Türkiye’de Kırsal Kalkınma 26: Kırsal Kalkınma İçin Sosyal Girişimcilik
Zir. Yük. Müh. Osman İNAN
Sosyal Girişimcilik Nedir?
Girişimci, iktisadi mal veya hizmet üretimi için doğal kaynaklar, emek, sermaye ve kendi girişimini bir araya getirerek, ekonomik fırsatları yeni değerlere dönüştürüldüğü organizasyonu oluşturan kişidir. Kendisi veya işletmesi için para kazanma amacı hedeflemiştir.
Sosyal girişimci ise, toplumsal sorunları, maddi fayda ve kar ön planda tutmadan ortadan kaldırmaya ve sistemleri dönüştürmeye yönelik girişimlere kalkışan kişidir. Toplumun sorunlarına çözüm aramaktadır.
Kısaca sosyal girişim ve sosyal girişimci toplum yararı için bir girişim fikri üzerinde çalışır.
Kırsal Kalkınma için Sosyal Girişimcilik Nedir?
Kırsal kalkınma konuları tüm toplumu ilgilendiren konulardır. Bu konularda toplumun tümünün ya da dezavantajlı görülebilen bir kesimi için fikir geliştirip değer üretebilecek kişiler geçmişte daha az gelecekte umarım daha fazla sayıda olacaktır.
Sosyal girişimci, toplumsal konulara duyarlı, insan sevgisi barındıran, sistemin açıklıklarını görebilen, bu açıklıklara etkili çözümleri olan, fikirlerinin arkasından gidebilen, fikirlerini kabul ettirebilen kişidir.
Gelecekte de kırsal kalkınma konuları bitmeyecektir. Kırsal alanlarda kalan insanların üretmeleri için daha fazla çaba verilecektir. Bu alan daha da değerlenecektir.
Toplum için bir şeyler yapması gerektiğini düşünen kişi potansiyel bir sosyal girişimci adayıdır. Çok okuyarak, çok toplumsal konularla ilgilenerek, çok insanla tanışıp sorunlarını dinleyerek bir yerden başlayabilir.
Kırsal Kalkınma için Türkiye’den Sosyal Girişimcilik Örnekleri Nelerdir?
Victor Ananias ve Buğday Derneği , çevre ve insan sağlığına zarar vermeyen sürdürülebilir tarım yöntemlerinin yaygınlaştırılması, insan gereksinimlerinin ekosistem döngülerine uyum içinde yeniden tanımlanması, bireyin bilgilendirilmesi ve becerilerini geliştirebilmesi amacıyla faaliyet alanlarının yaratılması konularında çalışmaktadır.
Güneşin Aydemir ve Bir Tohum Vakfı – Çamtepe Ekolojik Yaşam Merkezi, ekolojik yaşam konusunda üretim, araştırma ve eğitim çalışmaları yapmaktadır.
Nazmi Ilıcalı ve DATÜB (Doğu Anadolu Tarımsal Üreticiler ve Besiciler Birliği), organik kooperatif ağı oluşturarak küçük ölçekli çiftlikleri desteklemek için finansman düzenliyor ve çiftçilere yeni pazarları güvence altına alacak ve uzun vadeli sürdürülebilirliğe yardımcı olacak yenilikçi ürün çeşitlendirmesi yoluyla yardımcı oluyor. Ayrıca organik ürünler için bir tüketici tabanı oluşturuyor ve çiftlik ürün sertifikasyonu için güvenilir akreditasyon sistemleri inşa ediyor.
Tülin Akın ve TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri A.Ş, tarimsalpazarlama.com ve Vodafone Akıllı Köy gibi iki önemli girişimle çiftçilere kırsal alanda tarım ve teknolojiyi bir arada kullanarak neler yapılabileceğini gösteriyor.
Durukan Duru ve Anadolu Meraları, onarıcı tarım yöntemleriyle yetiştirilmiş hayvansal ürünleri şehirlerdeki bilinçli tüketici topluluklarıyla buluşturarak hem toprağı zenginleştiriyor hem de sürdürülebilir, sağlıklı ve adil üretim zincirleri oluşturuyor.
