[et_pb_section bb_built=”1″][et_pb_row][et_pb_column type=”4_4″][et_pb_text]
1933 Üniversite Reformu sonrasında Tıp Fakültesi’nde, Tıp Tarihi ve Deontoloji’nin akademik bir disiplin halinde yapılanmasını sağlayan Ord. Prof. Dr. Ahmet Süheyl Ünver, Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun da kurucusudur. 1920’de Darülfünun Tıp Fakültesi’nden mezun olan Süheyl Ünver, bir süre özel kliniklerde çalıştıktan sonra Haseki Hastanesi’ndeki Dahiliye ve İntaniye ihtisasını 1927’de tamamlar. Bilgi ve görgüsünü arttırmak için iki yıl Paris’te, üç ay da Viyana’da kalır. Yurda dönüşünde Tedavi Kliniği ve Farmakodinami (Farmakoloji) Kürsüsü’nde açılan Doçentlik (Profesör Agreje) sınavını kazanır, 1930’da Akil Muhtar Bey’in muavini olarak tıp fakültesinde göreve başlar. 1933 yılında ise Üniversite Reformu ile kurulan İ.Ü. Tıp Tarihi Enstitüsü’ne başkan olarak atanır.
O dönemde Uluslararası Tıp Tarihi Derneği ( Sociéte International d’Histoire de la Médecine / Internatioal Society for the History of Medicine ) kongrelerini 1920 de Anvers, 1921 da Paris, 1922 de Londra, 1923 de Brüksel, 1925 de Cenevre, 1927 de Leyden-Amsterdam, 1928 de Oslo, 1930 da ise Roma’da yapar. Bunların hiç birine Türkiye’den katılım olmaz. Derneğin kurucusu ve ilk başkanı Belçikalı Dr. J. Tricot-Royer’dir. Süheyl Ünver, tıp tarihine gönül vermiş biri olarak, bu alandaki uluslararası ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla yurtdışında yapılan tıp tarihi kongrelerine 1932’den itibaren katılır.
1932 de Bükreş’te yapılan IX. Kongre’ye Müderris muavini Dr. Süheyl Bey Türkiye’yi ve fakülteyi temsilen gönderilir. Süheyl Bey Kongreye, Selçuklu ve Osmanlı Hastanelerine ait bir bildiri ile katılır, kongrede Muallim Dr. Galip Ata’nın da bir raporu okunur. 1935’te Madrid’de toplanan X. Kongre’ye Süheyl Bey yine ulusal temsilci olarak katılır. Süheyl Ünver’in katıldığı üçüncü uluslararası kongre ise 1938’de Yugoslavya’da yapılan XI. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi’dir.
2018’de 80. Kuruluş yılını kutladığımız Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun kurulması da uluslararası Tıp Tarihi Derneği ve Dr. Süheyl Ünver’in çabalarının ürünüdür. Kurumun kuruluşu 1-14 Eylül 1938 tarihlerinde, Yugoslavya’nın Zagrep, Belgrad ve Saraybosna şehirlerinde yapılan XI. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi’ne dayanır. Bu kongrede Tıp Fakültesi Dekanı Ord. Prof. Dr. Nurettin Ali Berkol ile birlikte 1932 den beri Milli Temsilci olan Doç. Dr. Süheyl Ünver Türkiye’yi temsil ederler. Zagrep, Belgrad ve Saraybosna’da yapılan kongreye Muallim Dr. Fuat Kâmil Beksan, Dr. Sani Yaver, Dr. Saim Erkun ve Dr. Metine Belger de katılır.
Uluslararası Tıp Tarihi Kurumu’nun 23 ülkenin ulusal delegelerinden (murahhas) oluşan “Daimi Komite”sinin 1 Eylül 1938’de Zagrep’te yapılan toplantısında, ulusal delegemiz Doç. Dr. A. Süheyl Ünver’in çizdiği ve uluslararası kuruma önerdiği Dünya’yı üç defa dolanan yılan simgesi, derneğin simgesi olarak oy birliği ile kabul edilir. Aynı toplantıda Dr. Süheyl Ünver’in teklifiyle Dr. Feridun Nafiz. Uzluk, Dr. Saim Erkun, Dr. Metine Belger, Dr. Ruscuklu Hakkı Uzel, Dr. Fuat Kâmil Beksan, Dr. Besim Ömer Akalın, Dr. Akil Muhtar Özden ve Dr. Osman Şevki Uludağ da derneğe üye olarak kabul edilirler. Böylece bir “Türk Komitesi” oluşmuş olur. Toplantıda ayrıca Uluslararası Tıp Tarihi Kurumu’na bağlı olarak her ülkede bir “Tıp Tarihi Derneği” kurulmasına da karar verilir ve derneğin Türkiye’de kurulabilmesi konusunda Dr. A. Süheyl Ünver görevlendirilir.
