DİJİTALA SÜBLİMASYON TEKSTİL BASKIDA RENK YÖNETİMİ
Bilgisayar ekranınızdaki bir görüntünün renginin yazıcıdan çıkanla hiçbir zaman aynı olmadığını fark ettiniz mi?
“Gördüğünüzü elde edersiniz” ifadesinin süblimasyon tekniğinde geçerliliği yoktur ve gerçek hayatta tüm süreç, süblimasyon veya mürekkep püskürtmeli yazdırmada görüntü oluşturmaya çalışırken oldukça sinir bozucu bir hale dönüşebilir. Bilgisayar ekranındaki görüntü renginin aynısını çıktıda da elde etmek iyidir ancak, monitörler ve yazıcılar, birbirinden tamamen farklı 2 yöntem kullanarak renk oluşturduğu için bu durum gerçekte böyle olmamaktadır.
Bilgisayar monitörleri, RGB (Kırmızı, Yeşil, Mavi) ışık olarak renk yayar. Görülebilir spektrumun tüm renkleri, kırmızı, yeşil ve mavi ışık birleşimiyle oluşturulabilmesine karşın, monitörler, sadece sınırlı gam veya dizide görülebilir spektrumu görüntüleyebilmektedir.
Monitörlerin ışık yaymasına karşın, mürekkepli kağıt, bazı dalga boylarını absorbe eder veya yansıtır. Siyan, magenta ve sarı pigmentler, seçici spektral renk gamı oluşturmak için değişik derecedeki kırmızı, yeşil ve mavi rengi beyaz ışıktan çıkararak filtre görevi görürler.
Şekil 1’deki iki şema, renk boşluklarının ne kadar ayırt edici bir şekilde farklı olduklarını göstermektedir. Bu durum, monitörler RGB (kırmızı, yeşil, mavi) ve yazıcı mürekkepleri de CMYK (cyan, magenta, sarı ve siyah) olduğu için, bir renk boşluğunu diğerine doğru şekilde dönüştürmedeki güçlüğü açıklamaya da yardımcı olur. Böylece, bilgisayarınızda görüntülenen her imge, yazdırma aşamasına geçmeden önce bir dönüştürme işleminden geçmek zorundadır.
Monitörler gibi, baskı mürekkepleri de, dizi her ikisi için aynı olmasa da, görülebilir spektrumun sadece alt grubu olan bir renk gamı oluşturur. Sonuç olarak, bilgisayar ekranında görüntülenen aynı çizim, yazılı araçta olana uymayabilir. Bunun yanı sıra, dijital baskı işlemleri CMYK mürekkepleri kullandığı için, RGB olan dijital çizim, baskı için CMYK renklerine dönüştürülmelidir.
Renkler monitörden monitöre ve yazıcıdan yazıcıya değişiklik göstermektedir ve böylece, yazdırılan sayfada oluşturulan renk, monitörde gösterilen renklere değil, kullanılan renk sistemine ve yazıcı modeline bağlıdır. Renk düzeltme, belirli bir malzemede en kaliteli sonuçları elde etmek için bu renk dönüştürmeyi ayarlama işidir.
Renkle ilgili hususlar
Süblimasyon yazdırmada renk yönetimiyle ilgili en önemli hususlardan bir tanesi, yazıcı ve mürekkebin seçimidir. Günümüzde, yazıcılar, masaüstü yazıcılar için Ricoh ve Epson platformlarını ve geniş formatlı yazıcılar için birçok diğer markayı seçebilirler. Ricoh yazıcılarda, dört renk (CMYK) yapılandırma mevcutken, Epson marka yazıcılarda ise, dört (CMYK), altı (CMYKLcLm), yedi (CMYKMkPkR) veya hatta seki z(CMYKLcLmLkLLk) renk yapılandırması mevcuttur.
Önceleri sadece altı veya sekiz renk yazıcıların, profesyonel fotoğrafçıların istediği renk titremesi ve doğruluğunu karşılayabildiği düşünülüyordu. Ancak, günümüzün mürekkepleri ve renk yönetim yazılımıyla, giriş düzeyi bir yazıcı bile etkileyici sonuçlar üretebilir.
