SİSTEM GLOBAL İLE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ (TEKNOPARK) HAKKINDA 5 SORU – 5 CEVAP

1.TEKNOPARK NEDİR?

Kısaca Teknopark olarak ifade edilen Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ; yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojiler üretmeye yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri / geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da Ar-Ge merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteler veya bu özelliklere sahip alanlardır.

1950’li yıllarda ABD’de kurulan Silikon Vadisi ile ortaya çıkan Teknoparklar, dünyada üniversite sanayi iş birliğini sağlama konusundaki en başarılı model olarak öne çıkmıştır. Günümüzde ABD, İngiltere, Fransa, Japonya, Çin, Kore, Hindistan, İsrail, Finlandiya başta olmak üzere birçok ülke üretim ve hizmet sektörlerinde ürettikleri katma değerin önemli bir bölümünü teknoparklar bünyesinde yürütülen Ar-Ge çalışmaları ile sürdürmektedir.

Ülkemizde ise; 2001 yılından beri yürürlükte olan ve yakın zamanda geçerliliği 31.12.2028’e kadar uzatılan 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile:

• Teknolojik bilginin üretilmesi,
• Üretilen bilginin ticarileştirilmesi,
• Üründe ve üretim yöntemlerinde ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesi,
• Verimliliği artıracak ve üretim maliyetlerini düşürecek yeniliklerin geliştirilmesi,
• Küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunun sağlanması,
• Araştırmacılara iş imkânlarının sağlanması
• İleri teknoloji yatırımları yapacak yabancı sermayenin ülkeye girişinin hızlandırılması ile sanayinin rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır.

2. KİMLER TEKNOPARK’TA YER ALABİLİR?

Yüksek/ileri teknolojileri kullanmakta olan yerli ve yabancı firmalardan, Ar-Ge birimlerini Teknoparklarda oluşturarak yeni Ar-Ge projeleri gerçekleştiren firmalara, Üniversite, İleri Teknoloji Enstitüsü veya Kamu Ar-Ge Merkezinin imkanlarını kullanarak yazılım, inovatif veya yenilikçi teknolojiler geliştirmek isteyen KOBİ’lerden, TEKMER’lerde büyüyen firmalar ve ticarileştirilebilecek fikri olan genç girişimcilere kadar her türden yapılanma Teknopark’ta yer alabilir.

3. TEKNOPARK’TA YER ALMANIN AVANTAJLARI NELERDİR?

Teknoparkta yer almak, firmalara Ar-Ge çalışmaları için hem üniversitelerin zengin bilgi ve tecrübeli araştırma ortamında yer alabilme ve üniversiteden daha kolay danışmanlık hizmeti alabilme gibi faydalar sağlar, hem de diğer Ar-Ge firmaları ile aynı ortamda olmanın getireceği sinerji ile teknoloji transferinin daha kolay sağlanabilmesi de mümkün olur.

Bu kolaylıkların yanında 4691 sayılı Kanun’a tabi olmanın getirdiği başta vergisel olmak üzere birçok finansal avantajları da var. Bu kapsamda, firmaların sağlayacağı bazı avantajlar şu şekildedir:

• Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası (Kazanç İstisnası ) : Bölgede faaliyet gösteren mükellefler; bu bölgelerdeki Yazılım, Tasarım veya Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlardan doğan %22 oranındaki Kurumlar Vergisinden muaf olurlar.

• Ücretlere uygulanan Gelir vergisi istisnası ve SGK İşveren Desteği: Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personeli ve Destek Personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri gelir ve damga vergisinden istisnadır.  Ayrıca, bu personellerin; indirime esas çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin %50’si de teşvik kapsamındadır.

• KDV İstisnası: Firmaların Gelir ve Kazanç Vergisinden muaf tutuldukları süre zarfında, TGB sınırları içinde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları sektörel, oyun, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır.

• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Bölgelerde Kanun kapsamında yürütülen yazılım, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.

• Yeni Makine ve Teçhizat Alımlarında KDV İstisnası: TGB Yönetici Şirketten alacakları izin belgesi ile TGB firmaları satın alacakları makina ve teçhizatı Katma Değer Vergisi ödemeden temin edebilir.

4. ÜLKEMİZDEKİ TEKNOPARKLARDA SON DURUM NEDİR?

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ocak 2021 Teknopark Raporuna* göre ülkemizde toplamda 87 Teknoloji Geliştirme Bölgesi bulunmaktadır.

• Bunların 72 tanesi aktif olarak faaliyetlerine devam ederken,
• 15 tanesinde ise altyapı süreci devam etmektedir.

Bu bölgelerin Türkiye haritasındaki dağılımı aşağıda yer almaktadır:

Bu bölgelerin faaliyetleri hakkında aşağıda özet bilgi şu şekildedir:

• Ülkemizdeki teknoparkların 24’ü İstanbul, Ankara, İzmir ve Kocaeli illerinde yer almaktadır.

• İçerisinde 6364 adet firma bulunduran Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 66.000’den fazla personel görev almaktadır.

• Ocak 2021 itibariyle teknoparklardaki firmalar 39.000’den fazla projeyi tamamlamış , 10.000’den fazla projeye de halen devam etmektedir.

