Milli seferberlik gibi hayati konularda vatani görevini tamamlamış kişilerin tekrar askere çağrıldığını bildiren resmi belgeye sefer görev emri denir. Belgenin muhatabı belge eline geçer geçmez en yakın askerlik şubesi başkanlığına başvurmalıdır.
Zorunlu hallerde kime ne görev verileceği Savunma Bakanlığı tarafından belirlenir ve duyurulur. Vatani görevini yerine getirmek için herhangi bir engeli bulunmayan ve 41 yaşından gün almamış vatandaşlar göreve davet edilebilir. Bakanlar Kurulu Kararıyla, henüz askerlik görevini yerine getirmemiş 19 yaş altı gençlere de görev çıkabilir.
Savaş veya seferberlik halinde askerliğini yapmış ve tezkeresini almış sağlıklı vatandaşlara sefer görev emri çıkabilir.
Barış halinde gönderilen belgede kısaca;
Geçmiş dönemde TSK bünyesinde askerlik görevini yerine getiren erkekler seferberlik durumunda yeniden silahaltına alınabilir. Milli seferberliğin ilanından hemen sonra yapılan duyuru ve davetler Milli Savunma Bakanlığı kararlarına uygun olarak hazırlanır.
“Seferberlik Mevzuatı” sefer görev emrinin kimlere çıkacağı hususunda başvurulacak tek kaynaktır. Asker ihtiyacına uygun olarak yaşı genç olanlardan başlanan görevlendirme 41 yaşına kadar uzayabilir.
Görevlendirme herhangi bir talep, başvuru ya da dilekçeyle yapılmaz.
Seferberlik dönemlerinde oluşacak ihtiyaca uygun olarak hayata geçirilecek uygulamalar önceden planlanır. Askerlik vazifesini bedelli olarak yerine getiren sağlıklı vatandaşlar yaş sınırına takılmadıkları sürece yeniden görevlendirilebilirler.
Askerliğini er ve erbaş olarak yapanlar; seferberlik durumunda göreve alındıklarında da er veya erbaş olur.
Askerliğini yedek subay olarak yapanlar; askerlik dönemlerinde görev yaptıkları branş ve sınırlarda görevlendirilir.
Sefer görev emri yaş sınırı Seferberlik Mevzuatına göre ayarlanır. Seferberlik emrinde üst sınır 41 yaştır. Görevlendirme yaşı genç olan kişilerden başlar. Askerlikteki rütbeye ve yapılan göreve göre dağıtım olurken, TSK tarafından belirlenen ihtiyaç sayısı tamamlanana kadar sefer görev emri gönderilir.
Askerli çağı olarak tanımlanan süre 20-41 yaşlar arasıdır. Özel hallerde Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanacak teklif Bakanlar Kuruluna sunulur. Çıkacak karara göre silahaltına alma süresi 5 yıl uzayabilir veya kısalabilir. Bu şartlar altında seferberlik emri yaş sınırı 46’ya kadar uzar denebilir.
Sefer görev emrine mazereti olmayan her Türk vatandaşı uymakla yükümlüdür. Görev yerine getirilirken sahip olunan haklar ve yükümlülükler mevzuatla düzenlenmiştir. Seferberlik tatbikatına katılmamanın cezası mevzuatla belirlenmiştir.
Ceza meşru bir mazeret olmaması halinde uygulamaya alınır.
Ceza uygulaması tebligat geldikten sonra meşru mazeret bildirmeden görev yerine gitmeyenler için geçerlidir.
e-devlet kapısı üzerinden sefer görev emri sorgulama işlemi yapılabilir. Bu işlemden e-devlet şifresi bulunan vatandaşlar faydalanabilir.
turkiye.gov.tr adresi üzerinden kimlik doğrulama işlemi yapılarak ilgili alana geçirebilir. Bu alanda yapılan sorgulamanın sonunda muvazzaflık hizmetini tamamlamış ve belirlenen yaş sınırları içinde kalan vatandaşlar için sefer görev emri çıkıp çıkmadığı öğrenilir.