Dr. Süheyl Ünver, derneğin kuruluşu için kongre dönüşünde Uluslararası Tıp Tarihi Cemiyeti’nin Türk Komitesini İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü’nde bir toplantıya davet eder. Toplantının tarihi, toplantı tutanağının üst sağ köşesinde 6/X/938 olarak yazılıdır. Davet edilenlerden; Muallim Dr. Galip Ata Ataç, Dr. Saim Erkun ve Dr. Osman Şevki Uludağ toplantıya katılmaz. Buna karşılık Müderris Dr. Besim Ömer Akalın (Paşa), Ord. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden, Dr. Ruscuklu Hakkı Uzel, Muallim Dr. Fuat Kâmil Beksan, Doç. Dr. Süheyl Ünver, Dr. Feridun Nafiz Uzluk, Dr. Metine Belger ve celse kâtibi olarak Enstitünün namzet asistanı öğrenci İhsan Ünal katılırlar. Toplantının geçici Başkanlığına Dr. Besim Ömer Akalın seçilir. Uluslararası Tıp Tarihi Cemiyeti Daimi Komitesinin Türkiye Milli murahhası Dr. A. Süheyl Ünver Uluslararası Tıp Tarihi Kongreleri ve özellikle Yugoslavya’da yapılan sonuncusu hakkında bilgi verir. Ayrıca konuşmasında 1944 veya 1945 tarihinde yapılacak XIV. kongrenin Türkiye’de toplanması için bir eğilim olduğunu, buna şimdiden hazırlanmak için bir “Türk Tıp Tarihi Kurumu”nun, kurulmasını önerir. Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun kurulması yönündeki öneri, toplantıda bulunanlarca kabul edilir. Ancak bu toplantıdan bir yıl kadar sonra başlayacak olan büyük savaş yapılması düşünülen kongrenin Türkiye’de gerçekleşmesine olanak vermeyecektir. Derneğin özellikle Türk Tıp Tarihi ile uğraşacağı ve sık sık toplanmayıp gerektiğinde toplanacağı esası kabul edilir. Ayrıca derneğe yerli üye ve yabancı fahri üye alınması da kararlaştırılır. Böylece Türk Tıp Tarihi Kurumu, Uluslararası Tıp Tarihi Derneğinin “Türk komitesi” tarafından kurulmuş olur; yani kurum, başlangıçtan beri uluslararası kuruluşla organik bir bağa sahiptir
Tıp Tarihi Enstitüsünde yapılan bu toplantıya katılanlar kurucu üye kabul edilerek, 6 Ekim 1938 tarihinde Türk Tıp tarihi Kurumu’nun kuruluşu gerçekleştirilir. Kurumun Başkanlığına Müderris Dr. Besim Ömer Akalın, ikinci başkanlığına Dr. Akil Muhtar Özden, Genel Sekreterliğine ise Dr. A. Süheyl Ünver seçilir. Derneğin yönetim kurulunda başka unvan kabul edilmez, ancak Tıp Tarihi Enstitüsü’nün haberleşmede yardımcı olması kararlaştırılır. Süheyl Ünver bu toplantı ile ilk kez seçildiği genel sekreterlik görevini daha sonra beş ayrı başkan döneminde 34 yıl sürdürecek, 1972-1977 yılları arasında ise Kurumun başkanlığını yapacaktır.
