4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci maddesinde “ Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir. ” hükmü,
Anılan Kanun’un “Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “ …32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır… ” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 55’inci maddesinde “ (1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.
(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir. ” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Teminatlar” başlıklı 56’ncı maddesinde “ (1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.
…
(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir… ” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. ” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Geçici teminat mektuplarının süresi” başlıklı 18.2’nci maddesine “ 4734 sayılı Kanunun 35 inci maddesindeki; “Bu Kanun kapsamında bankalarca verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kurum yetkilidir. 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır.” hükmü ile ilgili olarak, geçici teminat mektuplarındaki sürenin idareler tarafından, teklif geçerlik süresinden itibaren 30 günden daha uzun süreli olarak belirlenip belirlenemeyeceği konusunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İdare, 4734 sayılı Kanunun 35 inci maddesini esas alarak, teklif geçerlilik süresinin bitimi tarihine 30 gün eklemek suretiyle bulduğu tarihi idari şartnamenin “geçici teminat” başlıklı maddesine yazacaktır. Tip idari şartnamelerin geçici teminata ilişkin maddeleri gereğince geçici teminat olarak sunulan teminat mektubunda geçerlilik tarihi belirtilmeli ve bu tarih, idari şartnamede öngörülen tarihten önce olmamalıdır. Bu çerçevede, asgari süreyi karşılayan veya asgari sürelerden daha uzun süreleri içerir geçici teminat mektuplarının geçerli kabul edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, süresiz geçici teminat mektupları da kabul edilecektir. ” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24’üncü maddesinde “ 24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120-YüzYirmi (rakam ve yazıyla) takvim günüdür.
24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı serbest bırakılır/iade edilir.
24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak EKAP üzerinden yapılır. ” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “ 26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.
26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 12.03.2021 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
26.4.Geçici teminatı ihalede istenilen katılma şartlarını sağlamayan teklifler değerlendirme dışı bırakılacaktır… ” düzenlemesi yer almaktadır.
İdare tarafından İdari Şartname kapsamında teklif geçerlilik süresinin ihale tarihinden itibaren 120 takvim günü olarak belirlendiği görülmüştür.
29.06.2022 tarihli ve 2022/MK-209 sayılı Kurul Kararı üzerine alınan 11.08.2022 tarihli ihale komisyonu kararında Mst Altyapı İnş. A.Ş.-Arges İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan R-26 poz numaralı “Enerji Temin işleri ve SCADA Merkezi Kurulması” iş kalemine ait açıklamalar uygun bulunarak isteklinin teklifinin değerlendirmeye alındığı ve ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerden tekliflerinin geçerli olup olmadığı ve tekliflerinin geçerli olması halinde geçici teminatlarının idareye sunulmasının istenildiği, bu kapsamda MST Altyapı İnş. Taah. Tur. Tic. A.Ş.-Arges İnş. Taah. Tur. ve San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından tekliflerinin geçerli olduğunu bildirilen yazının süresi içerisinde idareye sunulduğu, ancak bu aşamada geçici teminat sunmayacaklarını sözleşmeye davet edilmeleri durumunda kesin teminat sunacaklarının beyan edildiği, İlba Mimarlık İnş. Tur. Nak. Tic. San. Ltd. Şti.-İn-Sel İnş. Mim. Tur. Nak. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından ise tekliflerinin geçerli olduğunu belirten resmi yazı ve geçerli geçici teminat mektubunun süresi içinde idareye sunulduğunun belirtildiği görülmüştür.
Yapılan incelemede, 29.07.2022 tarihinde EKAP üzerinden Mst Altyapı İnş. A.Ş-Arges İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na tebliğ edilen “Başvuru İşlemleri ve Tutanaklar” konulu yazıda “”Adıyaman-Recep İçmesuyu İsale Hattı” işi ihalesi kapsamında Kamu İhale Kurulu’nun 2022/MK-209 Karar No’lu kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 22.09.2021 tarihli ve 2021/UY.11-1755 sayılı kararında yer alan başvuru sahibinin “R-26 poz numaralı “Enerji Temin işleri ve SCADA merkezi kurulması” iş kalemine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik değerlendirmeleri içeren kısmının iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,” hükmü verilmiş olup; düzeltici işlem belirlenmesi adına; geçerlik süresi dolmuş olan teklif mektubunuzun 03.11.2022 tarihine kadar uzatıldığına ilişkin resmi yazının ve en az 03.12.2022 tarihine kadar geçerli Geçici Teminat Mektubunuzun en geç 04.08.2022 tarihine kadar İdaremize iletilmesi hususunda gereğini rica ederim .” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
Mst Altyapı İnş. A.Ş-Arges İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından idareye yazılan 04.08.2022 tarihli yazıda “ Kamu İhale Genel Tebliğinin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7 maddesinde… hükümleri ile somutlaştırılmıştır. Bu maddede sözleşmeye davet edilen isteklinin sözleşme imzalamayı kabul etmesinden söz edilmekle birlikte teklif geçerlilik süresinin ve buna bağh olarak da teminat mektubunun süresinin uzatılmasından bahsedilmemektedir.
Daha önce İdarenize gönderdiğimiz 26.07.2022 tarihli ve 29238 yevmiye numaralı İhtarnamede İş Ortaklığımızın sözleşmeyi imzalama iradesinde olduğu ve ivedilikle sözleşmeye davet edilmemiz gerektiği kesin bir şekilde tarafınıza bildirilmişti. Aynı İhtarnamemizde Danıştay ve akabinde Kamu İhale Kurumu tarafından verilen kararların gereğinin yapılmayarak ihale sürecine dair yaptığınız ilave incelemelere dair haklarımızın saklı tutulduğu da ifade edilmiştir.
Bu minvalde; teklifimizin halen geçerli olduğunu ve sözleşme imzalama irademizin bulunduğunu, tarafınızca da hukukun gereğine uygun olarak hareket edilerek İş Ortaklığımızın sözleşmeye davet edilmesinin akabinde %6 oranındaki kesin teminat mektubunun İdarenize ivedilikle sunulacağını bilgilerinize arz ederiz ” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
Anılan istekli tarafından teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına yönelik yazıya istinaden belirlenen süreye uygun bir geçici teminat sunulmadığı, bu hususun yukarıda yer verilen 04.08.2022 tarihli yazıda ve şikâyet ile itirazen şikâyet dilekçelerinde de ikrar edildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 55’inci maddesinden, ihtiyaç halinde teklif geçerlilik süresinin teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği anlaşılmaktadır. Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.7’nci maddesinde teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin kabul etmesi halinde sözleşmenin imzalanabileceği açıklanmaktadır.
Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından teklif geçerlilik süresinin uzatılmasına yönelik yazıya istinaden belirlenen süreye uygun yeni bir geçici teminat sunulmadığı, 29.07.2022 tarihinde EKAP üzerinden anılan iş ortaklığına tebliğ edilen “Başvuru İşlemleri ve Tutanaklar” konulu yazıda açıkça geçerlilik süresi 03.12.2022 tarihinden sonra olmamak üzere geçici teminat mektubu temin edilmesi gerektiğinin ifade edildiği, ilgili yazıya istinaden anılan iş ortaklığı tarafından herhangi bir şikâyet yoluna başvurulmadığı, bu açıdan belirtilen süreye uygun geçici teminat mektubunun sunulması gerektiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, anılan iş ortaklığı tarafından idarece ilgili yazıda belirtilen süreye uygun geçici teminat mektubunun sunulmadığı görülmüş olup, idarece söz konusu gerekçeyle anılan isteklinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde tesis edilen idari işlemin uygun olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.