Milli Savunma Bakanlığınca sürdürülen hizmetler kapsamında e-devlet kapısı üzerinden;
Araç görevlendirme sorgulamasında şasi ve plaka no girilmelidir. Görevlendirme çağrısı alanlar detaylı bilgi almak için il afet ve acil durum müdürlüklerine yönlendirilir.
Sefer görev emrinin iptali belli kurallara bağlanmıştır. Bunlar;
İptal durumu sadece barış zamanlarında geçerlidir. İhtiyaç halinde veya savaş durumunda tüm mazeretler geçersiz sayılabilir.
İptal dilekçesi hazırlanırken; hastalık beyan edilmelidir. Askerlik şubesinin rapor istemesi halinde en yakın yetkili sağlık kurumundan alınacak rapor dilekçeye eklenmelidir. Hakkında 5 yıl ve daha fazla hapis cezası gerektiren suçlardan hüküm giyenler görev emirlerini kendi yazacakları veya avukatları tarafından hazırlanacak dilekçeyle iptal ettirebilirler.
Sürekli yurtdışında yaşayanlar ikametgâh adreslerini belgeleyerek iptal dilekçesine ekleyebilirler. Özel kurum ve kuruluşlarda üst düzey yöneticilik yapanların görev emri iptal edilmez sadece ertelenir.
Sefer görev tatbikatı 3 saatten 8 saate kadar sürebileceği gibi tüm gün de sürebilir.
Araç seferberlik görev emri Karayolları Trafik Kanununa tabi olan araçlara çıkar. Kısaca özetlemek gerekirse sefer görev emri sadece vatandaşa değil arazi aracına da verilebilir. Seferberlik emri çıkan araç sahibi, aracını görev yerine teslim etmek ve görevde kullanmakla yükümlüdür.
Seferberlik, olağanüstü haller, savaş, tatbikat ve eğitim için silahaltına alınacak asteğmenler için sefer görev emri çıkar. Rütbelere göre sefer görev emri yaş sınırı;
Yaş hesabı ilgili yılın 1 Ocak tarihine göre yapılır.
Sefer görev emrini aldıktan sonra mazeretini yazılı olarak bildirmeyenler ve iptal kararı almayanlar idari para cezasına çarptırılır. Karşı gelmenin devamlılık göstermesi halinde ceza ikiye katlanabileceği gibi hapis cezası da eklenebilir.
Memurlar ve işçiler için sefer görev emri süresinde maaş ödemeleri ilgili kanun hükmünce belirlenir.
Memurlar için; silahaltına alınan süre izne sayılır. Seferberlik boyunca göreve alınanların maaşı ödenir. Kademe ilerlemesinin devam ediyor olması hak mahrumiyeti yaşanmasına engel olur.
İşçiler için; herhangi bir sebeple görev emri alan işçilerin sözleşmesi 3 ay sürer. Sefer görev emrini bu süre içinde tamamlayanlar eski işlerine dönebilir. İşveren işe geri alma yükümlülüğünü yerine getirmezse tazminat ödemek zorunda kalır.
Genel ve kısmi seferberlik nedeniyle silahaltına alınan 4A, 4B ve 4C sigortalılar için görev yaptıkları her 2 güne 1 gün “ itibari hizmet süresi ” ilave edilir. Bu süre emeklilik yaşını düşürmez ancak prim gün sayısının artmasına katkı sağlar.
Askerlik görevini yedek subay olarak yapmış olanlar terhis tarihinden itibaren 3 ay içinde kayıtlarını yaptırmak zorundadır. Herhangi bir olağanüstü halde yedek subaylar için seferberlik emri TSK tarafından belirlenen açık, göz önünde tutularak geçmiş göreve uygun olarak verilir.