Yine aynı toplantıda derneğin tüzüğünün Dr. Feridun Nafiz Uzluk tarafından hazırlanmasına, hazırlanacak taslağın bütün kurucu üyelerce incelenerek kurumun resmi izninin alınması için hükümete takdim edilmesine karar verilir. Bu toplantıda Uluslararası Derneğin kurucusu Dr. Tricot-Royer ile o zamanki başkan Prof. Dr. Fomoiu’ya fahri üyelik de verilir. Karşılık olarak Dr. Tricot-Royer 14 Kasım 1938 tarihli bir teşekkür mektubu yazar, Dr. V. Gomoiu da 29.12.1938 tarihli bir mektupla Başkan Dr. Besim Ömer Akalın’ın Romanya Krallığı Tıp Tarihi Derneğine şeref üyesi olarak kaydedildiğini bildirir. Bu ilk toplantının sonunda anı olarak bir grup fotoğrafı çektirilir ve böylece “Uluslararası Tıp Tarihi Derneği Türk Komitesi”nin kuruculuğunda “Türk Tıp Tarihi Kurumu”nun ilk toplantısı yapılmış olur.
Bazı yayınlarda kurumun kuruluş tarihi 1939 olarak yer almasına karşın Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun arşivindeki 13.XII.1938 tarih ve 1 numaralı, Reis Dr. Besim Ömer Akalın imzalı, “ Beynelmilel Tıp Tarihi Cemiyeti üyelerinden mürekkeb Türk Tıb Tarihi Kurumu Müessislerine” başlıklı bir belgedeki “6 Teşrinievvel 1938’de tarafı âlinizden teşkil buyurulan Türk Tıp Tarihi Kurumunun müsaade-i resmiyesi alınmak için hükümete sunulacak nizamnamesinin bir sureti takdim olunmaktadır. Kıymetli mütalaanızın nazarı itibara alınmak üzere en fazla üç gün zarfında aslında yapacağınız tadilâtla birlikte iade buyurmanızı reca ile saygılarımı sunarım ” ifadelerini içeren belge kurumun kuruluş tarihinin kanıtıdır. Ayrıca Kurumun arşivinde 1938 tarihli mühürler de bulunmaktadır.
Derneğin teşekkül ettiğini bildiren ve Vilâyete sunulan beyanname karşılığında verilen 10.1.1940 tarihli ilmühaberden ve bu yazıyı alan Kurum Reisi Dr. Besim Ömer Akalın’ın 13 Şubat 1940 tarih ve 1 numaralı “ Sayın Müessisimiz: Resmen teşekkülden sonra kurumumuzun ilk içtimaı 14 Şubat 1940 Çarşamba günü saat 14’de Tıb Tarihi Enstitüsü’nde yapılacaktır. İçtimaa şeref vermenizi saygılarımla beraber reca ederim ” ifadeli yazısından anlaşıldığına göre ise Kurumun resmî kuruluş / onaylanma tarihi 10 Ocak 1940’dır.
Kurum’un ilk başkanı olan Dr. Besim Ömer Akalın’ın bu görevi ne yazık ki çok kısa sürer. Besim Ömer, 19 Mart 1940 tarihinde, Bilecik Mebusu olarak Ankara’da bulunduğu sırada geçirdiği bir kalp krizi ile yaşamını kaybeder. Bunun üzerine Dr. Besim Ömer’den boşalan başkanlığa Ord. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden, ikinci başkanlığa (asbaşkan) ise Dr. Ruscuklu Hakki Uzel seçilir.
