Yoga Aşamaları ve Yogada Dikkat Edilecekler Nedir?

Çok eski zamanlarda, kadim bir gelenek olarak Hindistan’da ortaya çıkmış olan yoga, farklı vücut hareketleri ve zihinsel tefekkür ile manevi açıdan sakinleşmeyi, fiziksel olarak da rahatlamayı sağlayan önemli bir alıştırmadır. Fiziksel bir pratikten çok daha fazla zihinsel kurtuluşu ve hakimiyeti amaçlayan yoga esasında zihinsel bir yolculuk olup vücudu bu sürece dahil etmesi ile bilinir. Yoga için sıklıkla yolculuk benzetmesi yapılır çünkü bu yolculuk başlangıcından sonuna değin kişiye farklı gelişim aşamalarından geçirir.

Yoga Aşamaları Nedir?

Yoga yapanlar ya da yogaya başlayanlar için sekiz farklı yol belirlenmiştir. Bu yollar, yogada tam verim alabilmek ve aynı zamanda da yoganın sağlıklı geçmesi adına önem taşımaktadır. Bu aşamalar takip edildiğinde zihinsel ve fiziksel olarak yoga başarılı olabilmekte, kişinin istediği kurtuluş sağlanmaktadır. Yoga aşamaları özellikle yogaya yeni başlayanlar için son derece önemlidir. Bu aşamalar sıralanacak olursa;

• Yama: Sekiz adımın ilk aşaması olan yama yoganın temel prensiplerini barındırır. Bu aşamada kişi dünyevi zevklerden kendisi çekmekte ve zihinsel bir farkındalık kazanmaya çalışmaktadır. Bir başka deyişle, doğruluğun yoluna girişte ahlaki olarak kendisine çeki düzen verilmesini içermektedir. Yoga, kişinin farkındalığını arttırmayı amaçladığı için ilk olarak da yapılması gereken, bu noktanın iyi bir şekilde anlaşılmasıdır.
• Niyama: Yoga’nın ikinci aşaması olan Niyama’da önemli olan kişisel disiplindir. Bir başka ifade ile kişi kendisine hakim olabilmeli ve fevri davranışlardan uzak durmalıdır. Ancak yaşama dair böylesi bir disiplin ekseninde başarılı olabilecek ve zihinsel olarak uyanıklığa kavuşacaktır.
• Asana: Yoga yapımında fiziksel hareketler de önem taşımaktadır. Esasında yoga, her ne kadar dışarıdan bakıldığında spor hareketleri gibi görünüyor olsa da temelde, vücudun doğru pozisyonlara girerek nefesi kontrol etme ve zihinsel olarak odaklanmayı sağlamaktır. Yani vücut doğru pozisyonlarda olmazsa, zihin de doğru pozisyonunu bulamamaktadır.
• Pranayama: Nefes, yoga için oldukça önemlidir. Çünkü nefes, yaşam enerjisi olarak ifadesini bulur. Nefes ile kişi kendisini düzene sokar ve manevi gelişimini kontrol altına alır. Örneğin öfkeli anlarda nefes düzenin bozulması, nefesin manevi sağlık açısından ne kadar önemli olduğunu ifade etmektedir.
• Pratyahara: Bir tür inziva anlamı taşıyan bu kelime, yogada beşinci basamağı oluşturur. Kimi yoga yorumcularına göre fiziksel olarak yaşamdan el etek çekmeyi anlatan bu kelime yaygın görüşe göreyse duyguların ve duyuların geri çekilmesini ifade eder. Bu nokta önemlidir çünkü dünyayı bizler duyu ve duygularımızla algılarız. Bir şey iyiyse ondan mutlu olur, kötüyse ondan mutsuz oluruz. Ancak bu sadece duyularımızın bizi şekillendirmesi ile ilgilidir. Esasında iki durum da geçersizdir. Bu nokta rahatlıkla kayıtsızlık olarak da anlaşılacağı için iyi anlaşılmalıdır. Çünkü esasında dünyayı iyi ya da kötü olarak algılamamak yani duyulardan ayrı olarak görebilmek demek yaşamla hemhal olabilmek, onunla bir olabilmeyi ifade etmektedir. Bu durumda daha dikkatli bir algıya sahip olunur ve yaşamın ne olduğuna dair derin bir kavrayış elde edinilir.
• Dharana: Yoganın bu basamağında önemli olan doğru odaklanma işlemidir. Çoğu zaman zihnimiz yaşamı geçmiş ve gelecek olarak şekillendirdiği için odak noktamız bu iki zaman dilimi olur. Ya geçmişte kalanlar için ya da gelecekteki isteklerimiz için zihnimiz sürekli meşgul olur ve anın güzelliği kaçırılmış olur. Bu durumda ise geçmiş ve gelecek de olumsuz etkilendiği için odaklanma yapabilmek oldukça önemlidir. Odaklanma sayesinde pek çok kötü durumdan kurtulacak ve yaşamın farkına varabileceksiniz.
• Dhyana: Meditasyonun doğru yapılmasını ifade eden bu basamakta, belirli meditasyon teknikleri uygulanarak, zihinsel olarak odaklanma ve aynı zamanda kişinin kendi zihinsel direncinden kurtulması hedeflenir.
• Samadhi: Son basamak olan bu kısma aydınlanma anlamına gelen Samadhi adı verilmekte. Tüm zihinsel ve fiziksel bağlardan kurtuluşa erilen bu noktada, kişi kendisiyle daha önce hiç olmadığı kadar bütünleşiyor. Bu sayede, yaşama karşı özel bir farkındalık kazanabiliyor. Bilincin tamamen bulunması anlamına gelmektedir.

