TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
29 Eylül 1808 | İttifak Senedi | Yasama ve Uygulama organları arasında ayrım yapıldı, müzakere meclisi vurgulandı |
24 Mart 1838 | Meclis Kurulması | Meclis-i Vala kurulmuştur.Kanun çıkarma da en önemli kuruluştur. |
3 Kasım 1839 | Tanzimat Fermanı | Yasaların gücünün her gücün üstünde olduğu kabul edildi |
18 Şubat 1856 | Islahat Fermanı | Gayrimüslimlerin eyalet meclislerine girebilmesi, Meclis-i Vala’da temsil edilebilmeleri |
23 Aralık 1876 | Kanuni Esasi | Kabul edilen ilk anayasadır. Mutlak monarşi yerine anayasalı monarşi sistemine geçiş |
13 Şubat 1878 | İstibdat Başlangıcı | Meclis süresiz tatil edildi, anayasa temel hükümleri uygulanmadı, anayasa askıda kaldı |
24 Temmuz 1908 | Hürriyetin İlanı (2.Meşrutiyet) | Kanuni Esasi yeniden yürürlüğe girdi. Yapılan seçimleri İttihat ve Terakki kazandı |
8 Ağustos 1909 | Anayasa Değişikliği | Güçlendirilmiş meclis ile ilk parlamenter sistemin uygulandı |
18 Ocak 1912 | Meclis Dağıtıldı | Padişah parlamentoyu dağıttı. |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
18 Nisan 1912 | Meclis Toplandı | Yeniden yapılan seçimlerle meclis toplandı |
5 Ağustos 1912 | Meclis Fesih edildi | Sadrazam Ahmet Muhtar Paşa önerisiyle meclis yeniden fesih edildi |
23 Ocak 1913 | Bab-ı Ali Baskını | İttihat ve Terakki darbe ile iktidarı ele geçirdi |
14 Mayıs 1914 | Meclis Seçimleri | Tek partili olarak seçim ile Üyelerinin tamamı İttihat ve Terakki oluşan meclis göreve başladı |
11 Nisan 1920 | Meclisin Kapatılması | Meclis anayasaya aykırı olarak resmen kapatıldı |
23 Nisan 1920 | Büyük Millet Meclisi | Büyük Millet Meclisi Ankara’da yeniden faaliyete başladı |
20 Ocak 1921 | Teşkilat-ı Esasiye | 1921 Anayasası kabul edildi. Meclis hükümeti yönetimi ile yasama ve yürütme birliği uygulandı |
29 Ekim 1923 | Cumhuriyetin İlanı | Cumhuriyetin ilanı ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhurbaşkanı seçilmesi |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
20 Nisan 1924 | 1924 Anayasası | Anayasa’nın kabulü ile meclis hükümetinden parlamenter sisteme geçiş başlamıştır |
5 Aralık 1934 | Anayasa Değişikliği | Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi |
7 Ocak 1946 | Çok Partili Sistem | Demokrat Parti’nin kurulmasıyla çok partili sistem başladı |
21 Temmuz 1946 | Seçimler | Türkiye’de ilk çok partili seçim yapıldı |
14 Mayıs 1950 | Çok Partili Sistem | Demokrat Parti’nin seçimleri kazanmasıyla çok partili hayata geçiş tam olarak sağlandı |
27 Mayıs 1960 | Askeri Darbe | Yönetime el koyularak meclis, anayasa ve siyasi faaliyetler askıya alındı |
6 Ocak 1961 | Meclis Kurulması | 2 Bölümden oluşan meclis kuruldu. Milli Birlik Komitesi ve Temsilciler Meclisi |
20 Temmuz 1961 | 1961 Anayasası | Yeni anayasa ile Cumhuriyet Senatosu kuruldu ve çift meclis sistemine geçildi |
20 Kasım 1961 | Koalisyon Hükümeti | Türkiye’de ilk koalisyon hükümeti kurulmuştur. |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
12 Eylül 1980 | Askeri Darbe | Hükümetin faaliyetlerine son verildi, 1961 Anayasası uygulamadan kaldırıldı |
23 Ekim 1981 | Danışma Meclisi | Darbe sonrası yeni anayasayı hazırlamak üzere Danışma Meclisi kuruldu |
18 Ekim 1982 | Anayasanın Kabulü | Çift meclis kaldırıldı, Meclis Başkanlık Divanı ayrıntılı düzenlendi |
17 Mayıs 1987 | Anayasa Değişikliği | Anayasa değişikliklerinin 2 defa görüşülmesi, Milletvekili sayısı 400 den 450 ye çıkarılması |
23 Temmuz 1995 | Anayasa Değişikliği | Milletvekili sayısı 450 den 550 ye çıkarıldı |
13 Ekim 2006 | Anayasa Değişikliği | 1876’dan beri 30 olan Milletvekili seçilme yaşı 25’e indirildi |
31 Mayıs 2007 | Anayasa Değişikliği | Cumhurbaşkanı’nın meclis tarafından değil halk tarafından seçileceği kararlaştırıldı |
20 Ocak 2017 | Anayasa Değişikliği | Milletvekili sayısı 600 e çıkarıldı Milletvekili Seçilme Yaşı 18’e indirildi |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
29 Eylül 1808 | İttifak Senedi | Osmanlı Devleti tarihinde padişah otoritesini sınırlayan ilk belge |
30 Mart 1838 | Kabine Sistemi | Avrupa kabine usulüne yaklaşan bir sistemin denenmesi |