2. Dünya Savaşı’nın zorlu yıllarında kurum toplantı yapamaz. Bu nedenle İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından gönderilen 26 Ocak 1945 tarihli bir yazı ile şimdiye kadar toplantı yapmayan Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun fesh olunmuş sayılarak mührünün geri verilmesi ve eşyasının tasfiyesi hakkında bir tebligat yapılır. Tebligat alındığında; kurucu üyelerden Dr. Akil Muhtar Özden, Dr. Ruscuklu Hakkı, Dr. Süheyl Ünver, Dr. Feridun Nafiz Uzluk ve Enstitü asistanı Dr. Saffet Kızıldağlı Tıp Tarihi Enstitüsü’nde acilen toplanır. Toplantıdan sonra Emniyet Amirliği ile temasa geçen Prof. Dr. Süheyl Ünver tüzüğün 6. maddesi gereğince eskiden kurucularca seçilen kurum genel heyetinin toplanması ve tüzüğe göre idare heyetinin 12 kişiye çıkarılması gerektiğini öğrenir. Gerekli işlemler tamamlanarak genel kurulun 9 Şubat 1945 tarihinde toplantıya çağırılmasına ve yıllık kongrenin yapılmasına karar verilir. Böylece Kurum fesh olunmaktan kurtulur ve bundan sonra düzenli bir şekilde çalışmağa başlar. ( Türk Tıp Tarihi Kurumu tarihçesi ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz.: EK Unat. Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun ilk elli yılının tarihçesi. İst., 1991, TTTK Yay., No:1; AS Ünver. Türk Tıp Tarihi Kurumu tarihçesi. Türk Tıp Tarihi Kurumu, Tüzüğü, Tarihçesi, Üyeleri, içinde. İst., 1977, s. 9-12)
Türk Tıp Tarihi Kurumu’nda kuruluşundan bugüne başkanlık yapanlar:
1. Prof. Dr. Besim Ömer Akalın (06.10.1939 – 19.03.1940)
2. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden (19.03.1940- 12.03.1949)
3. Dr. Rıza Tahsin Gencer (07.12.1949 – 16.03.1950)
4. Prof. Dr. Cemil Topuzlu (18.12.1950 – 26.12.1956)
5. Prof. Dr. Kazım İsmail Gürkan (26.12.1956 – 29.02.1972)
6. Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver (05.04.1972 – 26.01.1977)
7. Dr. Feridun Frik (31.01.1977 – 08.05.1984)
8. Prof. Dr. Ekrem Kadri Unat (08.05.1984 – 20.04.1990)
9. Prof. Dr. H. Hüsrev Hatemi (30.04.1990 – 14.04.2000)
10. Prof. Dr. Nil Sarı (17.04 .2000 – 29.04.2005)
11. Prof. Dr. Ayşegül Erdemir Demirhan (29.04 .2005 – 30.04.2009 ve 28.04.2011 – 10.04.2013)
12. Prof. Dr. İbrahim Başağaoğlu ( 30.04.2009 – 28.04.2011 ve 10.04.2013 – 08.04.2015)
13. Prof. Dr. Ayten Altıntaş (16.04.2015 – 22.05.2015)
14. Prof. Dr. Nuran Yıldırım (22.05.2015 – 19.04.2017)
15. Prof. Dr. Gülten Dinç (05.05.2017 – 19.04.2019 ve 19.04.2019 – devam ediyor)
Türk Tıp Tarihi Kurumu tarihinde bugüne kadar iki başkana fahri ve şeref başkanı unvanı verilir: Kurumun 6 yıl başkanlığını yapan Ord. Prof. Dr. Cemil Topuzlu Paşa, kurumun 26 Aralık 1956 tarihindeki genel kurul toplantısına rahatsızlığı dolayısıyla gelemeyince, celseyi ikinci başkan Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan açar. Bu toplantıda bir şeref başkanlığı ihdası ile Başkan Dr. Cemil Topuzlu’ya kaydı hayat şartıyla fahri başkanlık tevcih edilir. Kurumun 6 yıl başkanlığını yapan Prof. Dr. Ekrem Kadri Unat’a da 20 Nisan 1990’da Şeref Başkanı unvanı verilir.
Türk Tıp Tarihi Kurumu, Uluslararası Tıp Tarihi Derneği nezdinde başlangıçtan itibaren (1938) seçilen uluslararası temsilciler aracılığı ile temsil edilir. Yapılan her genel kurulda, üyeler tarafından kurumu temsil edecek bir uluslararası temsilci seçilir. Böylece seçilen temsilci, iki dernek arasındaki ilişkilerin devamını sağlamağa çalıştır. İlk uluslararası temsilcimiz Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver bu görevi 40 yılı aşkın bir süre yapar, ondan sonra görevi Prof. Dr. Emine Atabek devralır.
