SGK sigortasız kaçak işçi çalıştıranları ihbar etme hattı ALO 170’tir. Sosyal Güvenlik Kurumunun iletişim hattı olan ALO 170 üzerinden gerekli işlemleri halletmek mümkündür. Genel anlamda bir şikayet hattı olarak çalışan ALO 170’e sigorta kurumunu doğrudan ilgilendiren pek çok durum bildirilebilir. Kurumla ilgili şikayetleri de iletmek olasıdır. Her gün aktif olan bu hat günün her saatinde iletişime açıktır. Kaçak işçi çalıştırma dahil çeşitli konu başlıklarına dair talepler oluşturmak mümkündür.
ALO 170’in topladığı şikayetler arasında şu maddeler yer almaktadır:
Üstte yer alan konular Sosyal Güvenlik Kurumunun yetkisi çerçevesinde halledilebilen konular olarak bilinmektedir. Çalıştığı yada ayrıldığı işyeriyle ilgili böylesi sorunlar yaşayan kişiler kolay bir biçimde gerekli şikayetleri kuruma iletebilirler. Yetkililer tarafından incelenen başvuru, talep ve şikayetler hızlı bir biçimde sonuca bağlanır.
Kaçak işçi çalıştırma ihbarı aşağıdaki yöntemlerle yapılır:
Sigortasız bir biçimde çalıştırılan birini bilen yada kendisi bizzat bu durumu yaşayan kişiler dilekçe yazarak SGK’ya şikayette bulunabilirler. Dilekçenin detaylarına dair bilgi edinmek ALO 170 üzerinden mümkündür. Dilekçeler Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne yada Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne ithafen yazılmaktadır. Dilekçeye eklenen şikayet formuyla birlikte sigortasız çalıştırma durumu ihbar edilmiş olur.
CİMER vatandaşlardan çeşitli şikayet ve taleplerin toplandığı bir devlet kurumudur ve açılımı Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezidir. https://www.cimer.gov.tr/ üzerinden toplanan şikayetler hızlı bir biçimde ilgili mercilere iletilir. Bu sayede bürokrasinin hızlı bir biçimde ilerlemesi sağlanmaktadır. Şikayet talebi oluşturmak için ilgili internet sitesine gidilmeli ve gerekli bilgiler doldurulmalıdır. Doğru adımlar atıldıktan sonra talepler işleme konur ve 30 iş günü içerisinde nihayete kavuşturulur.
Sigortasız işçi çalıştırıldığı ispat etmek için aşağıdaki seçenekler değerlendirilebilir:
Üstte belirtilen kanıtlar sigortasız çalışma ihbarında geçerli birer kanıt olarak değerlendirilirler. Buradaki önemli noktalardan birisi kişilerin bulunduğu işyerinde çalışırken şikayet talebi oluşturma gerekliliğidir. İşten ayrılmış bir kişi SGK’ya bu konuyla ilgili bir şikayette bulunamaz.
İşten ayrılınca kaçak işçi çalıştırma ihbarı yapma işlemi direkt olarak iş mahkemesi üzerinden gerçekleştirilir. Kişilerin işyerinden ayrıldıktan sonra sigortasız çalıştırma ihbarında bulunması genellikle olumlu sonuçlanan bir süreç değildir. Zira kişilerin ilgili işyerinde çalışmış olduğunu ispat etmesi zor bir hal alabilir. Çoğu durumda iş verenler de sigortasız bir şekilde birini çalıştırdığını kabul etmez. Mahkemeye başvuran kişiler genellikle güçlü delillere ihtiyaç duyar. Bu deliller yoksa mahkemenin, başvuru yapan kişi açısından olumlu sonuçlanması düşük bir ihtimaldir.
Kaçak işçi çalıştıranları ihbar edenlere verilen ödül tutarı işverene kesilen ceza kadardır. Kaçak bir biçimde işçi çalıştırmak kanunlar tarafından hoş karşılaşılan bir durum değildir. Temel insan haklarına aykırı olan bu işlem aynı zamanda ülke ekonomisine zarar veren bir durumdur. Bu uğurda alınan önlemler kapsamında herhangi bir yerde kaçak işçi çalıştırıldığını bildiren kişilere maddi bir ödül verilir. Şikayetin sonuçlanmasıyla birlikte işverene kesilen ceza tutarı kadar bir miktar şikayet sahibine iletilir.
Sigortasız işçi çalıştırma kimlik bilgisi saklanması şikayetin çeşidine göre değişir. Süreç sırasındaki şeffafiyetin sağlanması nedeniyle bireysel başvurularda kimlik bilgisi gizlenmez. Sadece bir kişi için yapılan şikayetlerde şikayeti yapan kişinin ismi işverenle paylaşılabilir. Ancak söz konusu toplu şikayetler olduğunda şikayet sahiplerinin kimliği gizli tutulmaktadır. ALO 170 yada dilekçe yoluyla yapılan kaçak işçi çalıştırma şikayetlerinde bu durum geçerlidir.
