Resmi Belgeyi Yok Etme, Bozma ve Gizleme Suçu (TCK 205) Türk Ceza Kanununda ‘’Kamu Güvenliğine Karşı Suçlar’’ başlığı altında TCK 205’te düzenlenmiştir. Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçu bir sahtecilik suçudur.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçu (TCK 205) yok etmek, bozmak ve gizlemek gibi seçimlik hareketlerle oluşabilir. Tek tek bu fiilleri inceleyecek olursak;
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunda (TCK 205), Bozmak fiili ;belgenin maddi varlığına dokunmaksızın ondan faydalanma imkanlarını engelleyen fiillerin tümüdür. Örneğin belgede yazılan yazıların silinmesi gibi. Boyayarak ya da silerek yazıların okunmaz hale getirilmesi; belge üzerindeki resmin koparılması, yırtmak TCK 205.maddenin gerekçesinde de belirtildiği üzere bu suç tipinin fiillerine örnek olarak verilmiş durumlardır.
Suçun seçimlik hareketi olan ‘bozmanın’ tamamlanmasıyla birlikte Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçu da oluşur. Resmi belgeyi bozmak, yok etmek fiili bakımından varlığına son vermek veya bir diğer ifadeyle ortadan kaldırmak olarak anlaşılmaktadır. Yok etmek ancak kişi o belge üzerinde tamamıyla tasarruf yetkisine sahip değilse söz konusu olabilir. Örneğin bir belgeyi yok etmek bozmak suçu aslında mala zarar verme suçunun özel bir şeklidir.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunda (TCK 205) gizlemek suçu ise saklamak, örtmek, belli etmemek anlamlarına gelmektedir. Gizleme halinde resmi belge varlığını ve bütünlüğünü muhafaza etmektedir. Yani yok edilmemiştir ancak var olan resmi belge gizlenip, gösterilmemektedir. Gizleme olgusu belgenin nezdinde bulunduğu kişiden ya da kurum veya kuruluştan çalınması suretiyle de gerçekleşebilir. Ancak bu durumda hırsızlık suçundan değil Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçuna (TCK 205’e) dayanılarak ceza verilecektir.
Günümüzde belgenin resmi olduğu tam olarak tespit edilemiyor ve suça konu belge fiilen yok edilmiş olduğundan hiçbir şekilde aslı bulunamıyorsa resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunun yani TCK 208’in değil özel belgenin yok edilmesi suçunun işlendiğine kanaat getirilir ve burada ilgili hükümler uygulanır.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunun faili herkes olabilmektedir. Yani bu suçu işlemek için bir sıfata, kimliğe sahip olmak gerekmez. Ancak TCK 205’in ikinci cümlesinde belirtilen nitelikli hale göre kamu personeli olan kimselerin bu fiili işlemeleri halinde verilecek olan ceza da artırıma gidilecektir. Bu bakımdan bu cezayı ancak kamu personeli olan kimseler alabileceği için özgü suçtur diyebiliriz.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunun nitelikli haline TCK 205’in ikinci cümlesinde yer verilmiştir. Buna göre daha ağır ceza gerektiren nitelikli unsur resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunu işleyen kişinin kamu görevlisi olması halinde oluşur. Burada suçu oluşturan belgenin kamu görevlisinin görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu bir belge olması gerekmemektedir.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçu TCK 205’te düzenlenmiştir. Buna göre Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunu oluşturan kişilere göre ceza miktarı değişkenlik gösterebilir. Açıklayacak olursak TCK 205’e göre; gerçek bir resmi belgeyi bozan,yok eden veya gizleyen kişi, Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunu işlemiş olur ve 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Ancak TCK 205’in devamında belirttiği üzere Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunu işleyen kişinin kamu görevlisi olması halinde suçun nitelikli hali oluşmuş olur ve bu kişiye verilecek olan %50 oranında artırılır.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçuna TCK 205’te yer verilmiştir. Ancak Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunda dava zaman aşımı süresi TCK 66’da belirlenen hükümlere göre oluşur .Buna göre Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunun zaman aşımı süresi 8 yıldır.
Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunda görevli ve yetkili mahkeme Resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunun oluştuğu yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemeleridir.
