Türkiye, kocaman bir arkeolojik alan, bir tarih cümbüşüdür. Bu coğrafyada yaşamış onlarca medeniyet ve kalıntıları. Milattan önceden itibaren, insanlığın ilk başlangıcı ile bu coğrafyanın bereketli toprakları birleşmiş ve onlarca medeniyete ev sahipliği yapmış. Türkiye tablolarında medeniyetleri temsil edin bir çok poster ve kanvas tablo ile karşılaşmak mümkündür. Bu medeniyetlere ait olan kalıntılar; mimari yapı, sosyal kültür, el işçiliği veya yaşayış biçimi olabilir. Türkiye’yi Türkiye yapanda aslında bu topraklarda ki medeniyetlerin mirasları, bütün kültür birikimlerinin toplamıdır.
Karagöz ve Hacivat, tarihte yaşadıklarına dair kesin bir kanıt bulunmamakla beraber çeşitli rivayetler söz konusudur. Günümüzde de gölge oyunlarından tanıdığım, bu iki eğlenceli karakterin anlatılan rivayetine göz atacak olursak;
Hacı İvaz Ağa (Hacivat) ve Trakyalı demir ustası Karagöz, Orhangazi devrinde Bursa’da yaşamış ve Ulu Cami yapımında çalışmış iki ustadır. Çok fazla çalışmayan Karagöz ve Hacivat diğer ustalarında çalışmasını engellemektedirler. Caminin vaktinde bitmesini isteyen Orhangazi, cami mimarına ” Vaktinde bitmezse kellene alırım ” der. Caminin vaktinde bitmemesiyle, mimar Karagöz ve Hacivat’ı suçlar. Bunun üzerine bu ikilinin başları kesilerek idam edilir. Karagöz ve Hacivat’ı çok seven Şeyh Küşteri bu duruma çok üzülür ve ölümlerinin ardından kuklalar yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Böylelikle Karagöz ve Hacivat tanınmaya başlar.
Bu ikilinin hikayesi üzerine çeşitli rivayetler daha anlatılmıştır. Zaman içerisinde Karagöz ve Hacivat gölge oyunları kendi içerisinde bir kültür olarak, Karagöz Oyunları adı altında yayılmış ve Osmanlı döneminde de çok sevilen bir izlence olmuştur. Zaman içerisinde oyunlara katılan bir çok karakter, dekor ve musiki bulunmuştur. Oyunlar genel olarak doğaçlama oynanır. Halk efsanelerinden de yararlanan Karagöz oyunlarında günümüze kadar gelmiş otuz kadar oyun bulunmaktadır.
Türkiye Tablolarında Karagöz ve Hacivat UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine girmiştir.
Çinicilik kullanılan motifler ve kullanım yerlerine göre “Saray Sanatı – İznik Çiniciliği ” ve “Halk Sanatı – Çanakkale Çiniciliği” olarak ikiye ayrılmıştır. Kütahya Çiniciliği ise saray ve halk sanatı arasında bir çizgide ilerlemiş “Kent Sanatı” olarak bilinmektedir. Mimari dekorasyonlar ve gündelik kullanım için üretilen Kütahya Çinisi, geniş kullanım alanı ve çeşitliliği ile yaygınlığı en çok olan çinidir.
Türkiye Tablolarında da gördüğümüz Kütahya Çinisinin ilk örneklerine 1377 yılında yapılan Kurşunlu Cami minaresinde görmek mümkündür. Ayrıca günümüzde Kütahya Çini Müzesi olarak kullanılan Germiyanoğlu II. Yakup Bey İmareti’nin 1428 tarihli türbesinde, sanduka ve zemin döşemesinde kullanılan çiniler de ilklere örneklerdendir.
Osmanlı da İznik’ten sonra en önemli seramik üretim merkezi olan Kütahya, çevresindeki zengin kil yatakları nedeniyle Frig, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde de seramik üretimi için önemli bir yere sahip olmuştur.
Günümüzde Nevşehir ili sınırları içerisinde bulunan, turizm için öneminin çok yüksek olduğu bir bölge olan Kapadokya geçmişte de insanlık için önemli olmuştur. Oluşumuna bakılacak olursa, 60 milyon yıl önce aktif olan Erciyes, Hasandağı ve Göllüdağ volkanlarının püskürttüğü lavlar ve küllerin zaman içerisinde rüzgarlar ve yağmurlar ile aşınmasıyla oluşmuştur. İnsan yerleşiminin Yontma Taş Devrine kadar uzandığı tahmin edilmektedir.
Bölgede yaşayan insanları, işlemesi kolay olan kayaları oyarak oluşturdukları tüneller ve sığınaklar bölgeyi, korunaklı bir hale getirmiş ve dönemin Hristiyanları için Roma baskısından kaçmasını sağlamıştır. Doğal yollar ile oluşan Peribacaları, insanlar tarafından oyularak ev olarak kullanılmış ve günümüze kadar birçok medeniyetin izlerini taşımıştır. Yazılı ilk kaynak Hititlerden günümüze gelmiştir.
Bölgenin doğal güzelliklerinin önemli olması kadar, zaman içerisinde turizmin önem kazanmasıyla yapılan çeşitli etkinlerinde bölge için önemi büyük olmuştur. Şarap üretimi içinde önemli bir yere sahip olan bölgede, sıcak hava balonlarıyla eşsiz deneyimler yaşamak mümkündür.
Sümela Manastırı, günümüzde Trabzon’un Maçka ilçesinde yer alan Rum Ortodoks Manastır ve Kilise kompleksidir. Kilisenin MS 365-395 tarihleri arasında inşa edildiği düşünülmekle birlikte manastırın yaklaşık bin sene sonra yapıldığı tahmin edilmektedir. Anadolu’da sıkça rastlanılan Kapadokya kiliseleri tarzında yapılmıştır. Kilisenin ilk kuruluşu ile manastır haline dönüşümü arasında geçen bin yıllık dönem hakkında fazla bir bilgi edinilememiştir. Sümela Manastırı’nın ilk kuruluşu hakkında Karadeniz Rumları arasında anlatılan bir efsane şu şekildedir;
Atinalı Barnabas ile Sophronios adlı iki keşiş bir gece aynı rüyayı görmüşler; rüyalarında, İsa’nın öğrencilerinden Aziz Luka’nın yaptığı üç Panagia ikonundan, Meryem’in bebek İsa’yı kollarında tuttuğu ikonun bulunduğu yer olarak Sümela’nın yerini görmüşler. Bunun üzerine birbirlerinden habersiz olarak deniz yoluyla Trabzon’a gelmiş, orada karşılaşıp gördükleri rüyaları birbirlerine anlatmış ve ilk kilisenin temelini atmışlardır. Bununla birlikte manastırdaki fresklerde sıkça yer alıp, özel bir önem verilen Trabzon İmparatoru III. Aleksios’un (1349-1390) manastırın gerçek kurucusu olduğu sanılmaktadır.
Türkiye Tablolarında da yer alan Sümela Manastırı, konumu itibariyle bölgede önemli bir stratejik rol oynamış, bölgenin korunmasında etkili olmuştur. Osmanlı döneminde de Sümela Manastırı’nın yapısında ve statüsünde bir değişiklik yapılmamış olduğu gibi korunmuştur.