Uyuşturucuya Özendirme Suçu yani kanunda belirtilen adıyla uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçu TCK 190’da düzenlenmiş olup ‘’Kamunun Sağlığına Karşı İşlenen Suçlar’’ başlığı altında düzenlenmiştir. Kanun TCK 190 ile birlikte uyuşturucu veya uyarıcı her türlü maddenin kullanılmasının kolaylaştıran faktör veya hareketleri suç olarak tanımlayarak bu durumların önüne geçmek istemiştir. TCK 190’da suçun oluşması için illa uyuşturucu ticareti yapılmasını değil uyuşturucuya özendirme, uyuşturucu kullanılması için ortam hazırlama hallerini, uyuşturucuya ulaşma imkanlarını oluşturmasını ya da uyuşturucu kullanmasından dolayı yakalanmasını engelleyen kişilere de ceza verileceğini belirtmiştir.
Uyuşturucuya özendirme suçunun maddi unsurlarını ele alacak olursak; uyuşturucuya özendirme suçunun faili uyuşturucu madde kullanılmasını kolaylaştıran yani uyuşturucu madde kullanılması için mekan ayarlayan, uyuşturucu madde kullanılması için malzeme veya donanım tedarik eden ya da uyuşturucu kullanan kişinin yakalanmaması için çaba sarf eden veya uyuşturucu kullanımı hakkında bilgi veren kişidir.
Uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunda mağdur kamuyu oluşturan halktır.
Uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunun oluşması için; yer tedarik etmek, uyuşturucu madde kullanımı için malzeme sağlamak, uyuşturucu kullanan kişinin yakalanmasını önlemek, uyuşturucu madde kullanılması için bilgilendirmede bulunmak gereklidir.
Uyuşturucuya özendirme suçunun alenen özendirme sonucu gerçekleşmesi veya bu nitelikte yayın yapılması ile işlenilmesi de mümkündür.
Uyuşturucuya özendirme suçunda korunan hukuki değer toplumu oluşturan herkesin sağlığı ve kamu düzenidir.
Uyuşturucu Madde Kullanımını Kolaylaştırma Suçunun Oluşması
Uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunun oluşması için TCK 190 şu durumları saymıştır:
Uyuşturucuya özendirme suçunun cezası TCK 190’da belirtilen hüküm çerçevesinde verilecektir. Buna göre uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanacak olan kişiye, yer tedarik eden, donanım veya malzeme sağlayan, uyuşturucu madde kullanan kişinin emniyet birimlerince yakalanmaması için hareketlerde bulunan, uyuşturucu kullanımı hakkında bilgilendirmede bulunan (Uyuşturucuyu kullanmayı öğreten) kişiye 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve bunun dışında 1000 günden 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacaktır.
Uyuşturucu madde veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişilere de TCK 190/2 uyarınca ceza verilecektir. Bu kişilere verilecek olan cezalar da 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve 1000 günden 10 bin güne kadar adli para cezası olarak belirlenmiştir.
Uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunun nitelikli hali TCK 190/3’te belirtilmiştir. TCK 190/3 uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunun nitelikli halini bu suçu işleyen kişiler bakımından belirlemiştir. Buna göre uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunu doktorun, diş hekiminin, eczacının, kimyagerin, veterinerin, sağlık memurunun, laborantın, ebenin, hemşirenin, diş teknisyeninin, hasta bakıcının, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde verilecek olan ceza %50 oranında artırılır.
Uyuşturucuya özendirme suçunda etkin pişmanlık hali TCK 190’da veya TCK 192’de düzenlenmemiştir. Bu bakımdan uyuşturucuya özendirme suçunda etkin pişmanlık halinin bulunmadığını söyleyebiliriz.
Uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunda zamanaşımı süresi TCK 190’da değil TCK 66’da düzenlenmiştir. İlgili hükümde kamu davası açılması için 5 yıldan fazla 20 yıldan az hapis cezası gerektiren hallerde dava zamanaşımı süresinin 15 yıl olacağı belirtilmiştir. Bu bakımdan uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırma suçunda verilecek olan cezalar 5 ila 10 yıl arasında değiştiği için dava zamanaşımı süresi burada da 15 yıl olacaktır. Suçun işlendiği tarihten itibaren 15 yılın geçmesinin ardından bu suç nedeniyle kamu davası açılamayacaktır.
Uyuşturucuya özendirme suçunda yetkili ve görevli mahkeme suçun işlendiği yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemesi dir.
T.C. YARGITAY 10. CEZA DAİRESİ
E. 2014/3508 K. 2014/4282 T. 2.6.2014
DAVA : Uyuşturucu Ticareti (TCK 188) ve Uyuşturucu Madde Kullanımını Kolaylaştırma Suçu (TCK 190)
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
KARAR : A-) Sanık … hakkında uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün incelenmesi:
Yargılama sürecindeki işlemlerin yasaya uygun olarak yapıldığı, delillerin gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, vicdanî kanının dosya içindeki belge ve bilgilerle uyumlu olarak kesin verilere dayandırıldığı, eylemlerin sanık tarafından gerçekleştirildiğinin saptandığı, eylemlere uyan suç tipi ile yaptırımların doğru biçimde belirlendiği anlaşıldığından; sanık müdafiinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA,
B-) Sanık … hakkında uyuşturucu madde kullanılmasını kolaylaştırmak için özel yer sağlama suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün incelenmesi:
Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin yargılama sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre, diğer temyiz itirazlarının reddine, ancak;
Hükmün gerekçesinde sanığın eyleminin, uyuşturucu madde kullanılmasını kolaylaştırmak için özel yer sağlama olarak kabul edilmesine rağmen gerekçede ve hüküm fıkrasında uygulama maddesi olarak TCK 190/1-a maddesi yerine, TCK 191/1-a maddesinin gösterilmesi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu sebeple yerinde olduğundan, 1412 Sayılı CMUK’nın 321. maddesi gereğince hükmün BOZULMASINA; ancak bu aykırılığın yeniden duruşma yapılmaksızın aynı Kanun’un 322. maddesi gereğince düzeltilmesi mümkün bulunduğundan; gerekçeli kararın 7. sayfasında ve hüküm fıkrasının 3. bölümünün b bendinin 1. paragrafında yer alan, “TCK 191/1-a” ibaresi çıkarılarak yerlerine “TCK 190/1-a” ibaresinin yazılması suretiyle, hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 02.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.