Oda sızdırmazlık testi ile gazlı söndürme yapılacak olan ortamların testi yapılır. Gazın dış ortama kaçma olasılığına karşı sızdırmaz olması gerekmektedir. Halon alternatifi ve inert gazlar için NFPA ve ISO14520 tarafından belirlenen, gazın ortama boşaldıktan sonra oda içerisinde minimum kalma süresi 10 dakikadır. Gaz boşaldıktan hemen sonra ortamdaki yangın sönmüş olabilir fakat yeniden tutuşma-alevlenme tehlikesine karşı bu 10 dakika süresi içinde gazın odada tutulması gerekmedir.
Oda içerisindeki kaçakları alan(m2) bazında belirlemek ve gazın oda içerisinde ne kadar süre kalabileceğini hesaplamaktır. Test, bir fan yardımı ile yapılır. Önce mahal içi basınçlandırılır, sonra mahaldeki hava emiş yapılarak ortam dışına yollanır. Oda içindeki ve fan içerisinden geçen hava basıncı manometreler yardımı ile ölçülür. Bu değerler onaylı bir bilgisayar programı tarafından değerlendirilir. Aradaki diferansiyel fark Oda kaçakları hesaplandıktan sonra gazın 10 dakika kalma süresi elde edilirse, oda testi geçmiş sayılır. Aksi taktirde, açıklıkların izolasyonunda revizyona gidilir.
Dahili hava iklimlendirme sisteminin boşalma anındaki çalışıp çalışmayacağı ile orantılı olarak değişmektedir. Eğer boşalma sırasında klima sistemi kapatılırsa, 10 dakika sonrasında ortam içinde bulunan gazın seviyesinin minimum oda yüksekliğinin %75’inden daha aşağıda olmaması gerekmektedir. Bu seviye ortam içindeki en yüksek cihazın, en üst kot seviyesi olarak ta, karar vermeye yetkin kişi veya kurumlarca değerlendirilerek belirlenebilir. Eğer klimalar boşalma sırasında ve sonrasında da çalışmaya devam edecekse, 10 dakika sonrasında ortam içinde bulunan gazın konsantrasyon değerinin, minimum söndürme konsantrasyonu değerinin daha altında olmaması gerekmektedir Örneğin; A sınıfı yangınlar için 3M Novec 1230 söndürücüsünün minimum söndürme konsantrasyonu değeri NFPA standardına göre %3,5 tir. A sınıfı yangınlar için minimum dizayn konsantrasyonu ise %4,2 dir. 3M Novec 1230 söndürücüsü ile korunan bir mahalde dahili klima sistemi boşalma sırasında ve sonrasında çalışmaya devam edecekse, 10 dakika sonunda oda içerisindeki minimum söndürme konsantrasyonu %3,5 in daha altında olmamalıdır.
Kapı Fan Testi (Door Fan Test) bir oda sızdırmazlık testidir . Test edilen odadaki düşük veya yüksek basınç değerleri ile verilen hava akışının test edilmesinden oluşur. Bu, bir fanın kalıcı bir yangın söndürme sistemi tarafından korunan bir odada belirli bir aşırı basınç (ve/veya düşük basınç) oluşturduğu anlamına gelir. Fan tarafından akan hava akımının analizi, oda sızıntısının alanını ve kalma süresi üzerindeki etkisini hesaplamanıza izin verir. Başka bir önemli terim ortaya çıktı “Kalma Süresi”. Kalma Süresi nedir? “Kalma Süresi” olarak adlandırılan tutma süresi, kalıcı yangın söndürme sisteminin doğru çalışmasını sağlayan odada doğru gaz konsantrasyonunu sağlama zamanından başka bir şey değildir. Yukarıdaki tanımlara ve Gazlı Söndürme Sistemlerinin çalışma prensibine dayanarak, olası bir yangını etkin bir şekilde söndürmek için gazın uygun bir süre (kalma süresi) için oda hacminde tutulması gerektiği belirtilmelidir. Kapı Fan Testinden elde edilen verilere dayanarak, oda sızıntı bölgesinin ne kadar büyük olduğunu belirlemek mümkündür. Mahalin büyüklüğü gerekli tasarım konsantrasyonunun korunmasını ve uygun konsantrasyonun kalma süresini etkiler. Kapı Fan Testi (Door Fan Test) öncelikle bize odanın sıkılığını ve ikincil olarak, elde edilen sonuçlara dayanarak, kalıcı bir söndürme sisteminin söndürme eyleminin etkili olup olmayacağını gösterir. Böyle bir testi yaparak, tesisatların masraflı ve zaman alan deneme testlerini en aza indirebilirsiniz. Doğru sonuçlar, tasarlanan sistemin amaçlarına uygun olarak çalışmaya hazır olduğunu onaylamamızı sağlar. Kapı Fanı Testi, ayrıca mahalin doğal havalandırma alanını deneysel olarak hesaplamak için de yapılabilir; bir gaz boşaltımından sonra basıncı belirtilen bir değerle sınırlamak için takılacak olan aşırı basınç damperlerinin sayısını ve boyutunu tahmin etmeyi sağlar. Gazlı söndürme sistemlerinde kullanılan gazlar üç boyutlu söndürme sağlayarak suyun ulaşamadığı noktalara nüfuz eder. Gazlı söndürme sistemi kurulması gereken bir mahale, sulu söndürme sistemi uygulamak efektif ve sağlıklı bir çözüm olmayacaktır. Kritik şirket bilgi sistemleri (data center), veri merkezleri, kontrol ve kumanda odaları, arşivler, müzeler vb. gibi sulu söndürme sistemine karşı hassas olan mahallerde gazlı söndürme sistemi kullanılması gerekmektedir. Gazlı söndürme sistemleri kullanılmaması durumunda yangından korunan mahallerde bulunan kritik öneme sahip sistemlerin, verilerin, değerli materyallerin su bazlı söndürme sisteminden zarar görmesi kaçınılmazdır. Gazlı söndürme sistemlerindeki amacımız, mahal için yeterli bir yangın koruması sağlamak, su bazlı yangın söndürme sistemleri zararlarını azaltmak veya ortadan kaldırmaktır.