[tie_full_img]
[/tie_full_img]
Çalışma izni bulunmayan yabancıları şikayet etme işlemi ALO 170 üzerinden yapılabilir. Tıpkı yerli işçilerde olduğu gibi yabancı işçiler içinde dilekçe yazmak yada CİMER’e başvurmak mümkündür. Söz konusu izinsiz yabancı çalıştırma olduğunda sert cezalar söz konusudur. Bu cezalar hem işveren hem de çalışan kişiler için geçerlidir. Hatta iş bazı durumlarda sınır dışı edilmeye kadar varabilir.
Kaçak olarak yabancı çalıştırma cezası 2021 itibarıyla şöyledir:
| İDARİ PARA CEZASI | 2021 YILI |
| Çalışma izni olmayan yabancı çalıştıran işverene veya işveren vekiline (her bir yabancı için). | 11.796 TL |
| Çalışma izni olmaksızın bir işverene bağlı olarak çalışan yabancıya | 4.716 TL |
| Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya | 9.438 TL |
Bildirim yükümlülüğünü, yasanın 22. maddesinde belirtilen sürelerde yerine getirmeyen;
|
784 TL |
Eskiden yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de izinsiz bir biçimde iş kurması durumunda bu kişilerin işyerleri temelli olarak kapatılırdı. Ancak son alınan karara göre bu işyerleri artık kapatılmamaktadır. İşi kurmuş olanlara yalnızca para cezası uygulanır.
[button color=”red” size=”small” link=”https://www.ssk.biz.tr/wp-content/uploads/2021/02/sigortasiz_sikayet.doc” icon=”” target=”true” nofollow=”false”]Dilekçe Örneği İndir[/button]
Sigortasız çalışan yabancıların sınır dışı edilmesi tamamen İçişleri Bakanlığına bağlı bir durumdur. Bakanlıktan çıkan karar kapsamında bu kişiler sınır dışı edilebilirler. Bu karar alındıktan sonraki bazı masraflar işverende tahsil edilir. Kaçak olarak çalıştırılan kişinin ve ailesinin konaklama giderlerini işveren üstlenir. Bu kişilerin ülkelerine dönmesi için harcanması gereken bedel ve bazı durumlarda sağlık harcamalarını da işveren karşılar.
Kaçak olarak işçi çalıştırdığını beyan eden işverenler bulunabilir. Böylesi durumlarda kişiler daha cüzi miktarda bir ceza öderler. Sigortasız işçi çalıştırdığını belirten kişilerin aldıkları ceza 3044 TL’dir. Bu meblağ bir sene boyunca çalışan bir kişi için geçerlidir. Şikayet yoluyla ortaya çıkan cezalara göre bu ceza oldukça makul kabul edilmektedir. Ekonomiye olan zararı nedeniyle SGK kayıt dışı çalıştırmaları tolere etmemektedir.
Sigortasız olarak işçi çalıştırmanın cezası aşağıdaki metotlarla hesaplanır:
Bu bahsedilenler temel cezai müeyyideler olarak bilinirler. Bunlara ek olarak uygulanan cezalar da söz konusudur. Bu cezalar şöyle sıralanabilir:
İş kazasını bildirmemenin maddi cezası geçirilen kazaya ve kaza geçiren işçilerin sayısına göre değişir. Az tehlike kazalarda cezalar şu şekildedir:
Çalışan Sayısı 10 Kişinden Az Olan İşyerlerinde İş Kazası Bildirmeme Cezası
| Az Tehlikeli (Aynı miktarda) | 5.115 TL |
| Tehlikeli (%25 artırılarak) | 6.393 TL |
| Çok Tehlikeli (%50 artırılarak) | 7.672 TL |
Çalışan Sayısı 10 – 49 Arasında Olan İşyerlerinde İş Kazası Bildirmeme Cezası
| Az Tehlikeli (Aynı miktarda) | 45.115 TL |
| Tehlikeli (%50 artırılarak) | 7.672 TL |
| Çok Tehlikeli (%100 artırılarak) | 10.230 TL |
Çalışan Sayısı 50’den Fazla Olan İşyerlerinde İş Kazası Bildirmeme Cezası
| Az Tehlikeli (%50 artırılarak) | 7.672 TL |
| Tehlikeli (% 100 artırılarak) | 10.230 TL |
| Tehlikeli (%200 artırılarak) | 15.345 TL |
Kaçak işçi çalıştırma durumu olsun yada olmasın iş kazaları 3 iş günü içinde SGK’ya yapılmalıdır.