Boya süblimasyonuyla ilgili üç temel renk yönetim metodu vardır. ICC (Uluslararası Renk Konsorsiyumu) profilleri, RIP (pikselli görüntü işleme) yazılımı ve özel yazıcı sürücüleri. Üç yöntemin bir şekilde benzer yönleri olsa da, bazı farklılıkları da mevcuttur.
ICC profili, bilgisayar ekranında bir renk seçildiği zaman, belirlenen rengin, uygun ve doğru şekilde malzemeye verilmesini sağlayan bir yazılım dosyasıdır. Ekran rengi, aynı çıkış rengini tam olarak nadiren verdiği için, bunu renk eşleştirme programı olarak düşünebilirsiniz. Bu şekilde, profil, spesifik ekran rengiyle spesifik çıktı rengi arasında bir bağlantı oluşturur. Profil, rengi değiştirmez. Belirlenen girdi için doğru çıktı alınmasını sağlar.
Bu metodu kullanmak için, ICC uyumlu bir yazılım programı (örneğin, Photoshop, Corel) kullanılmalıdır. Profil, yazdırmanın çıktı aşamasına yerleştirilir ve imalatçının (OEM) yazıcı sürücüsü, “renk ayarlaması yok” seçeneğine ayarlanır. Bu kurulum, görüntü renk ayarlamasını doğru şekilde yapar ve daha sonra veriyi, renkleri bir daha etkilemeksizin yazıcıya gönderir.
Bununla birlikte, boya süblimasyonuyla ilgili renk düzeltme profillerinin kendine özgü sorunları da vardır. Bir yazıcı, normal profil oluşumu altında test amaçlı renk numunesi çıkardığı zaman, profil yazılımı, doğru renkleri çıkaracak renklerin nasıl ayarlanacağını bilir. Boya süblimasyon transferi, malzemeye preslendiğinde, mürekkep gaza dönüşür ve bu durumdayken, renkler özelliklerini değiştirir. Bu değişiklik, oldukça belirgin olabilir (örneğin, bazı mavi renkler, kağıt üzerinde yeşil gibi görünür) ve bundan dolayı, son alt tabakaya süblime edilinceye kadar baskı işleminin doğru olup olmadığını kestirmek imkansızdır. Böylece, süblimasyon uygulayıcısı, ekran rengini, sadece mürekkep renginden daha çok, süblime edilen nihai renge uyduracak özel profiller oluşturur.
Daha tecrübeli kullanıcılar, renkleri yönetmek için ICC profil oluşturma yeterliliğine sahip RIP yazılım kullanmayı isteyebilir. Basitçe söylemek gerekirse, RIP yazılımı, görüntüyü ayrı ayrı noktalara dönüştürür (pikselleştirme yaparak) ve pikselleştirilen dosyaları yazıcıya gönderir. En başından ICC profilleri oluşturma işlemi, zaman alıcıdır ve renk bilimini iyi anlamayı gerektirir ve kendi başına bir sanattır.
RIP yazılımı ayrıca, görüntüleri iç içe yerleştirme ve yazılacak dosyaları gruplandırma veya sıraya koyma gibi iş akış görevlerini de yerine getirir. RIP yazılımı, CADLink, Ergosoft, Wasatch ve ONXY dahil bazı yazılım firmalarından elde edilebilir ve fiyat aralığı 1,000$-5,000$ arasında değişmektedir.
Özel yazıcı sürücüleri, yazıcı kontrol sistemine kurulu renk düzeltme özelliği olan yazılım programlarıdır. Yazıcı sürücü aşamasında renk düzeltme işlemi yapıldığından dolayı, bu metodun avantajı, ICC uyumlu yazılımın yanı sıra ICC uyumlu olmayan yazılımı (örneğin, Paint Shop Pro, Print Shop) kullanabilmesidir. Ayrıca, bu yöntemde, ICC profil kullanımına göre özel yazıcı sürücü kullanımı daha kolaydır ve daha az teknik beceri gerektirir.
Bu tür bir yazılım, görüntüler üzerinde çalışırken kullanıcının paletten renkleri seçebilmesi için renk paletini grafik programına ekler. Süblimasyon uzmanları, doğru olan “son” rengin, süblimasyon oluşturma işlemi sırasında mütemadiyen oluşturulup oluşturulmadığını kontrol edebilir.
