YÜKSEK FEN KURULU KARAR VE GÖRÜŞLERİ

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 2011 yılında, 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile
“Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” olarak yeniden teşkilatlanmış, olup, Bayındırlık Kurulu yeni
yapılanmada mülga edilmiş ve görevleri Yüksek Fen Kurulu görevleri arasında sayılmıştır.

2018 yılında, 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi ile Kurul’un görev ve sorumlulukları ile atanma şartları yeniden tertiplenmiş ve daha net hükümlerle kesinleştirilmiştir.

1 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanununun EK-1 ve EK-2 maddeleri ile yapılan yeni düzenlemelerde özet olarak Kurul;

• Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin
olarak akdedilen sözleşmelerin uygulanmasında; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk, iş programı ihtilafları, fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması, sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması, geçici ve kesin kabul işlemleri, gecikme halinde uygulanacak cezalar, yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde sözleşme anlaşmazlıklarını ilgili idarenin talebine istinaden inceleyip karara bağlamak.
• Çevre ve imar mevzuatının yürütülmesinden doğan anlaşmazlıkları ilgili olduğu idarelerin
talebine istinaden inceleyip karara bağlamak,
• Teknik veya fiziki yönden birbirini etkileyen plan ve yapım işleri ile ilgili olarak, kamu
kurum ve kuruluşları arasında doğan anlaşmazlıkları, taraf olan idarelerin birlikte talep etmeleri halinde inceleyip, karara bağlamak,
• Yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerine ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ve yapı
kooperatiflerine görüş vermek.

• Bayındırlık ve iskân işleri ile ilgili şartname, tip sözleşme, yıllık rayiç, birim fiyat, birim
fiyatlara ait analiz ve tarifler ile yapı yaklaşık m² birim maliyetlerinin ve fiyat artış oranlarının hazırlanarak yayımlanması,
• Sözleşme uygulamaları ile ilgili eğitim vermek, ulusal ve uluslararası koordinasyonu
sağlamak.
• Yapım işlerinde kullanılacak yerli malzemeleri ve üreticilerini destekleyici tedbirleri almak..
Görevlerini üstlenmiştir.
2018 yılında gerçekleşen bu yeniden yapılanma sonucu Kurul’un görev ve yetkilerini;
1) Sözleşme Anlaşmazlıklarının Çözümü.
2) Ortak Terminoloji ve Teknik Şartların Oluşturulması.
Şeklinde iki ana başlıkta toplamak mümkün olmaktadır.
Bu kitabın konusunu teşkil eden kamu sözleşmelerinin uygulanması sürecindeki anlaşmazlık
konuları genel olarak, inşaat imalatlarının teknik uygulama şartları, süreleri ve bedelleriyle ilgili teknik ve karmaşık olup, etkisi ağır ve kalıcıdır. Bu nedenle, yatırımların planlanan sürede ikmal edilmesi ve ekonomiye kazandırılması için sorunların zamanında çözüme kavuşturulması önemli bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır.

4734, 4735 ve 2886 sayılı ihale ve sözleşme kanunları ile 5018 sayılı kamu mali yönetimi
kanunu hükümlerine göre artan sorumluluklar dikkate alındığında; Kamu idareleri üst yöneticileri, ihale yetkilileri, çoğu teknik kaynaklı problemlerin çözümünde yol gösterici, uygulamayı yönlendirici, görüş alınabilecek bir mercîye ihtiyaç duymakta, bu nedenle, gerek yazılı ve gerekse diğer iletişim araçları ve ziyaretlerle yoğun olarak görüş talebinde bulunulmaktadır.

