Kaçakçılık Suçu

Kaçakçılık suçu, genel olarak kanunlara aykırı şekilde bir malın kasten ülkeye hukuka aykırı yoldan sokulmasıdır. Dolayısıyla bir eşyanın kanun ve yönetmeliklere ve satışının yapılması da bu kapsamda tanımlanabilir. Bu suçla bağlantılı kanunlar genelde gümrük veya vergi mevzuatında bulunmaktadır. Kaçakçılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nda özellikle düzenlenmiş bir suç değildir. Kaçakçılıkla mücadele amacıyla çıkartılmış 5607 Sayılı özel bir kanunda düzenlenmiştir. Kaçakçılık, dendiğinde sigara kaçakçılığı, alkol kaçakçılığı, akaryakıt kaçakçılığı ve gümrük kaçakçılığı dışında göçmen kaçakçılığı suçu gibi akla başka suç tipleri de gelmektedir. Ancak bu makalede ele alınan ve “kaçakçılık” olarak anılan suç tipi 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda düzenlenen kaçakçılık suçu ile gümrük kaçakçılığı suçu (gümrük kaçakçılığı, akaryakıt kaçakçılığı ve diğer mal kaçakçılığı) olarak adlandırılan suç hakkındadır. Kültür varlığı ve tarihi eser niteliği taşıyan nesnelerin ticareti ve yurt dışında çıkartılmasına ilişkin suç tipi ise tarihi eser kaçakçılığı suçu başlıklı makalemizde incelenmiştir.

Kaçakçılık Suçunun Cezası

Kaçakçılık suçunun cezası, her bir kaçakçılık eylemi türü için ayrı ayrı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda gösterilmiştir. Mal kaçakçılığı  ve gümrük kaçakçılığı için aşağıda belirtildiği şekilde kanunda farklı cezalar belirlenmiştir. Kaçakçılık eylemlerinin cezası kaçakçılığın türüne göre değişmekte olup ilgili suçlar ve cezalar aşağıda belirtilmiştir.

Kaçakçılık Suçu Oluşturan Fiiller ve Cezalar

Gümrük Suçları

1. Eşyayı, gümrükten geçirmeden ve gümrük işlemine tabi tutmadan ülkeye sokmak kaçakçılık suçudur. Eğer eşyalar gümrük işlemi yapılmadan  kapıdan geçirilmişse ceza, 1 yıldan 5 yıla kadar hapistir. Ayrıca 10.000 güne kadar adli para cezası söz konusudur. Eğer eşya, gümrük kapıları dışından ülkeye sokulursa suçun cezası, 16 aydan 7.5 yıla kadar hapistir.
2. Eşyanın, hileli ve aldatıcı işlemlerle ve davranışlarla gümrük vergisini kısmen veya tamamen ödenmeksizin ülkeye sokmak. Bu halde suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10.000 güne kadar adli para cezasıdır.
3. Transit geçiş kapsamında taşınan serbest dolaşımda bulunmayan eşyayı, transit rejim hükümlerine aykırı şekilde gümrük bölgesinde bırakmak. Bu suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezasıdır.
4. Kullanılmak veya işlenmek üzere ülkeye geçici ithalat ve işleme rejimi kapsamında getirilen eşyayı, hile ile yurt dışına çıkarmış gibi yapmak. Suçun cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezasıdır.
5. Gümrük işlemine tabi tutulmadan ülkeye sokulan eşyayı, bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın almak, satışa sunmak, satmak, taşımak veya saklamak. Suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
6. Gümrük vergisinden muaf tutularak ithal edilen eşyayı, ithalat gayesi dışında kullanımmak suç teşkl ederi. Bu tür eşyaları satmak veya devretmek ya da bilerek satın almak da suçtur. Suçun cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadarpara cezasıdır.

İthalat ve İhracat Suçları

7. İthali yasakl olan eşyayı ülkeye sokmanın cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapistir. Artı olarak 20.000 güne kadar adli para cezasıdır mevcuttur.
.
8. İthali kanunen yasak eşyayı, bilerek satın almak, satmak, taşımak veya saklamak suç teşkil eder. Bu suçun cezası da 2 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezasıdır.
9. İhracı kanunen yasak olan eşyayı ülkeden dışarı çıkarma suçu. Bu tür kaçakçılık suçu için öngörülen ceza ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezasıdır.
10. Teşvik ve sübvansiyondan yararlanmak amacıyla sahte ihracat yapmak kaçakçılık suçu oluşturur. Gerçekleşmediği halde bir ihracatı gerçekleşmiş gibi göstermek bu anlamda yüz kızartıcı suçtur. Hhayali ihracat denilen suçun cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapistir. Ayrıca 10.000 güne kadar adli para cezası söz konusudur. Bu arada ihracata konu malın cins, miktar, özellik veya fiyatını farklı göstermek de aynı suç kapsamındadır.

Kaçakçılık Suçunun Ağırlaştırıcı Sebebi

Gümrük kaçakçılığı yapılan eşyanın akaryakıt, tütün, alkol olması suçun ağırlaştırıcı sebebidir. Bu hallerde, yukarıdaki belirtilen cezalar yarısından iki katına kadar artırılacaktır. Ancak bu halde verilecek ceza hiçbir şekilde 3 yıl hapis cezasından az olamayacaktır. Dolayısıyla akaryakıt, tütün ve alkol kaçakçılığı suçlarının cezası daha ağırdır.