NFPA2001, EN15004, ISO14520 standartları ile test süresi ve sızdırmazlık şartları belirlenmiştir. NFPA2001 EK C ve ISO14520 EK E’ de Gazlı Söndürme Sistemleri ile korunan mahal için sızdırmazlık testi hava geçirmezliğini ispatlayan Oda Sızdırmazlık testinin gerekli ve zorunlu olduğu belirtilmektedir . Gazlı söndürme sistemleri için EN15004 / ISO14520 standartları Avrupa Birliğinde ve ülkemizde zorunludur. NFPA 2001 ise ABD ve bazı farklı ülkelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Temiz gazlar için NFPA2001 ve ISO14520 tarafından belirlenen, gazın ortama boşaltıldıktan sonra oda içerisinde minimum kalma süresi 10 dakikadır.
Gazlı söndürme sistemlerinin başarısı, uygulandıkları ortam içinde gerekli söndürme konsantrasyonuna, istenilen süre boyunca erişilmesine bağlı değildir. Testin başarıyla sonuçlanabilmesi için, gazın boşalması durumunda oluşacak basıncın herhangi bir mahal duvarını yıkmamasını veya pencerenin dışarıya üflememesini sağlayacak şekilde tasarlanması gerekmektedir. Mahale boşalan gazların türü ve sahip oldukları basınç tasarım açısından önemlidir.
Testten geçemeyen hacimler için alınacak önlemler içinde odanın sızdırmazlığı mutlaka iyileştirilmelidir. Kablolar genellikle duvar, taban ve tavan geçişlerinde, kablo tavalarının duvar, taban ve tavan geçişlerinin; kapı pervazlarının altındaki boşluklar, cam açıklıkları, sızdırmaz olmayan kapılar, damperlerin contalı olmaması ve sızdırmaz olmaması vb. en çok karşılaşılan sorunlardır. Yapılmış olan test ve hesaplanan sonuçlar raporlandırılır. Raporda door fan-oda sızdırmazlık testiyle birlikte; testin yapıldığı tarih, testin kime yaptırıldığı ve hangi hacime göre yapıldığı, teste eşlik eden kullanıcının isim, soyadı, korunması gereken oda hacim ölçüleri, test cihazının markası ve modeli, test cihazının seri numarası, ölçülen hava karakteristiği, 10 Pa basınç için hesaplanan açıklık miktarı, söndürücü gazın cinsi, söndürücü gazın tasarım konsantrasyonu, gazın odada kalma süresi ve son olarak sızdırmazlık testinden geçtiği bilgileri tek tek raporda belirtilmelidir.
Testleri ve uygulamaların doğruluğunu belgelendirmeniz (onaylamanız) gereklidir. Odanın olası yangından korunmasını belgelendirmek (onaylamak) son derece önemlidir. Oda Sızdırmazlık Denemesi , mahal duvarlarındaki tüm inşaat ve mekanik işler bittikten sonra yapılmalıdır. Test sonrası mahal duvarlarından herhangi bir boru, kablo vb. geçişi yapılırsa veya bir değişiklik yapılması durumunda, test tekrar yapılmalıdır. Sonuçları yorumlamanıza, Oda Sızdırmazlık Testinin ulusal ve uluslararası en güncel kodlara, standartlara uygun olarak, kalibre edilmiş son teknoloji cihazlar ile yapılmasına yardımcı olmak isteriz.