Uygar Özesmi ve Good4Trust.org, adil ve ekolojik üretim yapan üreticiler ve bu ürünleri satın alan türeticiler bir online platformda buluşarak topluluk oluşturuyor. Türeticilerin, bütün ihtiyaçlarını ekolojik ve sosyal açıdan adil üreticilerden karşıladığı, adil ve ekolojik açıdan sürdürülebilir gelir yarattığı bu modelde, bu değeri toplayan Good4Trust’taki üreticiler de aynı zamanda bir türetici olarak bütün üretim ve yaşam ihtiyaçlarını birbirlerinden karşıladığında, bu değer sistem içinde kalıyor. Modelin öngörüsü, dışarıya kaçan bir değer söz konusu olmadığında, makro ölçekteki döngüsel ekonomi, yani Türetim Ekonomisinin, büyüyerek kar maksimizasyonunun ve tüketime dayalı büyüme ekonomisinin yerine geçeceği yönündedir.
Tanfer Dinler ve TARSİM Tarım Sigortaları Merkezi, dünyanın ilk katılımcı tarım sigortası örneklerinden birini 30 yıl önce Türkiye’de kurguladı. Çiftçilerin faydasını merkeze alarak tasarladığı sigorta modeli ile özel sektör ve kamu kurumlarını bir araya getirdi, çiftçilerin güçlenmesi için onların çıkarlarını gözeten bir ekonomi modelinin var olması gerektiğini TBMM’yi de içine alan büyük kitlelere anlattı. (Köyden Kente Selam Olsun -Tanfer Dinler TEDxIstanbul https://www.youtube.com/watch?v=AVQkp5VkFNA – Güzel bir konuşma olmuş.)
Huriye Göncüoğlu ve Kadın Balıkçılar Derneği, balıkçılık sektöründe aktif olarak çalışan ancak yok sayılan kadın balıkçıların güçlendirilmesi, örgütlenmesi, yine balıkçılıkla ilgili alternatif geçim kaynakları ile tanıştırılmasını hedefliyor. Geleneksel aile balıkçılığını korunması ve devam ettirilmesini sağlamak amacıyla, genç nesil kadın balıkçılara ve çocuklara ulaşıyor, uluslararası bağları genişletiyor, kuvvetlendiriyor.
Mine Ekinci ve KODA (Köy Okulları Değişim Ağı), köylerde eğitimin kalitesini arttırmak için köy öğretmenleri, eğitmenler, akademisyenler, gönüllüler ve karar mercilerinden oluşan bir ağ oluşturarak, köylerde çocuktan başlayarak tüm topluluğa yayılacak ve kırsal kalkınmayı destekleyecek yenilikçi bir eğitim anlayışını hayata geçirmeye çalışıyor.
Cem Özkan ve Böcek Şenlik Okulu, ilkokul öğrencilerine doğayı sevdiren bir sosyal girişimcilik örneğidir. Sayın Prof. Dr. Cem Özkan aynı zamanda Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Anabilimdalında Sosyal Girişimcilik dersleri vermektedir. Sosyal girişimciliğin kırsal alan örnekleri hakkında pek çok örnek ve ipucu duyabileceğiniz bir kişidir.
Kırsal Kalkınma Alanında Gelecekte Ne Konularda Çalışılabilir?
Bu yazıyı okuyan genç girişimciler olacaktır. Hangi konuda çalışabiliriz diyebilirler. Elbette sosyal girişimci ihtiyacı kendisi görebilendir. Bir faydası olabilir bir çağrışım yapabilir belki aşağıda bazı konuları ben yazdım. Bu alanların her birinde sosyal girişim fikri geliştirilebilir. Sizler bunları daha da çeşitlendirebilirsiniz. Kırsal alanda;
Kırsal Kalkınmada Sosyal Girişimlere Destek Veren Organizasyonlar?
Sonuç;
Bir bölgede çok küçük bile olsa olumlu değişim yapabilen herkes çok kıymetlidir. Sosyal girişim fikri düşünen, geliştiren ve bunu gerçekleştirebilen kişiler insanlığı bir adım ileri taşımıştır.