Kuruluşundan bugüne Türk Tıp Tarihi Kurumu’nda uluslararası temsilcilik yapanlar:
Ord. Prof. Dr. Ahmet Süheyl Ünver (09.10.1938 – 1978)
Prof. Dr. Emine Melek Atabek (1978 – 0 7.05.1986 )
Prof. Dr. Arslan Terzioğlu (07.05.1986 – 29.04.1988)
Prof. Dr. Aykut Kazancıgil (29.04.1988 – 20.04.1996)
Prof. Dr. İlter Uzel (20.04.1996 – 20.04.1999)
Prof. Dr. Nil Akdeniz Sarı (20.04.1999 – 29.04.2005)
Prof. Dr. Ayşegül Erdemir Demirhan (29.04.2005 – 10.04.2013)
Prof. Dr. Yeşim Işıl Ülman (10.04.2013 – Devam ediyor)
Yıllık ve Aylık Seminerler:
Dr. Feridun Frik Başkanlığındaki TTTK Yönetim Kurulu’nun 26 Aralık 1978 tarihli toplantısında “her ay bir üye tarafından sunulacak konferanslar düzenlenmesine” karar verilmesi ile düzenli seminer programları başlatılır. 15 Haziran 1984 tarihinde yapılan Prof. Dr. Ekrem Kadri Unat başkanlığındaki yönetim kurulu toplantısında alınan yeni bir kararla ise bu konferansların belli bir süre için “Dünya’da ve Türkiye’de Tıp Dallarında 1850 yılından sonraki ilerlemelerin tarihçesi” konusunda düzenlenmesine karar verilir. Her bilim alanından bir ya da iki kişi seçilir ve sunumlardan sonra bu konferanslar makale haline getirilerek 507 sayfalık bir kitap halinde Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Vakfı tarafından 1988’de yayımlanır. Bu kitap bugün alanımızın temel kaynaklarından biridir.
21 Ocak1986 tarihli ve yine Prof. Dr. Ekrem Kadri Unat başkanlığındaki Yönetim Kurulu toplantısında ise her yıl, 50 yıl önce ölen hekimler arasından alanına katkısı olan bir kaç değerli hekimimizin anılmasının bir gelenek haline getirilmesi kararı alınır. Bu amaçla her yıl bir “50 yıl önce ölen hekimlerimizi anma toplantısı” ve aylık olarak tıp tarihi seminerleri düzenlenmeye devam edilmektedir.
KONGRELER:
Türk Tıp Tarihi Kurumu ilk kez 17-19 Şubat 1988 tarihlerinde İstanbul’da düzenlediği Birinci Türk Tıp Tarihi Kongresi’nden bugüne kadar birçok ulusal ve uluslararası kongre düzenler ve bunların bildiri kitaplarını yayımlar.
Uluslararası Kongre ve Bildiri Kitabı:
38. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul 1-6 Eylül 2002) / Proceedings of the 38 th International Congress on the History of Medicine / Actes du 38 éme Congrés International d’Histoire de la Médecine. 3. c. Editörler /Editors: Nil Sarı, Ali Haydar Bayat, Yeşim Ülman, Mary Işın. Ankara, 2005, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları XXVI. Dizi-Sayı14, XX+X+X+1948 s.
Uluslararası Katılımlı Kongreler ve Bildiri Kitapları:
1. Geçmişten Günümüze İstanbul’da Sağlık (İstanbul, 3-6 Kasım 2010) Kongre Bildiri Kitabı (Avrupa Kültür Başkenti İstanbul). Editörler: Ayşegül Demirhan Erdemir, İbrahim Başağaoğlu, Öztan Öncel, Sezer Erer. İst., 2010, Nobel Yayın Dağıtım, XIX+924 s.
5. Balkan Tıp Tarihi ve Etiği Kongresi (İstanbul, 11-15 Ekim 2011) Özet ve Bildiri Kitabı. Editörler: Ayşegül Demirhan Erdemir, Sezer Erer, Öztan Usmanbaş, Burhan Akgün. İst., 2011, Nobel Tıp Kitabevleri, XXX+1218 s.
Ulusal Kongreler ve Bildiri Kitapları:
1. I. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul, 17-19 Şubat 1988) Kongreye Sunulan Bildiriler. Ankara, 1992, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları VII. Dizi-Sa.131, XII+332+84 s.
2. II. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul, 20-21 Eylül 1990) Kongreye Sunulan Bildiriler. Ankara, 1999, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları VII. Dizi-Sa.131 a , XIV+279+100 s.