Akaryakıt Kaçakçılığı Suçu

Kaçakçılık suçu dendiğinde akla gelen bir başka kaçakçılık türü ise akaryakıt kaçakçılığıdır. Ulusal marker uygulamasına tabi olup da, EPDK ‘nın belirlediği seviyenin altında ulusal marker içeren veya hiç marker içermeyen akaryakıtın ticari amaçla üretilmesi, bulundurulması, nakledilmesi, satışa sunulması, satılması veya akaryakıtın bu özelliğini bilerek ticari amaçla satılması akaryakıt kaçakçılığı suçu oluşturmaktadır. Akaryakıt kaçakçılığı suçunun cezası 2-5 yıl arası hapis ve 20.000 güne kadar para cezasıdır. Ancak, marker içermeyen veya marker seviyesi geçersiz olan akaryakıtın kaçak olarak yurda sokulması durumunda cezanın asgari sınırı 3 yıldan başlayacaktır. Kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmek ve satmak suç kapsamındadır. Kannui niteliklere aykırı olarak tank, düzenek veya ekipman bulundurmak da suç telkilk etmektedir. Akaryakıt kaçakçılığı suçu niteliği taşıyan bu eylemler  cezası da kanunda 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası olarak öngörülmüştür.

Akaryakıt Kaçakçılığı Suçunun Cezası

Ulusal markeri yetkisiz olarak üretmek, satmak, yetkisiz kişilerden satın almak suç teşkil etmektedir. Markerin bu özelliğini bilerek nakletmek veya bulundurmak veya marker yerine kullanılmak amacıyla kimyasal madde üretmek de aynı kapsamdadır. Bu suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezasıdır. . Ayrıca EPDK’dan izin şekilde solvent, madeni yağ ve benzeri akaryakıt ürünleri üretmek kaçakçılık suçu teşkil eder. Bu halde suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir. Ek olarak 20.000 güne kadar adli para cezası mevzubahis olacaktır. Buna ek olarak hidrokarbon yakıtları kanunlara aykırı şekilde satmak ve bulundurmak suçtur. Bu ürünleri bilerek ticari amaçlı olarak satın almak veya saklamak da akaryakıt kaçakçılığı suçu teşkil etmektedir.  Bu suçun cezası olarak kanunda öngörülen yaptırım ise 2-5 yıl arası hapis ve para cezasıdır.
.
kaçakçılık suçları

Sigara Kaçakçılığı

Tütün mamulleri,  kaçakçılık suçu niteliğinde olup suçun cezası 3 yıldan 6 yıla kadar hapistir. Buna ek olarak 20.000 güne kadar adli para cezası verilmektedir. Tütün mamulleri, ambalajlarına uygulanan bandrollerin sahtelerinin üretilmesi de suç kapsamındadır. Bu şekilde işlenen tütün ve sigara kaçakçılığının cezası 3 yıldan 6 yıla kadar hapistir. Aynı şekilde suçun bu halinde de 20.000 güne kadar adli para cezası öngörülmüştür. Sigara kaçakçılığı suçundan mahkumiyet durumunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilememektedir.

Alkol Kaçakçılığı

Etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına uygulanan bandrol taklit edilmesi suçtur. Ayrıca etiket, hologram, pul, damga ve benzeri işaretlerin de sahte şekilde imali suç kapsamındadır. Bu şekilde taklit bandroller ülkeye ürün sokmak da aynı suç kapsamındadır. Ayrıca bunları bilerek bulundurmak, nakletmek, satmak ya da kullanmak da kaçakçılık suçu kapsamındadır. Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan ürünler de aynı kapsamdadır. Taklit bandrol veya benzeri işaretlerle  alkol veya alkollü içki üretmek suç teşkil eder. Ayrıca sahte bandrollü ürünleri bulundurmak, nakletmek, satmak da suç oluşturur. Bunun yanında sahte bandrollü ürünü bilerek ve ticari amaçla satın almak da kaçakçılık kapsamındadır. Bu eylemlerın cezası 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve para cezasıdır. Ancak, tütün mamullerinin etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin kaçak olarak yurda sokulması halinde verilecek cezanın alt sınırı 3 yıl hapis olacaktır. Dolayısıyla alkol kaçakçılığından mahkum olunursa hapis cezanın ertelenmesi ve paraya çevrilmesi hiçbir şekilde mümkün değildir.

Kaçakçılık Suçlarında Etkin Pişmanlık

Kaçakçılık suçu işleyen kişi resmi makamlara bilgi vererek etkin pişmanlıktan yararlanabilir. Henüz resmi makamlara ihbar yapılmadan önce  kaçak eşyaların saklandığı yerler mercilere haber verilirse ceza verilmez. Ancak bunun için verilen bilgi sayesinde kaçakçılık yapanlar veya kaçak eşyalar ele geçirilmelidir. Eğer resmi kurumlar öğrendikten sonra kaçakçılığın tümüyle ortaya çıkmasına yardım edilirse ceza 3’te 2 azalacaktır. Bunun dışında kaçakçılık yapan kişi, iddianame mahkemece kabul edilmeden zararı giderirse ceza yarı oranında azalacaktır. Ancak bunun için önce suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin 2 katını hazineye ödemesi gerekecektir. Eğer kamu davası açıldıktan sonra bu bedel hazineye ödenirse ceza 3’te 1 oranında indirilir. Kaçakçılık suçu etkin pişmanlık hükümlerinden yaralanmak bazı durumlarda avantajlı olabilmektedir.

Av. İlker ATAMER