Amerika’da Cumhuriyetçiler ve DemokratlarRusya’nın 2016 başkanlık seçiminemüdahale ettiği iddiasıyla bu ülkeyeyönelik yeni yaptırımlar konusundauzlaştı. Yeni yasa tasarısı Başkan DonaldTrump’ın Rusya’ya yönelik yaptırımlarıkaldırma yetkisine de sınırlama getiriyor.Uzmanlara göre Rusya’ya yaptırımkonusunda Kongre’deki partilerüstü ruh,Kongre’nin Trump’ın düşüncesi ne olursaolsun Moskova’ya karşı sert tutum takınacağınıgösteriyor. Trump yasa tasarısı-ABD Kongresi’ndenRusya’ya Yeni Yaptırımlar Kararını veto edebilir ancak bu uzmanlara göresadece çok fazla Kremlin yanlısı olduğuyönündeki şüpheleri artırır. Bir diğer yandanyasa tasarısına imza atarsa yönetimininkarşı olduğu bir gelişmeye imza atmışolacak. Yasa tasarısında Rusya’nın 2016başkanlık seçimine müdahale iddialarınayönelik yaptırımların yanı sıra 2014’teKırım’ı ilhak etmesinden dolayı da yaptırımlarbulunuyor. Amerika’nın Kırım’ın ilhakınedeniyle bazı Rus şirketleri ve vatandaşlarınayönelik yaptırım kararı bulunuyor. Aralık ayında da seçime müdahaleettiği gerekçesiyle 35 Rus diplomatsınır dışı edilmiş, Amerika’daki ikiRus binası kapatılmıştı.Moskova Rus binalarının yenidenMoskova’ya verilmesini istiyor ancakKongre’nin yeni yaptırımlar konusundauzlaşmasının ardından Kongre’nin onayıolmadan Trump’ ın söz konusu yapılarıMoskova’ya iade etmesi zor görünüyor.Seçim kampanyası sırasındaTrump, Kırım’ı Rusya’nın parçası olarakkabul etmeyi değerlendireceğini belirtmişve yaptırımları kaldırmayı vaat etmişti.Bu arada Rusya’nın WashingtonBüyükelçisi Sergei Kislyak 9 yıllık görevsüresini tamamlayarak ülkesine döndü.Kislyak’ın seçim sürecinde Trump’ın bazı yardımcıları görüştüğü yönündehaberler Amerikan medyasına yansımıştı.Kislyak, Rusya’nın Amerika başkanlıkseçimine müdahale ettiği yönündekiiddialarda kilit isim.2014 yılında Kırım’ın ilhak edilmesisonrasında ABD ve Avrupa Birliği (AB)tarafından Rusya’ya yönelik yaptırımlaruygulanmaya başlandı. Rusya’nın finans,teknoloji, silah ve enerji şirketlerinive iş adamlarını ve bürokratlarınıhedef alan bu yaptırımlar 6 ay sürelerleuzatılarak günümüze kadar gelmiştir.Bu yaptırımlar Rus şirketlerinin Batıdakivarlıklarını dondurarak, yeni faaliyetleriiçin kısıtlamalar getirmiştir. ABD’deson başkanlık seçimlerine müdahaleetmesi nedeniyle eleştirilen Rusya’yatepki olarak, Barack Obama iktidarı döneminde,ABD’den 35 Rus diplomatı sınırdışı edilmiş; Rus diplomatik yerleşkelerineel konulmuştu. Başkanlık seçimlerinemüdahalede suçlanan RusyaFederal Güvenlik Servisi (FSB) de yaptırımlaramaruz kalmıştı.Rusya-ABD ilişkileri ekonomik vepolitik olarak iki farklı boyutta ilerliyor.Özellikle, Ukrayna krizi sonrasındaRusya-Batı ilişkilerinde patlak verensorunlar daha çok ilişkilerin ekonomikboyutunu olumsuz etkilemiştir. Politikilişkiler ise kriz öncesi dönemden çokfarklı olmadan gelişme göstermiştir.ABD’nin yeni yaptırımlarındaRusya’nın Avrupa’ya uzatılmayı amaçladığıdoğal gaz projelerine katılım gösterecekşirketlerin de ABD’deki faaliyetlerizora girecektir. ABD’nin Rusya’ya yönelikbu kararının bir önceki yaptırımlarakıyasen daha büyük bir etki yaratacağınıdüşünülmüyor. Rusya son üçyılda kendisine yönelik uygulanan yaptırımlarınsonuçlarının ülke ekonomisiiçin faydalı olduğunu iddia etmektedir.Son yıllarda istatistiklerde Rus ekonomisininbüyüdüğü verileri paylaşılmaktadır.Ayrıca, ekonomik yaptırımlarınuygulanması Suriye krizinde ve KuzeyKore’yle ilgili BM GK kararının kabulündede gözüktüğü gibi bölgesel veküresel sorunların çözümü için gerektiğizaman ABD-Rusya diyalogunu güçsüzleştirmektedir. Görüş ayrılıkları olmasınarağmen taraflar arasında gerektiğizaman diyalog yolu kapanmamıştır.Terörle mücadele ve kitle imha silahlarınınyayılmasının önlenmesi konularındaABD-Rusya işbirliğinin devam edeceğibeklenilebilir. Yaptırım yasasının AB’dede endişeye neden olması, Trump dönemindeAB ve ABD arasında soğuk ilişkilerMoskova’nın ekmeğine yağ sürmektedir.Son 3 yıldır yaptırım konusundaRusya’ya karşı başarılı olamayanBatı’nın bu son yaptırımdan daha çokkendisinin etkileneceği de bir gerçektir.Yasa Ukrayna’daki gelişmeler nedeniyleuygulanan yaptırımları sıkılaştırırken2016’daki başkanlık seçimini