaca özel hayatının kişinin rızası dışında ihlal edilmesi durumunda özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşmaktadır.
Özellikle teknoloji ve sosyal medyanın gelişmesi ile beraber bu suç oranında da artış meydana gelmiştir. Çünkü insanlar özel hayatlarını sosyal medyada daha sık paylaşmaya başlamıştır. Bu durum da bu bilgilerin daha kolay ele geçirilmesi ve yayılması tehlikesini doğurmuştur.
(1)
Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse,
bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2)
Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse
iki yıldan beş yıla
kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
134. maddede Maddede iki ayrı suç düzenlenmiştir. Bunlardan ilki maddenin birinci fıkrasında düzenlenen özel hayatın gizliliğinin ihlali suçu, ikincisi maddenin ikinci fıkrasında düzenlen özel hayatın gizliliğinin ifşa yolu ile ihlali suçudur.
Madde, kişilerin gizli yaşam alanına girerek veya başka suretle başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayının saptanmasını ve kaydedilmesini cezalandırmaktadır. Suçun oluşması için ilgilinin rızasının bulunmaması şarttır.
Özel hayatın gizliliğinin ihlali suçu taksirle işlenebilir ancak kanunda taksirle diye bir ceza bulunmamaktadır. Örneğin; dışarıda kamera ile çekim yaparken görüntüye yatak odasında öpüşen bir çiftin girmesi bu sebepten kişilere ait özel bir anın kamera ile kayıt altına alınması eyleminde failin bu yönde bir kastının olmaması, eylemin taksir ile gerçekleştirilmesi ve taksir ile özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi eyleminin ceza kanununda suç olarak düzenlenmemesi sebebiyle eylem suç oluşturmayacaktır.
Madde metninden, özel hayata ilişkin görüntü ve seslerin yetkisiz kişilere ifşa edilmesinin bu suçu oluşturacağı anlaşılmaktadır. Bu suçun en önemli hareket unsuru “ifşa” fiilidir. İfşa etmek kelime anlamı ile gizli bir şeyi ortaya dökmek, açığa vurmak, yaymak, ilan etmek, afişe etmek, reklam etmek anlamlarına
gelmektedir.
Söz konusu görüntü ve sesler kişilerin rızası ile veya başka herhangi bir hukuka uygunluk sebebi ile hukuka uygun olarak elde edilmiş bile olsa ilgili kişinin
rızası olmaksızın ifşa edilmesi
bu suçun
oluşumu açısından yeterlidir.
İfşanın aleniyet anlamına gelmediğini belirtmekte fayda vardır. Diğer bir ifade ile ses ve görüntülerin sayısız kişinin öğrenebileceği şekilde ifşa edilmesi şart değildir. Bir kişiye bile bu ses ve görüntülerin
gönderilmesi, izletilmesi yeterlidir.
Vefat etmiş kişiler bu suçun mağduru olamaz. Vefat eden kişinin fotoğrafının basında onur kırıcı şeklinde paylaşılması durumunda bu suç oluşmaz. TCK 130. maddede belirtilen kişinin hatırasına hakaret suçunu oluşturacaktır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal eden bir fiilin savunma hakkı kapsamında hukuka uygun kabul edilerek suç oluşmadığı sonucuna varabilmek için,
>
Suç soruşturması veya kovuşturmasına konu olabilecek bir eylemin mevcut olması,
>
Bu eylemin kişinin kendisine veya ailesine yönelen haksız bir saldırı niteliğinde olması,
>
Olayın ani gelişmesi,
>
Yetkili makamlara başvurma imkanının olmaması,
>
Bir daha kanıt elde etme imkanı bulunmaması,
>
Gizliliği ihlal eden eylemin yetkili makamlara sunulmak üzere suçu kanıtlamak amacıyla gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Yargıtay’a göre gizli kamera ile yapılan ses ve görüntü kaydı ancak bu kayıtların bir suç soruşturma veya kovuşturmasında diğer şartların da varlığı halinde savunma hakkı kapsamında kullanılması ile hukuka uygunluk sebebi olarak kabul edilebilir. Bu şartlardan birinin eksikliği halinde söz konusu delil hukuka aykırı delil haline geleceğinden hem suçun kanıtlanmasında kullanılamayacak hem de kaydın yapılması
başlı başına özel hayatın gizliliğinin ihlali suçunu oluşturacaktır.
Türk Ceza Kanununda en önemli hukuka uygunlu sebebi ilgili kişinin fiilin yapılmasına rıza göstermesidir. Kişinin özel hayatı olduğu için özel hayatı konusundaki kararları da kendisine aittir. Kişinin rızasıyla çıplak fotoğraf, çıplak videosunun çekilmesi hukuka uygunluk oluşturacağından dolayı suç sayılmayacaktır.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal suçu şikayete tabi suçtur. Mağdur kişi şikayet etmeden şüpheli hakkında herhangi bir soruşturma başlatılmaz. Özel hayatın gizliliğinin ihlali suçunda suçtan zarar gören görüntü veya sesleri kaydedilen, takip edilen, gizlice dinlenen, ifşa edilen, özel hayata dair hakları ihlal edilen kişidir.
Şikayet süresi 6 aydır. Bu süre fiil veya faili öğrenmeden itibaren başlayacaktır. Şikayetten vazgeçme ve feragat mümkündür. Bu durumlarda soruşturma aşamasında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi, kovuşturma aşamasında ise düşme kararı verilmesi gerekir.
Özel hayatın gizliliğinin ihlali suçunun cezasının yukarı sınırı 3 yıl, ifşa suretiyle gerçekleştirilmesi halinde ise 5 yıl olması olması hasebiyle TCK’nın 66. maddesi gereğince dava zamanaşımı sekiz yıldır . Nitelikli hallerin mevcudiyeti halinde de ise verilecek cezanın üst sınırının beş yılı aşması halinde dava zamanaşımı süresi on beş yıl olarak hesaplanır. Bu süre fiilin işlendiği tarihten itibaren başlar ve bu süreler içerisinde faile kesinleşmiş bir mahkumiyet verilememesi halinde, söz konusu eylem için faile artık ceza verilemez.
Özel hayatın gizliliği suçu uzlaştırmaya tabi bir suçtur. Soruşturma aşamasında veya kovuşturma aşamasında taraflar uzlaşabilirler. Uzlaştırma prosedürü için Uzlaştırma makalemizi inceleyebilirsiniz.
Özel hayatınızın gizliliği başkası veya başkaları tarafından ihlal edilmişse o zaman yazılacak bir özel hayatın gizliliğini ihlal şikayet dilekçesi ile şikayette bulunabilirsiniz. Dilekçe yazılırken belirli noktalara dikkat edilmelidir. O yüzden uzman ceza avukatına danışarak hareket etmeniz sizin lehinize olacaktır.