Memurun resmi belgeyi yırtması durumunun suç olup olmadığı olayın içeriğine bakılarak suç teşkil eder TCK 208’e dayandırılır veya suç olarak teşkil etmediği söylenir. Öyle ki memurun resmi belgeyi yenisini meydana getirmek için, görevi gereği yırtması halinde burada yenisini meydana getirmek için gerçekleştirilen bir eylem olduğu için burada TCK 208’e yani resmi belgeyi yok etme durumuna başvurulamayacağı açıktır. Resmi belge memurun yırtması sonrası yine de hüküm doğuracak durumdaysa örneğin resmi belgenin üstünde barkod varsa ve okunuyorsa burada resmi belgeyi yok etme, bozma ve gizleme suçunun (TCK 208)’in teşebbüs aşamasında kaldığı söylenir. Ancak resmi belgenin böylelikle yok edilmesi, bozulması halinde başka bir duruma dayanılamıyorsa memur bunu bilerek ve isteyerek meydana getirdiyse TCK 208’in hükümlerine ve hatta TCK 205’de yer alan nitelikli haller çerçevesinde de cezalandırılacağı görülmektedir.
T.C.YARGITAY 9. CEZA DAİRESİ
E. 2009/9645 K. 2011/1706 T. 15.3.2011
ÖZET : Olay yerinde elde edilen ayakkabı izleri ile sanıkların birinin evinde ele geçen ayakkabının izlerinin uygunluklarına ilişkin ekspertiz raporu, gece bekçisinin sanıkları tereddütsüz teşhisi üzerine adliye binasının camlarını kırıp dava dosyalarını yakan sanıkların eylemlerinin kamu malına zarar verme ve resmi belgeyi yok etme suçunu (TCK 205) oluşturur.
DAVA : Dosya incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR : Sanık Adem’in evinde yapılan arama sonucunda elde edilen ayakkabının izleri ile olay yerinden elde edilen ayakkabı izlerinin birbirleriyle klasik ve karakteristik uygunluklarının bulunduğu ve olay yerindeki ayakkabı izlerinin bu ayakkabıdan oluşturulduklarını belirten ekspertiz raporu, gece bekçisi olan tanık Recep’in her iki sanığı tereddütsüz olarak teşhis eden beyanları ve tüm dosya kapsamına göre sanıkların adliye binasının camlarını kırmak suretiyle kamu malına zarar verme, dava dosyalarını yakmak suretiyle de resmi belgeyi yok etme suçlarını işledikleri anlaşıldığından hukuki durumlarının buna göre takdir ve tayini gerektiği gözetilmeden delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı gerekçe ile beraatlerine karar verilmesi,
SONUÇ : Kanuna aykırı, Cumhuriyet Savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı ( BOZULMASINA ), 15.03.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
DAVA : 5237 Sayılı TCK 205. maddesindeki “resmi belgeyi bozma, yok etme veya gizleme” suçunun oluşabilmesi için resmi belgenin içeriğindeki bilgilerin anlaşılmaz, kullanamaz hale getirilmekle birlikte maddi varlığına dokunulmaksızın ondan faydalanma olanağının imkansız hale getirilmesi suretiyle bozulması veya belgenin bütünlüğüne dokunulmaksızın hak sahibinin ondan yararlanmasını engelleyecek şekilde gizlenmesi gerekmektedir. Failin bir belgeyi ortadan kaldırmak, bozmak veya gizlemekle elde etmek istediği sonuç, hak sahibinin o belgeden yararlanmasını engellemekten ibarettir. Nitekim, belge ortadan kalkınca veya bozulunca bu yararlanma olanağı kalmayacağından, failin elde etmek istediği sonuç da gerçekleşecektir. Gerçek belgenin aslı ortadan kaldırılarak veya bozularak sonuç elde edildiğinde suç tamamlanmış olur. Resmi belgenin bozulması, yok edilmesi veya gizlenmesinin amacı, hak sahibinin suça konu belgeden yararlanmasının önlenmesidir. Kişinin kendisine ait belgeyi bozması, yok etmesi veya gizlemesi halinde ise, hak sahibinin suça konu belgeden yararlanmasının engellenmesi söz konusu olmadığından, TCK 205. maddesindeki suç gerçekleşmeyecektir. Bu açıklamalar karşısında somut olayda; sanığın suça konu 29/11/2013 tarihli duruşma tutanağı aslını Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru amacıyla dilekçesi ekinde gönderdiği iddia ve kabul olunan eylemde bir başka hak sahibinin o belgeden yararlanma olanağını ortadan kaldırdığından söz edilemeyeceği ve bu halde TCK 205. maddesindeki suçun yasal unsurlarının oluşmayacağı gözetilmeden sanığın beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün bu sebepten dolayı 5320 Sayılı Kanun’un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 Sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 26.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.