• Bu projeler neticesinde, 2359 adet Fikri ve Sinai Mülkiyet Hakkı elde edilmiş (Patent, Faydalı Model, Endüstriyel Tasarım, Yazılım Telif Hakkı); 3000’den fazla FSMH için de başvuru yapılmıştır.

• Teknopark firmaların toplam satış hacmi 117,5 Milyar TL’ye, toplam ihracat rakamları ise 5,6 Milyar USD’ye erişmiş durumdadır.

*Kaynak: https://www.sanayi.gov.tr/istatistikler/istatistiki-bilgiler/mi0203011501

5. YENİ TEKNOPARK KANUNU İLE HAYATIMIZDA NELER DEĞİŞİYOR?

28 Ocak 2021 tarihinde TBMM’de kabul edilerek yasalaşan yeni düzenlemelerle;

• San. Ve Tekn. Bakanlığı Bütçesinden Teknoloji, Teknolojik Üretim ve Yenilik Faaliyetlerini desteklemek amacıyla Girişim Sermayesi Fonlarına DESTEK BÜTÇESİ aktarılabilecektir.
• 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren TGB Firmalarından kazançları 1.000.000 TL üzerinde kazançları olanlardan ve Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Firmalarından Yıllık Beyanname üzerinden yararlanılan indirim tutarı 1.000.000 üzerinde olanlardan, kazançlarının ve indirim tutarlarının yüzde 2’si yılsonlarında girişimcilere sermaye olarak konulması şartı getirilmesi sebebi ile geçici bir pasif hesaba aktarılacaktır.
• Teknoparklarda ücretten doğan istisnaların işveren lehine olduğunun altı çizilerek, bölgede uygulanan bordrolama sistemi değişecektir.
• Toplam personel sayısı 15’e kadar olan bölge firmaları için destek personeli teşvik düzenlemesi %20 olacaktır.
• Ar-Ge Merkezi ve Teknoparklara esnek çalışma imkânı getirilmiştir.
• Ar-Ge merkezinde proje değerlendirmelerini Teknopark Yönetici Şirketlerin yapması öngörülmüştür.
• Teknoloji Geliştirme Bölgeleri içindeki teknoloji şirketlerine veya kamu tarafından girişim sermayesi desteği almış girişim fonlarından ya da bu fonların yatırım yaptığı fonların yatırımından yararlanan şirketlere sağlanan doğrudan sermaye desteği 500.000 TL’den 1.000.000 TL’ye çıkarılacaktır.
• 4691 ve 5746 sayılı kanundaki temel bilimler tanımı desteklenecek programlar olarak değiştirilmiştir.
• Dışarıda eğitim için geçirilen sürelerdeki en az 1 yıl çalışma şartı kaldırılmıştır.
• Hem bölge sınırlarını değiştirmek hem de bölgenin iptali yetkisi cumhurbaşkanına verilecektir.
• TGB’ler değerlendirme kurulu kararı ve bakanlık izni ile bölge dışında kuluçka merkezi açabilecektir. Kuluçka merkezinde sadece kuluçka girişimleri yer alacaktır.
• TGB firmaları işyeri açma ve çalışma ruhsatı için San. ve Tek. Bakanlığı il müdürlüklerine başvurabilecektir.
• Bölgedeki girişimciler proje tamamlanma tarihinden itibaren proje sunmazsa veya mevzuat gereği yönetici şirkete vermesi gereken bilgi ve belgeleri vermezse sözleşme fesh olunmuş sayılacaktır. (Dikkat:   Fesih=Tahliye)
• TGB ve Ar-Ge/Tasarım Merkezlerinde teşvikler 31.12.2028’e uzatılmıştır.
• Yönetici şirketlerde kuluçka merkezi ve TTO hizmetlerinde yer alan personellerden desteklenecek programlar mezunu personele bakanlık bütçesi kapsamında destek verilecektir.

SİSTEM GLOBAL, TEKNOPARK DANIŞMANLIĞI İLE SİZE NELER SUNUYOR?

Sistem Global Danışmanlık olarak; Teknopark firmaları özelinde sunduğumuz başlıca hizmetler şunlardır:

• Teknopark Mali ve Teknik Uygunluk/Fayda Analizi Raporu
• Teknopark’a Giriş için Proje Yazım ve Başvuru Süreci Danışmanlığı
• Teknopark Uçtan Uca Mali Danışmanlık
• Teknopark Firmalarının Yıllık Mali Uygulama ve Risk Değerlendirme Çalışması ve Raporlama

İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa başta olmak üzere Türkiye’deki 8 ve Londra ve Brüksel başta olmak üzere Dünya çapındaki 4 ofisimizle; Ar-Ge, Teknoloji ve Katma Değerli üretim alanlarına odaklı öncü danışmanlık ve denetim hizmetleri veren bir grup şirketimiz Sistem Global ile, 25 yıldır sektörün bir parçası olmaktan ve yol arkadaşları olarak gördüğümüz müşterilerimize, güncel mevzuat uyumluluğu ve danışmanlık konularında, ihtiyaçlarına yönelik çözüm önerileri sağlamaktan mutluluk duymaktayız.

Teknopark Danışmanlığı hakkında bilgi almak için TIKLAYINIZ.