Mevcut yapı incelendiğinde görüleceği üzere;
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında, yapım işlerinin İHALE ve SÖZLEŞME
sürecinde uygulamaların yönlendirilmesi ve başta Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi olmak üzere mevzuatın geliştirilmesinde Kurul’ca önemli görevler üstlenilmiş olup halen bu kapsamda devam eden uygulamalar ve sözleşmelerin varlığı;

2003 yılında yürürlüğe giren 4734 ve 4735 sayılı Kamu İhale ve Sözleşmeleri Kanunlarının
ikincil mevzuatı olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinde, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi ile verilen görevlerin aynen korunmuş olması;

4734 ve 4735 sayılı Kanunlarının, 2886 sayılı kanun ve diğer bir kısım kurumlara ait ihale
yönetmeliklerini ortadan kaldırılmamış olması ve ayrıca, 4734 sayılı Kanunun istisna maddeleri ile kapsam dışında bırakılan ihale ve sözleşmelerde düzenlenme yapma imkânının bulunması nedeniyle bu kapsamdaki kamu sözleşmeleri;

Büyük alt yapı yatırımlarında yabancılık unsuru taşıyan FIDIC şartlarındaki kamu
sözleşmelerinin ve bu sözleşmelere konulan, anlaşmazlık halinde Yüksek Fen Kurulu görüşünün alınacağına dair hükümlerin varlığı;

Söz konusudur.

Bu itibarla; farklı hüküm ve anlayışlarla hazırlanmış çeşitlilik arzeden çok sayıda
sözleşmelerin varlığı göz önünde tutulduğunda, Kurul’a yapılan başvurular, karmaşık ve ağır konuları içermekte ve dolayısıyla kapsamlı inceleme ve değerlendirme yapılmasını gerektirmektedir.

Kamu yapım sözleşmelerinin uygulanmasında ortaya çıkan anlaşmazlıklar ile ilgili olarak
Yüksek Fen Kurulu’ndan görüş talep edilmesinde, sözleşmenin idare tarafının başvurusu kabul edilmekte, yükleniciler tarafından yapılan başvurular kabul edilmemekte, ancak, yüklenicilerin üyesi bulunduğu çatı dernekleri, birlikleri veya sendikaları vasıtasıyla yapılan genel nitelikteki sorunlara ilişkin başvurular kabul edilerek görüş verilmektedir. Ayrıca, yargıya intikal etmiş konularda yargıdan talep gelmedikçe karar üretilmemektedir.

Bu kapsamda; Yüksek Yargı organları, Sayıştay, Mahkemeler, Bakanlıklar, Kamu kurum ve
kuruluşları, Büyükşehir ve diğer belediyeler ile bunların bağlı kuruluşları, Üniversiteler,
Kooperatifler, Sivil Toplum Kuruluşları, Odalar, Birlikler ve benzeri pek çok kurumun, yüklenicilerle aralarında oluşan anlaşmazlık ve tereddütlerle ilgili görüş talepleri karşılanmaktadır.

Yeni fiyat anlaşmazlığına ilişkin Kurul kararları, kesin ve sözleşmenin her iki tarafını
bağlayıcı niteliktedir. Diğer anlaşmazlık konularıyla ilgili yapılan başvurular için alınan Kurul
kararları ise, tarafları bağlayıcı yönü olmamasına rağmen itibar edilerek uygulanmakta ve yargı çevrelerince dikkate alınmaktadır. Sözleşme taraflarının, anlaşmazlıkların çözümünde Kurul kararları doğrultusunda hareket etmesinin duyulan güvene bağlı olduğu açıktır.

Kurul’ca oylama ile ihdas edilen çoğu içtihat niteliğindeki bu kararlar sonucu;
-Birçok anlaşmazlık konusu yargıya intikal etmeden önce çözüme kavuşturulmakta ve yargı
yükü azaltılmış olmaktadır.
-Sözleşmenin kamu tarafının eksik ve yanlış uygulama yapması önlenerek telafisi güç
zararların önüne geçilmektedir.
-Ayrıca, kalıcı çözüme yönelik ihtiyaç duyulacak mevzuat değişikliği için de gereken tedbirler alınmaktadır.
Yönlendirici, ihtilafları giderici kamusal bir otoritenin sözleşme anlaşmazlıklarının
çözümünde etkin rol üstlenmesiyle, çoğu teknik kaynaklı uyuşmazlıkların yargıya intikal etmeden çözüme kavuşturulması ve uygulamalarda birliktelik sağlanarak anlaşmazlık konularının zamanla azaltılması mümkün hale gelmektedir.

KAYNAK:YÜKSEK FEN KURULU KARAR VE GÖRÜŞLER