ICC profil veya özel yazıcı sürücü kullanarak olsun veya olmasın, kullanıcının tüm paleti, saf beyaz alt tabakaya çıktı alma ve bu katmana süblime etmesi ve bu renk tablosunu görsel bir referans olarak elinde bulundurması önerilmektedir.
Şekil 2’deki yazdırılan tablo, süblimasyonla (RGB ayarları dahil) oluşturulan tam rengi göstermektedir; böylece, grafik tasarımcı, oluşturulan görüntü için uygun renkler seçerken doğru referansa sahip olmuş olur. Renkler, ekranda son alt tabakada olduğu gibi aynı görünmese de, tablodan istenen renkler seçildiğinde, bilgisayar monitöründe görünen renge bakmaksızın, alınan çıktı her defasında uygun olur.
Kontrolü denetim altına alma
Süblimasyon baskıda, renk yönetiminin basit ve en önemli kuralı, tutarlılıktır. Birçok değişken unsurdaki (alt tabaka, süblimasyon kağıt seçimi, presleme zamanı, sıcaklık ve basınç gibi) değişiklik son çıktıyı etkiler. Bundan dolayı, istenen sonuçları elde etmek için gerektiğinde test ve deney yapılmalı ve daha sonra, uygulanacak standartlar belirlenmelidir. Standartlarda meydana gelecek değişikliklerin, nihai ürünün görünüm ve kalitesinde de değişikliğe yol açacağı unutulmamalıdır.
Renk uyumu ve renk düzeltme, yeni süblimasyon öğrencileri için zor bir iş olsa da, güçlüklerin neler olduğunu gerçekten anladıysanız, bu sorunları yönetmek imkansız bir işlem değildir.
Bu durumu, bir dilden başka bir dile çeviri yapmak gibi düşünebilirsiniz. Çeviride, her sözcüğün her zaman tam karşılığı yoktur ancak, iletilmek istenen mesajın ne olması gerektiğini anladıysanız, istenen sonucu elde etmek için gerekli sözcükleri oluşturabilirsiniz.
Renk, ışığın gözün retinasına değişik biçimde ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen soğurulup kısmen yansıması nedeniyle çeşitlilik gösterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandırılır. Tüm dalga boyları birden aynı anda gözümüze ulaşırsa bunu beyaz, hiç ışık ulaşmazsa siyah olarak algılarız. İnsan gözü 380nm ile 780nm arasındaki dalga boylarını algılayabilir, bu sebepten elektromanyetik spektrumun bu bölümüne görünür ışık denir. Renkler için genelde kulağımızla duyduğumuz ince ve kalın ses analojisi yapılsa da, ses algısının aksine aynı anda gelen ışık frekansları değişik kanallar- dan algılanamaz (başka bir deyişle göz frekans analizi yapamaz), dolayısıyla aynı anda ince ve kalın sesleri birbirine karıştırmadan duymamıza karşın gözümüz için bu “çok seslilik” söz konusu olmadığından değişik ışık frekanslarının sadece kombinasyonlarını algılayabiliriz. Bu prensibi açıklamak veya pratik uygulamalarda kullanmak için çeşitli renk modelleri geliştirilmiştir.
DOĞRU RIP PROGRAMINI SEÇMEK
Dijital tekstil baskıya geçmenin zamanı geldiğini düşünüyorsunuz. Halihazırda, dijital baskı hizmet sağlayıcı veya geleneksel tekstil baskı işini yapan olun veya olmayın, işinizi büyütmenin yolunu arıyorsunuz. Aynı zamanda, bir yandan, geleneksel tekstil üretim prosesleriyle mümkün olduğu kadar tutarlı numuneler ve kısa vadeli işleri etkili şekilde üretirken, diğer yandan da, müşteri gereksinimlerine ayak uydurmak istiyorsunuz.
Dijital tekstil baskıyı değerlendirirken, iş gereksinimlerinizi karşılamasını sağlamak için yazıcıyı ve yeterliliklerini, dijital kumaş türlerini ve mürekkebi de araştıracağınız kesindir. Ancak, karar verme sürecinde çoğu zaman gözden kaçırılan unsur, RIP (piksel görüntü işleyici) yazılımıdır. Doğru RIP seçimi, dijital tekstil baskıda verimli ve başarı olmanızı sağlayabilir veya engelleyebilir.
