Türk Ceza Kanunu 9.Bölümde “Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar” kısmında işlenmiş olan “tefecilik” suçu Türk Ceza Kanunu 241. maddede düzenlenmiştir.
Ekonomi ve ticaretin kriz yaşadığı dönemlerde bireyleri daha zor ekonomik şartlarla karşı karşıya bırakmamak adına düzenlenen bu kanun ticari hayatta ne kadar uygulanabilir olduğu son dönemlerde açılan dava sayısı ve cezalarla daha anlaşır hale gelmiştir.
Tefecilik suçunun maddi unsurları incelemeden önce kanun maddesine tekrar bir göz atalım;
Yazı İçeriği
Tefecilik suçu ile alakalı 2020’de yapılan değişiklik ile birlikte üst sınırı 5 yıl iken artık 6 yıla kadar hapis cezası olarak düzenlenmiştir.
Madde 241- (1) Kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişi, 2 yıldan 6 yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Madde 241- (2) (Ek:14/4/2020-7242/14md.)Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Tefecilik suçunun unsurları oluşabilmesi için failin yaptığı edimin kazanç sağlama saiki taşıması gerekmektedir. Failin işin sonunda sadece para değil her türlü maddi kazancı suçun unsurunu oluşmasına imkan tanımaktadır. Tefecilik suçunda failin türk lirası, dolar veya altın yoluyla tefecilik suçunu işlemesinde hiçbir fark bulunmamaktadır. Genellikle altın işiyle tefecilik işlemlerinde vergi incelemeleri sonunda ortaya çıkarılmaya çalışılan bir tür olan altın satışı daha doğrusu hayali satışlar maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasıyla delillendirilmekte ve daha sonra mahkeme tarafından incelenebilmektedir.
Tefecilik suçu 3 şekilde işlenebilmektedir;
Tefecilik suçunun oluşabilmesi için kazanç maksadıyla hareket edilen şeyin kazanılmasını beklemeden tamamlanmış olur. Burada önemli olan failin kazanç sağlamak maksadıyla yaptığı eylemdir. Örneğin; 1000 dolar ödünç para verdiğimiz kişiye 1500 dolarlık bir senet imzalatarak borç altına soktuğumuz an tefecilik suçunu işlenmiştir. Failin 1500 doları alması beklenmez. Tefecilik suçunda aradaki 500 dolarlık faizin yerine başka bir kazanç durumuda söz konusuda olabilmektedir. Bu durumdada cezalandırma açısından bir farklılık bulunmayacaktır.
Şunuda belirtmek gerekir ki; her ödünç para verilen eylem suç teşkil etmeyecektir. Önemli olan nokta ödünç para verilen eylemin kazanç amacı olmamasıdır.
Tefecilik suçunda failin belli zamanlarda başkaca aynı suçu işlediği tespit edilirse “zincirleme suç” hükümleri uygulanarak cezasında artış gerçekleşecektir.
Tefecilik suçunda oluşum anında failin maddi durumunda negatif bir azalma varken suçun mağdurunda ise pozitif bir artma olmaktadır. Ancak kanun oluşum anını düşünerek değil de ilerleyen evrede failin maddi kaynağının pozitif olarak artacağını mağdurun ise ilerleyen süreçde negatif bir azalmayla karşılacağını düşünmüştür. Karşılıklı yararlanma olan bu suçun incelenmesi sadece fail açısından bulunmaktadır.
Tefecilik suçunda borç alan kişi yani mağdura da parayı kabule ettiği için soruşturma yapılmamaktadır ve hatta suçun mağduru isterse şikayetçi olarak da ceza davasına müdahil olabilmektedir.
En çok rastlanılan durumlardan biri de Senet veya Çek Kırdırma Yoluyla Tefecilik suçudur. Bu suçta fail vadeli almış olduğu çek – senet evrağını vadesini beklemeden başkasına belli bir iskonto karşılığında alacağını satma işlemidir.
Tefecilik suçunun cezalandırılması, ispatlanması maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ile mümkün olur. Akrabalar arasında böyle bir suçun oluşağı beklenmez iken yinede yüksek miktardaki tutarların aktarılması da hayatın olağan akışına da ters olarak değerlendirilmektedir.
Tefecilik suçu takibi şikayete bağlı suçlar arasında değildir. Suç, savcılık tarafından resen soruşturularak kamu davası açılır. Şikayetten vazgeçme, ceza davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Ayrıca uzlaşma , suç isnadı altındaki şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Tefecilik yapma suçu , uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Tefecilik suçunun 2020 yılında 7242 sayılı kanunla yapılan değişiklikle üst sınırı 5 yıl iken 6 yıl hapis cezası öngörüldüğü için dava zamanaşımı süresi de değişmiş oldu. Bu halde olağan zamanaşımı 15 yıl olacaktır.
Tefecilik suçu hakkında yargılama yapma görevi, asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.
şeklinde işlenebilen tefecilik suçunda farklı zamanlarda işlenen her bir suçun zincirleme suç kapsamına alınıp alınmadığı gibi konuların özgürlüğü kısıtlayıcı durumlarla karşı karşıya kalınmamak adına daha çok ceza ağırlık çalışan bir ceza avukatı ile savunmanın yapılması oldukça önemlidir.