Yogada Dikkat Edilecekler Nedir?

Yeni başlayanlar için yoga görünüşte zor gibi gözükse de esasında kişinin zihinsel olarak farkındalık kazanmasını hedeflemektedir. Bu yüzden, yogada yapılan fiziksel hareketlerden çok zihninizi yogaya alıştırmanız yararlı olacaktır. Yoga nasıl yapılır sorusunun yanıtları olarak şu tavsiyelere dikkat edebilirsiniz:

• Yoga her şeyden önce bir jimnastik hareketi olmayıp temelinde zihinsel olarak farkındalık kazanmayı amaçlar. Bu yüzden yoga hareketlerinden çok zihinsel olarak kendinizi yogaya hazır hissetmeniz gerekmektedir. Vücudunuzu esnetme hareketlerinden çok olumsuz düşüncelerinizden arınmanız daha önemlidir.
• Yogaya başlamadan önce bu alanla ilgili yazılmış kitapları, yazıları vb. okumanız büyük önem taşır. Çünkü yogayı doğru bir şekilde yapabilmek adına bu kısımların öğrenilmesi gerekmektedir. Her ne kadar yoga için önemli olan zihinsel bir hazırlık olsa da fiziksel hareketlerin de ihmal edilmemesi gerekir çünkü yogada nefes kontrolü ve vücudu tam olarak hissedebilmek büyük önem taşır.
• Yoga yapmanız esnasında vücudunuzu rahat bir şekilde esnetebilmeniz adına rahat kıyafetler giymeniz yararınıza olacaktır. Bu sayede bedeninizi kolay bir şekilde esneme hareketlerine uydurabilirsiniz.
• Yoga, klişe olarak günün erken saatlerinde yapılıyor gibi bir izlenim olsa da yogayı günün istediğiniz her anı yapabilirsiniz. Önemli olan sizin hazır hissetmenizdir. Yoksa görev duygusuyla yapacağınız yoga seansından verim alamazsınız.
• Aşırı tokluk durumunda yapacağınız yoga etkisiz kalacaktır. Çünkü vücudunuz aşırı tok olunduğu durumlarda gevşemeyecek, ağırlık çökecek ve esneme hareketlerini de tam anlamıyla yerine getiremeyecektir. Bu yüzden tok olmadığınız anlarda yoga yapmanız daha kolay olacaktır.
• Yogayı nerede yapıyor olursanız olun olumsuz her düşünceden kurtulmak önemlidir. Eğer olumsuz düşünceler zihninizde baskın bir haldelerse bu durumda yogaya ara vermek en sağlıklı karar olacaktır. Aksi halde yogadan istediğiniz verimi almanız oldukça zordur. Bu stresten kurtulmak için yoga yaptığınız ortam da oldukça önemlidir. Dekoru hoşunuza gidecek bir şekilde düzenlediğiniz yerlerde yoga yapmaya özen gösterin. Örneğin tütsü kullanmak da yoga seanslarınız sırasında rahatlamanızı sağlayabilir. Birbirinden güzel kokuları ile gevşemenize yardımcı olacak Mitr tütsü çeşitleri bu bakımdan oldukça yarar sağlamaktadır.
• Yoga esneme hareketlerini ilgili kitaplardan ya da eğitmenlerden öğrenmenizde yarar bulunmaktadır. Aksi halde vücudunuzda kalıcı hasarlar oluşturabilirsiniz. Yogada esneme hareketleri nefesinizi düzeltmek ve zihninizi odaklamaya hazırlamak için yapılan gevşeme eylemleridir. Ancak yanlış yapılacak hareketler sonucunda vücudunuz fazla zorlanacağı için kaslar başta olmak üzere çeşitli ağrılar yaşayabilirsiniz.
• Yogada hemen sonuca ulaşmayı beklememeniz gerekir. Temelde yoga bir kere yapılıp bitirilecek bir eylem değildir. Çoğu yoga yapan kişi ömür boyu yoga yapmayı sürdürürler. Çünkü yaşamdan bağımsız olmadığımız için etrafımız sürekli günlük kaygılar ile dolar ve bunların etkisinden bir süre çıkamayız. Yoga temelde bu kaygılardan kurtulmayı ve zihinsel olarak farkındalık kazanmamızı amaçladığı için yogayı kısıtlı bir süre yapıp bırakacağınız bir eylem olarak görmemeniz gerekir. Yogaya başladıktan kısa süreler içerisinde yoga zaten vücudunuzun bir ihtiyacı haline gelecek ve her fırsatta yoga seanslarınıza devam edeceksiniz.

Yoganın bitmeyen bir süreç olduğunu da göz önünde tutarak, yoga seanslarınız için gereken çalışmalara başlayabilirsiniz.