SÖZLEŞME HAZIRLAMA TEKNİKLERİ

SÖZLESMEDE BULUNMASI GEREKEN UNSURLAR

• Sözleşmeye mutlaka tarih atılmalı.
• Tarafların hak ve yükümlülükleri detaylı olarak belirlenmeli.
• Sözleşmeler, taraflar arasında bir ihtilaf çıktığında önem kazanır. O sebeple tarafların, yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ne olacağı detaylı bir şekilde yazılmalı.
• Sözleşmelerin damga vergisi ödenmesi ihmal edilmemeli.
• Sözleşmelerde  cezai şart çok iyi tanımlanmalı ve muhakkak bedel deklare edilmeli.
• Fesih şartları ve sonuçları detaylı olarak yazılmalı.
• Sözleşmede, mevcut yasa ve yönetmeliklere aykırı maddeler bulunmamalı.
• Sözleşmelerin süresini ve bitiş tarihini net olarak belirtip, bitiminde ne olup olmayacağı yazılmalı.
• Sözleşmede ihtilaf halinde yapılacak olanlar yazılmalı, mahkeme ve icra süreçleri, hakem ve arabulucu tayini önceden yapılmalı ve sözleşmede yer almalı.
• Sözleşmeyi imzalayan tarafların kimliği, imza sirküleri ve vekaleti muhakkak sözleşmeye eklenmeli. Bu sirkülerin ve vekaletlerin geçerlilik tarihleri ve sözleşmeyi imzalamaya yetkin olup olunmadığı araştırılmalı.
• Tarafların sözleşme ile ne istedikleri, tam olarak amaç nedir belirtilmelidir.
• Sözleşmenin hukuki niteliği belirlenmeli.
• Sözleşmeye başlanırken muhakkak bir başlık bulunmalı.
• Her sözleşmede mutlaka tarafların isimleri yazılmalı. Gerçek kirşlerde ad ve soyadı, tüzel kişilerde ise ticaret unvanı sözleşmeye yazılır.
• Sözleşmenin konusunu kısaca yazın. Konu, sözleşmenin kısa bir özetidir.
• Konu bölümünden sonra, tarafların hak ve yükümlülüklerini açıklayan daha ayrıntılı hükümler takip eder. Bu bölüm ayrı ayrı ve tereddüde yer vermeyecek kadar açık bir şekilde kaleme alınmalıdır.
• Sözleşmenin ifa edileceği zamanın ve yerin belirtilmesi doğabilecek tartışmaların önlenmesi bakımından faydalıdır.
• Sözleşmede yetki şartına yer verilmesi de kanunlar ile belirlenen yetki şartlarına aykırı olmamak kaydıyla mümkündür.
• Tarafların isteği doğrultusunda sözleşmeye tahkim şartı da konulabilir.
• Bir sözleşmede yer alması gereken diğer bir husus taraflardan birinin sözleşme dolayısıyla üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmemesi durumunda ne gibi sonuçlar doğuracağının belirtilmesi ve özellikle tarafların yükümlülüklerini yerine getirmeye zorlamak amacıyla bir cezai şart öngörülmesidir.
• Sözleşme hükümlerinin ihlali halinde öngörülen cezai şartın yanında, borçlu olan taraftan teminat alınması da mümkündür. Teminat; şahsi ve ayni olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Uygulamada en fazla başvurulan şahsi teminat türü kefalettir. Menkul veya gayrimenkul rehni de genellikle kullanılan ayni teminatlar arasında sayılabilir ama en iyisi banka teminat mektubudur.
• Sözleşmenin kaç nüsha halinde düzenlendiği yazıldıktan sonra, tarafların ad ve soyadları altına imzaları atılarak sözleşme tamamlanmış olur. Birden fazla sayfadan oluşan sözleşmelerde taraflar her sayfayı ayrı ayrı imzalamalıdır.
• Teknik konuları içeren sözleşmelerde ekler, sözleşmenin sonuna numaralandırılarak eklenmelidir. Zorunlu olmamakla birlikte bu ekler de imzalanmalıdır.
• Sözleşme imzalanırken karşı tarafın imza yetkisi araştırılmalı, ticaret sicil gazetesi ve imza sirkülerini karşılaştırılmalıdır.
• Tarafların ticari unvan ve isimleri Ticari Sicil Gazetesi’ndeki veya nüfus cüzdanındaki aslına uygun şekilde yazılmalıdır.
• Sözleşme ekine imza sirküleri ve ticaret sicil gazetesi de eklenebilir.
• Şirketlerde imzanın yanı sıra kaşe kullanımı da gerekmektedir.