3. III. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul, 20-23 Eylül 1993) Kongreye Sunulan Bildiriler. Ankara, 1999, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları VII. Dizi-Sa.131 b , XV+428+54 s.
4. IV. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul, 18-20 Eylül 1996) Kongreye Sunulan Bildiriler. Ankara, 2003, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları VII. Dizi-Sa.131 c , XXI+556 s.
5. V. Türk Tıp Tarihi Kongresi (Ankara, 16-18 Mart 1998) Kongresi Bildirileri. Editörler: Esin Kahya, Sevgi Şar, Adnan Ataç, N. Yasemin Oğuz, Berna Arda. Ankara, 1999, Ankara Üniversitesi Basımevi, XXIV+619 s.
6. VI. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İzmir, 22-14 Mayıs 2000) Program ve Bildiri Özetleri. İzmir, 2000 ( Bildiriler Kitabı Basılmadı ), 110 s.
7. VII. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul, 4 Eylül 2002) Program ve Özet Kitabı. ( Bildiriler Kitabı Basılmadı ), 46 s.
8. VIII. Türk Tıp Tarihi Kongresi (Sivas-Divriği, 16-18 Haziran 2004) Kongreye Sunulan Bildiriler. Editörler: Nil Sarı, Ayşegül D. Erdemir. İstanbul, 2006, Türk Tıp Tarihi Kurumu, 754 s.
9. IX. Türk Tıp Tarihi Kongresi (Kayseri, 24-27 Mayıs 2006) Kongresi Bildirileri (Gevher Nesibe Darüşşifası’nın 800. Kuruluş Yılı Anısına XXIV. Gevher Nesibe Tıp Günleri). Editörler: Esin Kahya, Sevgi Şar, Adnan Ataç, Mümtaz Mazıcıoğlu. Ankara, 2006, Nobel Yayın Dağıtım, VI+608 s.
10. I. Uluslararası Türk Tıp Tarihi Kongresi, 10. Ulusal Türk Tıp Tarihi Kongresi (Konya, 20-24 Mayıs 2008) Bildiri Kitabı. 2 c., Editörler: Ayşegül Demirhan Erdemir, Öztan Öncel, Yusuf Küçükdağ, Berrin Okka, Sezer Erer. İst., 2008, Türk Tıp Tarihi Kurumu, 2018 s.
11. Geçmişten Günümüze İstanbul’da Sağlık (İstanbul, 3-6 Kasım 2010) Kongre Bildiri Kitabı (Avrupa Kültür Başkenti İstanbul). Editörler: Ayşegül Demirhan Erdemir, İbrahim Başağaoğlu, Öztan Öncel, Sezer Erer. İst., 2010, Nobel Yayın Dağıtım, XIX+924 s. (Geçmişten Günümüze İstanbul’da Sağlık Kongre’si 11.Türk Tıp Tarihi Kongresi olarak kabul edilir ama bildiriler kitabında 11. Kongre olduğuna dair bir kayıt yoktur)
12. 2. Uluslararası Türk Tıp Tarihi Kongresi, 12. Ulusal Türk Tıp Tarihi Kongresi, 2. Uluslararası Katılımlı Türk Diş Hekimliği Tarihi Sempozyumu (İstanbul, 10-13 Aralık 2012) Program ve Özetler. İst., 2012, ( Bildiriler Kitabı Basılmadı ), 288 s.,
13. XIII. Türk Tıp Tarihi Kongresi (Sivas, 18-21 Ekim 2017) (Sivas Darüşşifası’nın 800. Yılı Anısına) Program ve Bildiri Özetleri. Sivas, 2018, 135 s. ( Bildiriler Kitabı Baskıda )
Türk Tıp Tarihi Kurumu Bülteni
Türk Tıp tarihi Kurumu Bülteni, Kurumumuzun Ağustos 2000’den itibaren, altı ayda bir yayımlanan süreli yayınıdır. Bültenimiz aracılığı ile kurumumuza üye olanlar, kaybettiklerimiz, aylık seminerler, ulusal ve uluslararası kongre ve toplantılar ve tıp tarihi ile ilgili yeni yayınlar hakkındaki güncel bilgiler üyelerimize duyurulur. İlk 10 sayısı, Ayşegül Erdemir Demirhan’ın editörlüğünde yayımlanan bültenin 11-22. sayıları; Ayşegül Erdemir Demirhan, Öztan Öncel, İbrahim Başağaoğlu, 23-25. sayıları Ayşegül Erdemir Demirhan, Öztan Öncel, 26-27. sayısı; Yeşim Işıl Ülman , Fatih Artvinli ve Burhan Akgün, 28-30. sayıları İbrahim Başağaoğlu , Gülten Dinç, Burhan Akgün, 31-38. sayıları ise Gülten Dinç ve Burhan Akgün editörlüklerinde hazırlanır.
Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları Dergisi
Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun bilimsel bir süreli yayına sahip olamamasının eksikliği yıllar içinde zaman zaman dile getirilmiş bir konudur. 1935-1943 yılları arasında Dr. Süheyl Ünver ve Dr. Feridun Nafiz tarafından yayınlanan “Türk Tıp Tarihi Arkivi”nin, 21.12.1955 tarihinde yapılan Tıp Tarihi Kurumu Genel Kurul toplantısında kurumun yayım organı olarak üç ayda bir basılmasına karar verilir ise de bu karar gerçekleşemez.
Bu eksiklik yıllarca hissedildikten sonra, Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları dergisi 2000 yılında yayımlanan 6. Sayısından itibaren Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun süreli yayını olarak yayımlanmaya başlanır. Ülkemiz tıp tarihi alanının en önde gelen süreli yayını olan dergi bugün kurumumuzun yayın organıdır. Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları’nın tarihçesi 1986 yılına uzanır. Prof. Dr. H. Hüsrev Hatemi ve Prof. Dr. Nil Sarı, editörlüğünü yaptıkları Tıp Tarihi Araştırmaları’nı 1986 yılından itibaren yıllık olarak yayımlamaya başlarlar. Dergi, 1993 yılında yayımlanan 5. sayısından sonra yoluna H. Hüsrev Hatemi ve Aykut Kazancıgil editörlüğünde devam eder. Tıp Tarihi Araştırmaları 18 sayı yayınlandıktan sonra adını 2015 yılında, Tıp ve Kültür Tarihi Araştırmaları olarak değiştirir. Nil Sarı ise 1995 yılında Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları adı ile yeni bir dergi yayınlamaya başlar. O yıla kadar özel olarak yayımlanan Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları, 2000 yılında yayımlanan 6. Sayısından itibaren Türk Tıp tarihi Kurumu’nun logosu ve desteği ile yoluna devam eder (Derginin 6. sayısından itibaren kurum logosunun konulması kararı (20.12.2002), 9-10. Sayılarından itibaren ise kurum tarafından bastırılması kararı (03.01.2005) alınır.)
2000-2005 yıllarına ait ilk 11 sayısı Nil Sarı’nın editörlüğünde yayımlanan derginin 2006-2009 yıllarına ait olan 12-15. Sayıları, Ayşegül Demirhan Erdemir, Öztan Öncel ve İbrahim Başağaoğlu, 2010-2014 yıllarına ait 16-20. Sayıları İbrahim Başağaoğlu ve Gülten Dinç, 2015-2017 yıllarına ait 21-23. Sayıları ise Gülten Dinç’in editörlüğünde yayımlanır. Bu bağlamda Kurum olarak dergimizin düzenli yayımlanması ve alan indekslerinde yer alması en önem verdiğimiz konulardan biridir. Dergimiz şu anda Pub-med / Med-line alan indeksi kapsamında taranmaktadır.
Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları
Türk Tıp Tarihi Kurumu’nca günümüze dek yayımlanan birçok kitapçık ve kitap vardır.
1. Türk Tıp Tarihi Kurumu Tüzüğü, Tarihçesi, Üyeleri. İst., 1977, 16 s.
2. Türk Tıp Tarihi Kurumu Üyeleri. İst., 1981, 30 s.
3. 50 Yıl Önce Ölen 8 Büyük Türk Hekimi İçin Anma Töreni Kitabı. Düzenleyen ve Yayıma Hzl.: Ekrem Kadri Unat. İst., 1986, İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Türk tıp Tarihi Kurumu, 71 s.
