Uyuşturucu ticareti suçlarında bir diğer tartışmalı husus etkin pişmanlık hükümlerinin ne şekilde uygulanacağı olmuştur. Uyuşturucu ticareti, uyuşturucu temin etmek, sevk etmek gibi eylemlerin madde miktarına bakılmaksızın işlenmesi halinde uyuşturucu ticareti davası ile ağır ceza mahkemelerinde yargılaması gerçekleştirilmektedir. Ele geçirilen uyuşturucu miktarının az olması halinde dahi uyuşturucu madde ticaretinin kanundaki ceza yaptırımı göz önüne alındığında kesin şüpheye ulaşılırsa alınacak ceza miktarı oldukça yüksek olacaktır. Bu sebepledir ki muhakemede etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanıp uygulanmaması gerektiği suç ve ceza orantısı açısından oldukça önem taşımaktadır. Bu yazıda uyuşturucu madde ticaretinde etkin pişmanlık hükümlerinin yorumlanmasına kısaca değinip Yargıtay kararlarını paylaşacağım.
Etkin pişmanlık
Türk Ceza Kanunu 192/3. Madde – Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre 1/4 ‘ten – 1/2 ‘ye kadarı indirilir.
Kanun maddesi çok açık suçun gerçekleştirilmesini açığa kavuşturmak, suç ortağını yakalatmak, hizmet etmek gibi bunun yanında yardım etmek fiili söz konusudur. Yani belli bir kalıbın içinde bir şart aranmamaktadır. Sadece dosya üzerinden değil muhakemenin tümü ve soruşturması birlikte ele alındığında kişinin soruşturmada herhangi bir yardımı ve kolaylığı söz konusuysa belli bir kalıp içinde gerçekleşmediği öne sürülerek etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmaması isabetli bir karar olmayacaktır. Örnek olarak sanık, kaba üst araması yapılmadan maddeleri teslim etmişse yada kaba üst aramasında bulunan maddelerden başka bir yerde daha uyuşturucu madde varsa bunu kendi rızasıyla vermiş ise etkin pişmanlık hükmü uygulanacaktır. Bazen yakalama tutanağı ve el koyma tutanakları düzenlenirken bu hususlara değinilmemiş olsa da fail kendi rızam bu maddeleri teslim ettim diyorsa o polislerin tanıklığına başvuru yapılmalıdır. Bunun yanı sıra fail, başka bir kişiden uyuşturucu aldığını beyan etmişse eşgalini vermişse bunun ayrı bir soruşturma kapsamında ele alınıp yakalanması ve failin bu ifadelelerine itibar edilip etkin pişmanlık hükümleri uygulanmalıdır. Tabi indirimin miktarı bulunduğu katkıyla orantılı olacağı ayrı bir husustur. Ama etkin pişmanlık hükmü uygulanmalıdır. Bahsettiğimiz husus fail tarafından suistimal edilmemelidir. Yani fail, hiçbir eşgal ve bilgi vermeden ben bunu mehmet ismini bildiğim kişiden aldım diyerek başka detay vermeden de bir yardımdan bahsedilmiş olacağını söylemek doğru olmaz.
20. Ceza Dairesi 2020/3514 E. , 2020/2602 K. Olay tutanağının içeriğine ve tüm dosya kapsamına göre; sanığın bulunduğu evde ele geçirilen esrarı diğer sanık …’ten temin ettiğini beyan ederek bu kişinin suçunun ortaya çıkmasına hizmet ettiği anlaşıldığından, sanık hakkında TCK’nın 192. maddesinin 3. fıkrasıdan öngörülen etkin pişmanlık hükmünün uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi,
20. Ceza Dairesi 2019/2155 E. , 2020/2496 K. Dosya kapsamına göre, babasının ihbarı üzerine evine gelen kolluk görevlilerine üzerinde bulunan 44 ayrı paket halindeki sentetik uyuşturucuyu teslim eden ve diğer sanık …’ın eylemini ortaya çıkarmak suretiyle etkin pişmanlık gösteren sanığın eyleminin, paketlenme biçimi ve miktarı göz önüne alındığında uyuşturucu madde ticareti yapma suçunu oluşturduğu gözetilmeden,
20. Ceza Dairesi 2019/7992 E. , 2020/2472 K. somut olayda; mahkûmiyetine kesin ve yeterli delil bulunmadığı aşamada suça konu maddelerin yerini göstererek kendi beyanı ile hem diğer sanıkların hem de kendi suçunun ortaya çıkmasına hizmet ve yardım eden sanık hakkında TCK’nın 192/3. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi,
20. Ceza Dairesi 2018/4342 E. , 2020/2466 K. suça konu uyuşturucu maddeyi Şanlıurfa E Tipi Kapalı Ceza infaz kurumunda bulunan Mehmet İlgin isimli bir şahıstan aldığını beyan etmesi üzerine Mehmet İ..’in tanık olarak dinlenilmesi amacıyla bulunduğu cezaevine müzekkere yazıldığı fakat beyanı alınmadan hüküm kurulduğunun anlaşılması karşısında; sanığın bahsettiği Mehmet İ.. isimli şahıs hakkındaki işlem araştırılıp sonucuna göre sanık hakkında TCK’nın 192/3. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağının tartışılıp değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeden eksik araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi,
Olay tutanağı, ifade tutanakları ve dosya içeriğine göre; sanık Abdullahın üzerinde ele geçen maddelerin diğer sanık …’a ait olduğunu söyleyerek diğer sanığın suçunu ortaya çıkarmak suretiyle, sanık …’ın ise kendisi hakkında sadece diğer Abdullah’ın beyanı bulunduğu aşamada, uyuşturucu maddenin kendisine ait olduğunu kabul ederek kendi suçunun ortaya çıkmasına yardım ve hizmet etmek suretiyle etkin pişmanlık gösterdikleri anlaşılmakla, sanıklar hakkında TCK’nın 192/3. maddesindeki etkin pişmanlık hükmünün uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi,
20. Ceza Dairesi 2019/2259 E. , 2020/1813 K. uyuşturucu maddelerin de ele geçirildiği, dolayısı ile sanığın, şartları oluşan kaba üst yoklamasından önce üzerinde taşıdığı uyuşturucu maddelerin bir kısmını rızası ile teslim etmesi sonucu suçunun ortaya çıkmasına hizmet ve yardım ettiğinden bahsedilemeyeceği gözetilmeden, yazılı şekilde TCK’nın 192/3. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümleri uygulanarak eksik ceza tayin edilmesi,
İlgili Makaleler :