etkilediğiiddiasıyla Rusya’ya yeni yaptırımlarda getiriyor. Yasa Rusya’nın demiryolu,gemicilik, metal ve madencilik gibi kilitsektörlerini de hedef alıyor. Yasanın yürürlüğegirmesi durumunda Rusya’dakipetrol şirketleriyle iş yapan şirketlerede kısıtlamalar getirilecek. Yasalara girenyaptırımları kaldırmak, diğer yaptırımlarıkaldırmaktan çok daha zor.Ayrıca yasaya giren yaptırımları kaldırmayetkisi, kararnameyle uygulananyaptırımların aksine, ABD BaşkanıTrump ‘ın değil Kongre’nin elinde. Biryasalara giren bir yaptırımı kaldırmakisteyen başkanın Kongre’den taleptebulunması ve bu yaptırımı kaldırmanınneden ABD’nin ulusal çıkarlarınauygun olacağını anlatan bir rapor hazırlamasıgerekiyor. Beyaz Saray BasınSözcüsü Sarah Huckabee Sanders, BeyazSaray’ın Ukrayna’daki kriz “tamamençözülene kadar” Rusya’ya yönelikyaptırımları desteklediğinin işaretiniverdi. Ukrayna’daki krizin için ufuktabir çözüm gözükmemesi, bu yaptırımlarınyıllarca sürebileceği anlamınageliyor.Beyaz Saray’ın yeni iletişim direktörüAnthony Scaramucci, ABD BaşkanıDonald Trump’ın Rusya, Kuzey Koreve İran’a yeni yaptırımlar uygulanmasıkonusundaki tutumu hakkında yanlışyorum yaptığını kabul etti. ABD basınınademeç veren Scaramucci, hatasınıkabul ettiğini ve özür dilediğinibelirtti. Basında yer alan haberlerdeScaramucci’nin göreve yeni başlamasınedeniyle hata yapmış olabileceği belirtildi.Trump’ın yaptırımlar konusundanihai kararını vermediğini söyleyenScaramucci, daha sonra Beyaz SaraySözcüsü Sarah Huckabee Sanders’inTrump yönetiminin Rusya’ya yaptırımlarıdesteklediğini söylemesiyletüm şimşekleri üzerine çekti. BirWall Street finansçısı olan Scaramucci,Beyaz Saray İletişim Direktörü olarakatanmıştı. Bu kararı eleştiren BeyazSaray Sözcüsü Sean Spicer görevinden istifa etmiş ve yerine Sandersgetirilmişti.Tüm bu gelişmeler ışığındaAB pazarında enerjide güç eldeetmek isteyen ABD, bu şekildehem AB ülkelerinin Rusya’yaolan enerji bağımlılığını düşürerekRusya’nın elinden enerjikartını alacak hem de AB ülkelerininenerji bağımlılığınıkendi lehine kullanacak. Bunuİzmir’de bir toplantıya katılanRusya Federasyonu Enerji BakanıNovak’ın “ABD’nin, Avrupa doğalgazpiyasasında avantaj yakalamakiçin Rusya’ya karşı yeniyaptırımları yürürlüğe koyduğunudüşünüyorum” ifadesi de doğruluyor.Üstelik yaptırımlar birçokkoldan yürütülüyor. Almanya’nınanahtar ülke olacağı ve Rusya’nınAvrupa’ya doğalgaz ihracatını arttıracakKuzey Akım 2 Boru Hattındafinansör olan Avrupa menşelifirmalar da, yaptırım kararındannasibini aldı. Türk Akımı projesinedair tartışmalar da başladığınagöre, ABD yaptırımların etkialanını genişletmek istiyor. Ülkemiz açısındanTürkAkım doğalgaz boru hattı projesi,önemli bir proje. TürkAkım ile Rusya, ikihat üzerinden Türkiye üzerinden doğalgazıAB ülkelerine taşıyacak. Bir taraftan Rusyakendi doğalgazını ihraç edecek, diğertaraftan Türkiye hem enerji arz güvenliğinisağlayacak hem de sahip olduğu konumile başta AB ülkeleri olmak üzere enerji arzeden ve talep eden ülkeler arasında stratejikkonumunu güçlendirecek.Bu durum aslında çok açık, EnerjideTürkiye, enerji arz ve talep eden ülkelerarasında vazgeçilmez ülke haline gelecek.AB ülkeleri işte bu nedenle Türkiye’ yeson dönemde terör kartları ile yükleniyor.Yıllarca kendilerine ihtiyaç duyan bir ülkeolarak gördükleri Türkiye’ye enerjide muhtaçolma gerçeğini kolay kabullenemiyorlar.ABD’nin yaptırımları, hem Kuzey Akım2 hem de TürkAkım projelerinin finansmanmaliyetlerini yukarılara çekebilir. Ancakprojenin maliyeti artsa bile Rus ekonomisinincan damarı olan doğalgaz ihracatıiçin bu maliyeti görmeyecektir. Çünkü ancakbu şekilde, enerjide özellikle ABD’dengelen meydan okumalara karşı koyabilir.Novak’ ın “TürkAkım Projesi’nin geleceğindede herhangi bir risk öngörmüyoruz.TürkAkım Projesi, tarafların ilgisi olduğusürece belirlenen takvim doğrultusundainşa edilecek” şeklindeki beyanı iseRusya’nın enerjide geri adım atmayacağınıgösteriyor. Hem coğrafi konumu hem desiyasi ve ekonomik yapısıyla stratejik önemiolan Türkiye’nin enerji sahasından eliniayağını çekmesini isteyenlerin amacı iseartık çok aşikar; Enerji Kartını Türkiye’ ninelinden bir daha hiç ele geçmeyecek şekildealmak.