• Sözleşmelerde taraf sayısınca nüsha hazırlanmalı ve taraflara birer nüsha kalmalıdır. Bu nüshalar arasında hiçbir farklılık olmamalıdır.
• Sözleşmenin her sayfası taraflarca aynı anda imzalanmalı ve mühürlenmelidir.
• Sözleşmeye yazılan rakamlar, yazı ile de ayrıca parantez içine yazılmalıdır.
• Her bir husus için maddeler oluşturmak ve her maddeye başlık vermek önemlidir.
• Kefalet ve teminatlara ilişkin özel koşullar vardır. Bu koşullar gözden kaçırılmamalıdır.
• Yabancı dilde hazırlanmış sözleşmelerin imzalanması söz konusu ise bunların; sözleşme içeriği konusunda bilgi sahibi tercümanlarca yapılması ve bu tercümelerin incelendikten sonra imzalanması uygun olacaktır.
• Sözleşmenin imzalanmasından sonra elimizde kalan ıslak imzalı nüsha güvenli bir şekilde muhafaza altına alınmalıdır. Aynı nüshanın bir veya birkaç fotokopisi de çıkarılarak gerekli hallerde fotokopiler kullanılmalı, orijinal nüsha üzerinde karalama veya işlem yapılmamalıdır.
• Parasal tutarlarda dövizli işlemler söz konusu ise ödemenin dövizle yapılmaması durumunda esas alınacak kur tespit edilmelidir.
• Sözleşmeye önce hangi tarafın borcunu ödeyeceği ya da ne zaman yükümlülüklerin yerine getirileceği yazılmalıdır. Teminat alınmadan ödeme yapılmamalı.
• Sözleşmeler ekleriyle birlikte bir bütündür. Onların da aynı dikkatle incelenmesi gerekir.
• Sözleşmede maddeler arasındaki uyum kontrol edilmeli ve maddeler birbiri hükümlerini geçersiz ya da anlaşılmaz kılacak şekilde düzenlenmemelidir.
• Sözleşmelerden doğan borçlar, borcun sebeplerinden biridir.
• Sözleşmenin olabilirliği açısından esas unsurların dışında yan unsurlar da önemlidir.
• Sözleşmenin yürürlüğe girmesi tarafların hak ve yükümlülüklerinin doğacağı anlamına gelir.
• Bazen kuruluş bazen de yürürlük tarihi göz önüne alınacak.
• Sözleşmenin uzaması ile yenilenmesi aynı şey değildir. Yenileme mevcut olanın sona ermesi ve yeninin dolmasıdır.
• Kira sözleşmesine verilen kefaletler, 1 yıl için geçerli. Banka kredilerinde verilen rehinlerde durum daha farklı. Doğmuş ve doğacak borçlar için sorumluluk devam eder. kredi sözleşmesi son bulmadıkça bu sorumluluk devam edecektir.
• Tecil anlaşması yapılması borçlunun temerrüde bağlı sonuçlardan kurtulması anlamına gelmiyor eğer özel bir husus belirtilmemişse. Sorumsuzluk sözleşmede ne şekilde düzenlendiğine bağlıdır. Kast ve özensizlik varsa sorumsuzluk anlaşması geçerli değildir.
• İfa imkansızlığı halinde veya eksik ifa, ayıplı ifa halinde, …
• Temerrüde düşmede kusurlu olmaya gerek yoktur.
• Belirli vade varsa ihtara gerek yoktur, belirsiz vade varsa ihtara gerek vardır. Kesin vadede süre yoktur.
• Süre verildikten sonra hakların kullanımı. Aynen ifa istenmiyor ve aynen ifanın artık bir anlamı kalmadıysa süre vermeye gerek yoktur.
• Haksız fiilde fiilin işlendiği tarih önemli. Sebepsiz zenginleşme ‘de zenginleşmenin gerçekleştiği tarih dikkate alınır.
• Haklı ya da haksız olsun usulüne uygun olmayan fesih geçersizdir. Usulüne uygun olsa bile haksız nedenle fesih yapılırsa, karşı tarafın zararını tazminle sorumludur.
• Satış veya eser sözleşmesinde zamanaşımından doğan süreler kısaltılabilir. Ayıptan doğan hakkın kullanılmasının önüne geçmeyecek şekilde.
• Borcun ihlali halinde ödenecek tazminat sözleşmede belirlenmişse bu götürü tazminattır. Cezai şart ise, borcu ifaya zorlamak, malın tesliminde gecikilmesi halinde ödenecek miktardır. Ceza koşulu için bir zarara uğrama söz konusu değildir.