Mevcut akım, yazıcı, mürekkep ve RIP yazılımı içeren ve satıcıların önerdiği “komple entegre çözüm” paketi olarak kendini göstermektedir. Dijital ortama girmek kolay olsa da, “her şeye uyan tek boy veya numara” konseptindeki paketler seçimlerinizi ve işletme büyüme potansiyelinizi kısıtlayabilir. Bu paketlerde verilen RIP yazılımın özelliği kısıtlıdır ve çoğu kez, sadece bir veya sınırlı sayıda yazıcıda çalışır. “Açık sistem”, iş gereksinimleriniz için mümkün olan en iyi çözümü seçebilmenizi sağlar.
RIP yazılımın kalitesi, çıktının kalitesini doğrudan belirler. RIP yazılımı, yaratıcı tasarım içerik (vektör sanatı veya piksel görüntü) dosyalarıyla yazıcınız arasındaki önemli bir bağlantıdır. RIP yazılımı, çoklu içerik türlerini belirli bir yazma ortamı için işleyerek ve işlenen verileri nihai çıktı için yazıcıya ileterek çoklu içerik türleri alma araçları sağlar. RIP yazılımı, renk, ekran modeli ve çıktı çözünürlü- ğünü belirler.
Doğru RIP yazılımın seçimi
Dijital tekstil iş akışınız için doğru RIP yazılımını nasıl seçeceksiniz? Ürünü sunan firmayla bu işe başlayabilirsiniz. Yazılım satıcısı, sizin işinizi ve uygulama güçlüklerinizi bilmeli, karlılığınızın sürdürülmesi ve artırılmasına ve işletmenizin rekabette farklılık yaratmasına yardımcı olmalıdır.
Özellikler ve işlevler konusuna gelince; doğru özellikler size zaman kazandırır, hataları en aza indirir ve israfı önemli oranda azaltır. Yazılımı satın almadan önce, sorulması gereken sorular ve kullanım kolaylığı, renk yönetiminde uzmanlık ve iş akış gereksinimlerinin bilinmesi gibi araştırılması gereken hususlar vardır. Halihazırda çok sayıda RIP yazılım paketi vardır ve bunların bazıları özellik ve işlev olarak birbirine çok benzerdir. Genel olarak RIP yazılımı, kağıda dayalı dijital baskı için tasarlanmıştır. Dijital tekstil baskıyı düzenlemek için bazı yazılım satıcıları, bir veya iki gerekli araç ekledi ve buna da dijital tekstil RIP adını verdi.
Doğru RIP, tekstil baskıyla tasarlanmalıdır. Ürünün komplike işlerde kullanımı kolay mı? Özel mürekkeplerle isteğe göre uyarlanmış baskı senaryolarının oluşturulması ve basılacak renklerin düzgün ve doğru sıra ve düzende elde edilmesi ne kadar kolaydır? Elde ettiğiniz çıktıda en iyi kaliteyi sağlarken, diğer yandan da, renk doygunluğu için her mürekkep kanalındaki hacim ve geçişi nasıl kontrol edeceksiniz? Bazı kumaşlar için zor olabilecek hareyi önlemede doğru şablonları belirleyebilir misiniz? Her gün kullandığınız araçların her zaman elde edilebilir veya kolay bulunmasını sağlamalısınız.
Her kumaşın özellikle renkle ilgili kendine özgü zorlukları vardır. Belirtilen mürekkep ve kumaş kombinasyonuyla hangi renklerin mümkün olduğunu bildiğinizde, müşterileriniz için doğru beklentiler oluşturmaya başlayabilirsiniz. RIP yazılımında özel veya belirtilen spot renklerin güvenilir şekilde eşleştirilebilme özelliği dahil renk düzeltmeyle ilgili anlaşılması ve kullanılması kolay araçlar olmalıdır.
Mürekkeplerinizin renk gamını maksimuma çıkarmanızı sağlayacak renk profilleri (ICC profilleri) ayarlamak ve oluşturmak için güçlü renk kontrol araçlarına da gereksinim duyacaksanız. Araç kalibrasyonu, tutarlı çıktı elde etmede önemli bir adımdır. Doğru kalibrasyon/ayar araçları (dansitometre veya spektrofotometre) ve yazılım araçları olmalı ve kalibrasyon işlemlerini her zaman yapabilmelisiniz. Bu, güvenilir renk çoğaltımını sağlar, uzun vadede zamandan tasarruf sağlar ve çoklu tekrar baskıdan dolayı oluşabilecek atık ve israfı azaltır. Doğru renk yönetim araçları ve tutarlılık geçmişi ve özel rengi olan RIP yazılımı satın aldığınızda, elde ettiğiniz son üründe (baskıda) fayda sağlarsınız.