4. II. Türk Tıp Tarihi Kongresi (İstanbul, 20-21 Eylül 1990) Bildiri Özetleri, 32 s.
5. Ekrem Kadri Unat. Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun İlk Elli Yılının Tarihçesi. İst., 1991, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 1, 32 s.
6. Bursa Tıp Tarihi Günleri Sempozyumu (14-15 Mayıs 1992) Konferans ve Bildiri Özetleri. İst., 1992, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 2, 32 s.
7. III. Türk Tıp Tarihi Kongresi (20-22 Eylül 1993) Bildiri Özetleri. İst., 1993, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 3, 52 s.
8. Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver Anısına IV. Türk Tıp Tarihi Kongresi (18-20 Eylül 1996) Bildiri Özetleri. İst., 1996, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 6, 96 s.
9. Zuhal Özaydın. Süheyl Ünver Hoca’dan Notlar (Menâkıb-ı Süheyl Bey). İst., 1997, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 5, 48 s.
10. Türk Tıp Derneği (Cemiyet-i Tıbbiye-i Şâhâne) 130. Kuruluş Yılında (1997’de 140. Yıl). 2. Bs., İst., 1997, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 6, 24 s.
11. Türkiye Tıp Akademisi’nin Kısa Tarihçesi. İst., 1998, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 7, 46 s.
12. Cevriye Artuk. İbrahim Artuk (Nümizmat ve Tarihçi). İst., 1998, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 8, 16 s.
13. Gülten Dinç. Sosyolog ve Tıp Tarihçisi Uğurol Barlas. İst., 2015, Türk Tıp Tarihi Kurumu Yayınları No: 8, 198 s.
TTTK web sitesi ve facebook sayfası
TTTK’nun web sitesi tttk.org.tr alan adı ile faaliyet gösterir ve kurum ile ilgili bilgi, duyuru ve yayınlar bu sayfadan paylaşılır.
Kurumumuzun facebook sayfası ise, Uzm. Dr. Burhan Akgün tarafından 27 Ağustos 2015 tarihinde oluşturulan ve tıp tarihi meraklılarını birleştiren bir platformdur. Sayfamız üzerinden yapılan paylaşımlarla; tıp tarihinin değişik konularına değinilir, özel günler anılır, toplantı, kitap ve vefat duyuruları yapılır.
Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun Haziran 2019’a kadar 285 kayıtlı üyesi olmuş, bu üyelerimiz arasından 91’i vefat etmiş, ikisi istifa etmiş, biri de üyelikten çıkarılmış olduğundan fiili olarak 191 üyesi bulunmaktadır.
Kurumun şu andaki en önemli sorunlarından biri kullanışlı ve kalıcı bir yere sahip olamamasıdır. Bu nedenle ne yazık ki bir kütüphane ve müze olanağına da sahip olamaz. İkinci büyük sorunumuz ise kurumun mali koşullarıdır. Kurumun üyelik gelirleri haricinde çok az bir bağış gelirine sahip olması ve üyelik aidatlarının da düzeni olarak yatırılmaması nedeni ile gerekli harcamalar büyük sıkıntı yaratmakta, kongre kitaplarının ve dergimizin basılması büyük güçlüklerle temin edilen bağışlarla sağlanabilmektedir. Bu bağlamda 2013 yılından beri dergimizin basımına destek veren Araştırmacı Uğurol Barlas ve bu yılın başında kaybettiğimiz Avukat Hilmi Barlas’a büyük teşekkür borçluyuz.
Tüm bu eksiklerimizin zaman içinde giderileceğine ve kurumun giderek güçleneceğine olan inancımız ise kongre ve toplantılarımıza katılan ilgili ve genç katılımcılarımızı gördüğümüzde pekişmektedir.
*Bu yazı 27-28 Nisan 2018 tarihlerinde İzmir, Bergama’da yapılan ‘ Türk Tıp Tarihi Kurumu’nun 80. Yılını Kutlama Toplantısı ’nda Gülten Dinç tarafından sunulan “ Türk Tıp Tarihi Kurumunun Kuruluş ve Kurumsallaşma Süreci” başlıklı bildirinin genişletilmiş şeklidir.
Prof. Dr. Gülten DİNÇ
Türk Tıp Tarihi Kurumu Başkanı
[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]