3 Kasım 1839 | Tanzimat Fermanı | Güçlü ve merkezci bir devlet mekanizması |
6 Mart 1868 | Şura-yı Devlet | İdari faaliyetlerde bulunan yüksek mahkemenin kurulması |
23 Aralık 1876 | Kanun-i Esasi | İlk anayasa ile anayasal monarşiye geçiş |
14 Şubat 1878 | İstibdat Dönemi | Anayasanın ve meclisin askıya alınmasıyla yasama ve yürütmede önemli değişiklik |
24 Temmuz 1908 | Hürriyetin İlanı (2.Meşrutiyet) | Kanun-i Esasi yeniden uygulamaya alındı. |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
8 Ağustos 1909 | Kanun-i Esasi Değişiklikleri | Padişahın yetkileri kısıtlandı |
20 Ocak 1921 | 1921 Anayasası | Teşkilat-ı Esasiye kabul edildi. Meclis yürütme ve yasama organıdır |
1 Kasım 1922 | Saltanat Makamı | Meclis kararıyla saltanat makamı kaldırıldı |
29 Ekim 1923 | Anayasa Değişikliği | Cumhurbaşkanlığı makamı oluşturuldu ve Mustafa Kemal Atatürk Cumhurbaşkanı seçildi |
20 Nisan 1924 | 1924 Anayasası | Yeni anayasa kabul edildi, yürütmeye ilişkin yetki belirlemesi yapıldı |
21 Temmuz 1946 | Seçimler | Türkiye’de ilk kez çok partili seçim yapıldı |
14 Mayıs 1950 | Çok Partili Sistem | Demokrat Parti’nin seçimleri kazanmasıyla çok partili hayata geçiş tam olarak sağlandı |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
27 Mayıs 1960 | Askeri Darbe | Hükümet faaliyetleri askıya alındı ve yönetime el koyuldu |
20 Temmuz 1961 | 1961 Anayasası | 1961 Anayasası kabul edildi yürütmeye ilişkin düzenlemeler yapıldı |
15 Mart 1973 | Anayasa Değişikliği | Yürütme güçlendirildi |
12 Eylül 1980 | Askeri Darbe | Ülke yönetimine el koyuldu. Hükümetin faaliyetine son verildi |
18 Ekim 1982 | Anayasanın Kabulü | Cumhurbaşkanına çok fazla yetki vermeyen yeni anayasa kabul edildi |
31 Mayıs 2007 | Anayasa Değişikliği | Cumhurbaşkanı’nın halk oylamasıyla seçilmesi kararlaştırıldı |
28 Ağustos 2014 |
Cumhurbaşkanı
Seçimi |
Doğrudan halk oylamasıyla ilk cumhurbaşkanı seçildi |
20 Ocak 2017 | Anayasa Değişikliği | Parlamenter Sistemden Türk Tipi Başkanlık Sistemi’ne geçildi. |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
3 Kasım 1839 | Tanzimat Fermanı | Adil yargılanma, kanun önünde eşitlik |
18 Şubat 1856 | Islahat Fermanı | Karma mahkemeler kuruldu, Fransız Ceza Kanunu alıntılandı |
6 Mart 1868 | Divan-ı Ahkam-ı Adliye | Hukuk işlerinin yürütme ile görevli hükümetten ayrı bir düzene kavuşturulması |
23 Aralık 1876 | Kanun-i Esasi | Yargılama faaliyetleri anayasal güvence altına alınmıştır |
18 Haziran 1879 | Mahkemeler Kuruluş Kanunu | Adliye Vekaleti (Adalet Bakanlığı) kuruluşu, medeni ve ceza kanunları kabulü |
7 Haziran 1920 | TBMM 4 Sayılı Yasa | Temyiz Heyeti Kuruldu |
18 Eylül 1920 | İstiklal Mahkemeleri | TBMM tarafından İstiklal Mahkemeleri kuruldu |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
3 Kasım 1839 | Tanzimat Fermanı | Adil yargılanma, kanun önünde eşitlik |
18 Şubat 1856 | Islahat Fermanı | Karma mahkemeler kuruldu, Fransız Ceza Kanunu alıntılandı |
6 Mart 1868 | Divan-ı Ahkam-ı Adliye | Hukuk işlerinin yürütme ile görevli hükümetten ayrı bir düzene kavuşturulması |
23 Aralık 1876 | Kanun-i Esasi | Yargılama faaliyetleri anayasal güvence altına alınmıştır |
18 Haziran 1879 | Mahkemeler Kuruluş Kanunu | Adliye Vekaleti (Adalet Bakanlığı) kuruluşu, medeni ve ceza kanunları kabulü |
7 Haziran 1920 | TBMM 4 Sayılı Yasa | Temyiz Heyeti Kuruldu |
18 Eylül 1920 | İstiklal Mahkemeleri | TBMM tarafından İstiklal Mahkemeleri kuruldu |
TARİH | OLAY | AÇIKLAMA |
26 Haziran 1973 | Devlet Güvenlik Mahkemeleri | Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruldu |
18 Ekim 1982 | 1982 Anayasası | Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu oluşturuldu |
15 Haziran 1985 | Hakim – Savcı Eğitimleri | Hâkim ve Savcı Adayları Eğitim Merkezi Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun |
23 Temmuz 2003 | 4954 Sayılı Kanun | Hakim ve Savcı Adayları Eğitim Merkezi, “Türkiye Adalet Akademisi” adını aldı |
12 Eylül 2010 | Anayasa Değişikliği | Yargı teşkilatını ilgilendiren bir çok değişiklik gerçekleştirildi |
20 Ocak 2017 | Anayasa Değişikliği | Yeni hükümet sistemiyle yargıyı etkileyen değişiklikler yapıldı |