İÇİNDEKİLER
Sedef hastalığı hastanın yaşamını tümüyle etkileyen , kesin bir tedavisi olmayan kronik bir hastalıktır. Kesin tanı için cilt hastalıkları uzmanına muayene olmak gerekir. Cilt Hastalıkları Uzmanı tarafından yapılan fiziki muayene sonucunda hastalık teşhis edilebilir. Eğer hastalığa fiziki muayenede teşhis konulamıyorsa deriden parça alınabilir.
Sedef hastalığı doğumdan itibaren karşılaşılabilecek bir hastalıktır. Ancak genellikle otuzlu yaşlarda ortaya çıkar. Dünyanın %1-3 arasında sedef hastalığı vakası kayıt edilmiştir.
Sedef hastalığı vücudun kendi dokularına karşı geliştirdiği bir hastalıktır. Hastaların çoğunda deride plaklar ve kepeklenme görülür. Sedef hastaları aşırı iltihaplanmaya neden olan çok aktif bir bağışıklık sistemine sahiptir. Bu durumda vücutları normal insanlardan çok daha hızlı bir şekilde cilt hücreleri üretirtler. Normal insanlarda vücudun yeni cilt hücresi üretmesi 1 ay gibi bir süreyi bulurken sedef hastalarında bu süre 4-5 gün gibi kısa bir süredir. Vücut eski derileri bu kadar hızlı dökmekte zorlandığı için eski deri hücreleri toplanır ve yüzeye itilir ve cilt üzerinde yama, plak haline gelir. Bu yama ve plaklar griye dönük, kırmızı, kaşıntılı, kabarık, iltihaplı olabilir.
Sedef hastalığının tam nedeni bilinmemekle birlikte hastaların yaklaşık yüzde 30’unun ailesinde de sedef hastalığı görülebilir. Sedef hastalığına neden olan sorun bağışıklık sisteminin hatalı çalışmasıdır. Aşırı üzüntü, stres, depresyona yatkın kişilerde sedef hastalığı daha sık görülür. Bağışıklık sisteminin zayıflaması, aşırı sigara ve alkol tüketimi, aşırı kilo gibi faktörler hastalıkta tetikleyici olabilir. Bu tür sedef hastalığına tıp dilinde Plak Psoriasis denir. Bademcik ve boğaz enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkabilen bir sedef hastalığı türü vardır. Bu tür sedef vücutta damla şeklinde döküntülere neden olduğu için Damlacık tarzı sedef (Guttat Psoriasis) denir. Kabuklanmanın görülmediği, kızarıklık ile ortaya çıkan kol altı, kasık gibi kıvrımlı bölgelerde sürtünmeye bağlı olarak şiddetini artıran sedef türüne Ters Yerleşimli Sedef ( Inverse Proriasis) denir. Bir de romatizmal sedef ya da sedef romatizması olarak bilinen (psoriatik Artrit) türü vardır. Bu tür sedefle döküntülerin ve iltihaplanmanın yanı sıra hastalarda hareket kısıtlılığı da gözlemlenebilir. Sedef hastalığına bağlı romatizma, el bileği, parmaklar, diz, ayak bileği ve boyunda olabilir. Püstüler Proasis denilen sedef türünde sarı iltihaplı, sivilce benzeri kabartılar görülmektedir. En Nadir görülen sedef türü Eritrodermik Proriasis tüm vücutta görülen kızarıklık ve soyulma şeklinde seyreden sedef hastalığı türüdür.
Sedef hastalığı herhangi bir virüs ve bakteri kaynaklı olmadığı için bulaşıcı değildir.
Sedef hastalığı gelişimine göre kişiden kişiye değişen çok farklı bulgularla ortaya çıkabilir. Bazı sedef hastalarında döküntüler belli bir bölgede toplanırlar bazılarında bütün vücuda yayılabilir. Bölgesel sedef genellikle diz,dirsek , saç dibi , bel, kalça gibi bölümlerde plaklar halinde görülür. Tırnaklarda tırnak kalınlaşması, tırnağın yatağından ayrılması ve tırnak üzerinde minik çökükçüklerin(yüksük tırnak) oluşumu gibi belirtiler gösterebilir. Yaygın hastalık tablosunda vücut ısısını korumada güçlük, üşüme titreme, protein tüketiminde artış olabilir.
Sedef hastalığının tedavisinde hastalığın seyri , hastanın yaşı, hastanın hayat tarzı gibi faktörler göz önüne alınır. Kesin bir tedavisi olmadığı için uygulanan tedavilerdeki amaç döküntülerin azalması, hastanın ağrı, kaşıntı gibi sorunları yaşamamasını sağlamaktır. Tedavide kullanılan krem ve losyonlarla derideki şişliğin, kızarıklığın azalması , kaşıntı ve ağrının yok olması amaçlanır. Gerek görüldüğünde hastanede doktor kontrolünde ilaçlarla beraber fototerapi denilen güneş ışığı da kullanılır. Işık tedavisi lokal olarak sadece sedefli bölgeye uygulanır. Hastaların bazılarında hastalık periyodik olarak yatışır ya da alevlenir. Sedef ile ilişkili iltihabi romatizmalar genelde ilaçla tedavi edilirler.