SBAM ARAŞTIRMASI – Değişen Dünyada İş Hayatı: Çalışanlar Ne İstiyor?

Değiş en D ünyada İş Hayatı: Çalışanlar Ne İstiyor ?

AçıkBeyin SBAM Araştırma Raporu – Aralık 2022

Dijital dünyanın hızlı değişimine ek olarak Covid-19 pandemisi, iş dünyası da dahil olmak üzere hayatın her alanını derinden etkiledi. Bu çarpıcı deneyime rağmen pandemi sonrası iş hayatımızda hangi parametrelerin ne yönde değiştirilmesi gerektiği, yeni alışkanlıklar ve deneyimlerin çalışma hayatımızı nasıl etkilediği gibi konularda yeterli iç görüye sahip olduğumuzu söylemek henüz oldukça zor. AçıkBeyin SBAM olarak bu konuda bir araştırma yürütmeye karar verdik. Sunulan araştırmanın amacı pandemi sonrası günümüz koşullarında çalışanların beklentilerini anlamak ve bulgular ışığında iyileştirici çözüm önerileri sunmaktır.

Araştırma ekibimiz çevirim içi anket yöntemiyle 521 kişiye ulaştı ve 20 kişi ile derinlemesine görüşme gerçekleştirdi. Çalışmada kullanılan anket toplam 6 bölüm ve 61 sorudan oluşmaktaydı. İlk bölümde, katılımcıların demografik bilgilerine yönelik 12 soruluk; II. bölümde katılımcıların iş dünyasında karşılaşabileceği genel sorunları anlamaya yönelik 7 sorudan oluşan bir akış hazırlandı. III. bölüm katılımcının çalıştığı şirket ile ilgili görüşlerini almayı amaçlayan 9 soru; IV. bölüm çalışan ve şirket ilişkisine yönelik 10 soru, V. bölüm uzaktan çalışma deneyimine yönelik 11 soru, ve VI. bölüm de iş hayatlarının geleceğine dair katılımcıların düşüncelerini almayı hedefleyen 12 soru içermekteydi.

Katılımcıların farklı yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik özelliklere sahip olmasının yanı sıra kamu, özel, çok uluslu, ulusal farklı kategorideki iş yerlerinde çeşitli pozisyonlarda görev alan kişilerden olmasına azami dikkat edildi. 2 Mart – 4 Nisan 2022 tarihleri arasında katılımcılara açılan anketin sonuçları SPSS programıyla analiz edilerek ekibimiz tarafından yorumlandı.

Çalışma Dr. Tuğba Aydın Öztürk’ün danışmanlığında araştırmacılar Ferhat Çetin ve Aycan Akgül tarafından gerçekleştirildi

Çalışan Ne İster?

Araştırma sonucumuzda en çok öne çıkan beş başlık aşağıdaki gibi.

SONU Ç 1: İş Tatmininde Neler Önemli?

• İş yerinde iyi sosyal ilişkilere sahip olmak iş tatminini olumlu yönde etkiliyor.
• Genç çalışanlar ile genç orta yaşlı beyaz yakalı kesim ulaşım için vakit kaybetmek istemiyor.
• ‘İş hayatında yeterince takdir görmemek’ herkesin ortak sorunu ve iş tatminini en olumsuz etkileyen konuların başında geliyor.
• Mavi yakalı çalışan kadınlar aldıkları maaştan memnun değil.
• Freelance/ Esnek zamanlı çalışan erkekler iş için harcadıkları süreden memnun değiller.

SONUÇ 2: Şirketin Yapısı Çalışan Motivasyonu Nasıl Etkiler?

• Üst düzey yöneticiler çalıştıkları şirketin yeni fikirlere ihtiyacı olduğunu düşünmeye daha yatkın.
• Çalışma hayatında geçen süre arttıkça, şirketin yeni fikirlere sahip olması gerektiği beklentisi azalıyor. Çalışanlar, yaş arttıkça, kendi şirketlerinin sektördeki diğer şirketlerden daha iyi olduğunu düşünme eğilimindeler.
• Kamu çalışanları, çalıştıkları kurumların, daha yenilikçi düşünme kapasitesine sahip olmasını istiyor.
• Kadın çalışanlar, şirketlerinden, dijital dünyaya daha fazla uyum sağlamaları beklentisi içindeler.
• Çalıştıkları şirketlerin marka değeri konusunda en olumlu yorum yapanlar: Çok uluslu ve yerli şirketlerin çalışanları; kamu kurumları çalışanları ise en sonda yer alıyor.
• İşverenler, çalışanlara karşı, adil davrandıklarını ve şirket içi koordinasyonlarını sağlıklı bir biçimde yürüttüklerini düşünüyorlar.
• En çok serbest çalışanlar (freelancer) yaşam tarzlarının işverenleri tarafından desteklediğini belirtirken; Memurlar, bu desteği en az aldığını düşünen çalışanlardı.

SONU Ç 3: İş – Özel Yaş am Dengesi

• İstisnasız tüm katılımcılar mesai saatinin özel hayata sarkmasını bir sorun olarak görüyor. Ancak bu durum bir sorunun çözümüne katkı sağlıyorsa bunu bir problem olarak görmüyorlar.
• İş- özel hayat dengesizliğinden en fazla rahatsızlık duyanlar; 19-29 yaş arasındakiler ve mavi yakalı kadınlar. Genel olarak kadınlarda bu rahatsızlık, erkeklere oranla yüksekti.
• Kendilerine en az değer verildiğini hisseden grup: Memurlar ve mavi yakalı çalışanlardı.

SONU Ç 4: Uzaktan Çalışma Modeli

• Katılımcıların %98,4’ü yaptığı işin bir amaca hizmet etmesini istiyor.
• Katılımcıların %97,6’sına göre yeni bir şey öğrenmek unvandan daha önemli.
• Katılımcıların yaklaşık %88,1’i iş hayatında daha fazla bağımsızlık
• Katılımcıların %70’den fazlası uzaktan veya hibrit çalışmanın iş ve özel hayatını olumlu yönde etkilediğini söyler.
• Uzaktan ya da hibrit çalışma iş disiplinini veya iş çıktılarını olumsuz etkilememiştir.
• Katılımcıların %86.4’ü bu süreçte kendi iş performansını tatmin edici buluyor.
• Katılımcıların en sıcak baktığı çalışma modeli; hibrit çalışma modelidir ve pandemi sonrası çalışma biçiminin değişeceğini düşünmekteler.