Yaratıcı tasarım sürecini destekleyen ve iş dönüş süresini azaltan RIP yazılımını düşünmelisiniz. Yazılım, çoklu dosya türleri için uygun mu? Orijinal içeriği tasarımcılara göndermeksizin veya başka tasarım uygulamaları yapmaksızın PostScript veya PDF dosyalarındaki basit hataları onarmanıza imkân veriyor mu? RIP yazılımı ayrıca, işlem sırasında kumaşın esnemesi veya çekmesinden dolayı oluşan boyutlandırma sorunlarını giderebiliyor mu?
Çoğu RIP yazılım paketinde, belirli iş akışınızda en iyi performansı elde etmek için işlem ve tercihlerle ilgili ayarları isteğe göre uyarlamanızı ve yapılandırmanızı sağlayacak özellikler mevcuttur. Bu özellikler RIP yazılımına özgüdür ve bu ayarlar için satıcı firmaya başvurmanız gerekir. RIP yazılımı, ayrıca yaptığınız işle paralel şekilde geliştirilebilmelidir. İhtiyaca göre çoklu yazıcıları desteklemeli ve ölçeklendirilebilir olmalıdır. RIP yazılımı, kullandığınız yazıcıdan en iyi şekilde yararlanmalıdır. Diğer uygulamaların oluşturduğu dijital ayrımlara dayanıklı olma özelliği dahil mevcut iş akışını tamamlamalı ve mevcut sistemlerle çalışabilmelidir. Yazılım, PC ve Macintosh platformlarında çalışmalıdır. Birkaç farklı tip dijital yazıcı kullanıyorsanız, tek bir RIP çözümünde standartlaşmayı değerlendirin. Tüm yazıcılarınızda tutarlı bir iş akışı verimi artırır.
Nihai seçiminizi yapmadan önce, eğitim ve destek konusunu düşünün. Yazıcılar ve sunduğu RIP yazılımı konusunda sertifikalı ve onaylı firmalara bakmalısınız. Çoğu satıcılar donanım ve yazılım kurulumunu yapar ve ilk düzey eğitim ve desteği verir. Kurulum sonrasında, RIP yazılım şirketinin sunduğu destek seçeneklerini araştırın. Satıcı firmanın, düzenli olarak güncellenen bir bilgi tabanına 7 gün 24 saat erişim sağlanabilen bir web sitesi var mı? Sorunları ve soruları kaydediyor mu? Satıcı firmanın çağrı merkezi var mı? Kaliteli destek alma işlemi nedir?
RIP yazılımını seçtikten ve bir süre kullandıktan sonra, verimi artırmak için bu yazılımı en uygun hale getirme yollarını araştırmalısınız. En önemlisi, yazılım ve donanımın güncel tutulmasıdır. İçerik dosyalarının işlenmesi, sistemi yoğun olarak kullanır ve boş sabit sürücü alanı ve fazla bellek gerektirir. Bu durumu sık sık kontrol edin ve gerekirse, daha iyi yeni sürüme yükseltin.
Dijital tekstil baskıda fırsatlar
Yazıcı ve mürekkep teknolojisi çok çabuk gelişen ve büyüyen bir teknolojidir. Üretim hızı daha yüksektir ve renk olasılıkları artmaktadır. Bu gelişmeler, dijital baskı uyarlamasını çok daha cazip hale getirmiştir. RIP yazılımının son sürümleri, yeni aygıtlar ve yeni işletim sistemleri desteğine odaklanmıştır. Daha büyük renk gamı ve daha iyi doğruluk ve kesinlik sağlayan renk yönetim iyileştirmeleri yapılmıştır. Dijital tekstil baskı, potansiyeli çok fazla olup büyüyen bir piyasadır. Uygun araçları seçerek, hızla gelişen bu piyasada başarılı olabilirsiniz.
Bazı Rip Programları:
• Caldera • Cibercat • Wasatch • Ergosoft • Miracle • Onyx
• DigiFAb