Yurtdışında Boşanmış Bir Kişi Türkiyede de Boşanmış Sayılır Mi Gaziantep Avukat Ali Tümbaş

Tanıma ve Tenfiz Davası Açılmadan Boşanma Kararı Geçerli Hale Gelebilir mi?

Nüfus Hizmetleri Kanunu ’na eklenen 27/A maddesinde;

“Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararlar; bizzat veya vekilleri aracılığıyla tarafların birlikte veya taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına başvurması, verildiği devlet kanunlarına göre konusunda yetkili adlî veya idarî makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması şartlarıyla nüfus kütüğüne tescil edilir.”

şeklinde hüküm kurumuş ve yurt dışında alınmış olan boşanma kararlarının tanıma davası açılmaksızın Türkiye’de geçerli hale getirilmesine imkan tanınmıştır. Kural olarak, yurt dışında alınmış olan mahkeme kararlarının Türkiye’de tanıma – tenfiz davası açılmaksızın geçerli hale getirilmesi mümkün değildir.

Ancak Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A madde uyarınca, yurt dışında alınmış olan boşanma kararlarının tanıma davası açılmaksızın Türkiye’de geçerli hale getirilmesine imkan tanınmıştır. 08.02.2018 Tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan yeni düzenleme sonucunda boşanma kararının nüfus müdürlüklerince, nüfus kütüğüne tescil edilmesi mümkün hale getirilmiştir.

Bu madde kapsamında taraflara sağlanmış olan imkan, sadece boşanma kararlarını değil aynı zamanda, evliliğin butlanına, iptaline mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin verilmiş olan kararların da bu madde kapsamında nüfus kütüğüne tescil ettirilmesini kapsar niteliktedir

Yurtdışında Boşanmanın Türkiye’de Geçerliliği; Tanıma Tenfiz Davası

Yabancı ülke sınırları içinde bulunan mahkemelerce verilen kesinleşmiş hükümlerin Türkiye hukukuna göre bir geçerliliği bulunmaktadır. Yurtdışı mahkeme kararlarının yerel olarak da geçerli olması için tanıma tenfiz davası açılmalıdır. Tanıma ve tenfiz arasında bazı farklılıklar bulunur.

Tanıma; yabancı mahkemenin kesinleşmiş hükmünün Türk mahkemeler tarafından da tespit edilip kabul edilmesidir.

Tenfiz; yabancı mahkemelerin kesinleşmiş hükümlerinin icra sonucunu doğurmasıdır. Tenfizde mutlaka zoraki bir uygulama durumu söz konusudur. Tenfiz kararı alan mahkemenin bulunduğu devletin yetkili mercileri icra uygularlar.

Tanıma ve Tenfiz Farkları: Tanıma ve tenfiz davaları arasında bazı farklar bulunmaktadır. Bu farkları şu maddelerle açıklayalım:

• Tanıma kararında yabancı mahkemenin verdiği hükmün kabul edilmesi söz konusudur. Tenfizde ise tanımanın dışında verilen hükmün uygulama süreci yani icra vardır. Devlet erkiyle icra gerçekleştirilir.
• Tanıma için gerekli olan şartlar tenfize göre daha azdır
• Tenfiz davaları bağımsız olarak açılırken, tanıma davaları da bağımsız açılabilir ancak görülen bir davanın içinde de tanıma talebinde bulunulabilir.
• Tenfiz davalarında eda kararları söz konusudur; tanıma kararı ise tüm mahkeme kararları için verilebilmektedir.
• Kesin hüküm etkisi bakımından da iki hukuki durum arasında farklılıklar mevcuttur. Tanımada etki yabancı mahkeme kararının tarihine göre geçerlilik kazanır. Tenfiz etkisi ise tenfiz kararı alındıktan itibaren geçerlidir.

Tanıma ve Tenfiz İçin Gereken Şartlar

Yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve ilişkilerde uygulanacak hukuk, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi, yabancı kararların tanınması ve tenfizi konularında uygulanacak olan MÖHUK’a göre; yabancı mahkeme kararlarının, Türk yargısında da geçerli bir mahkeme kararı hükmünde olabilmesi için gerekli şartlar şunlardır:

• Yabancı mahkeme tarafından hukuk davalarına dair verilmiş bir karar mevcut olmalıdır.
• Bu yabancı mahkeme kararı, verildiği ülkenin hukukuna göre kesinleşmişbulunmalıdır.
• Kamu düzenine açıkça aykırılık bulunmamalıdır.
• Tanıma ve tenfizi istenen ilamı veren ülke ile karşılılığınbulunması lazımdır.
• Dürüstlük kuralına aykırı şekilde başvuru hakkı kullanılmamalıdır.

YURTDIŞINDA BOŞANDIM, TÜRKİYE’DE DE EN HIZLI NASIL BOŞANABİLİRİM?

Tanıma-tenfiz davasının süresi mahkeme yoğunluğuna göre değişmektedir.

Şayet boşanılan eş yurtdışında yaşıyor ise taraf teşkili sağlanması için tebligatlar yapılması gerektiğinden süre ortalama 1,5 yıldır. Bu süre boşanılan eşin yaşadığı ülkeye göre değişebilir. Örneğin Amerika’ ya yapılan tebligatlar yaklaşık 1 yıl sürmekte ve bir davada iki adet tebligat yapılması gerekmektedir. Almanya’ ya yapılan tebligatlar ise yaklaşık 5 ay sürmektedir.

Açılacak olan davayı hızlandırabilmek için iki tarafında avukatlara vekâlet vermesi mümkündür.

Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın