Yurtdışından borçlanma yoluyla emeklilik mevzuatı, yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız için Türk Sosyal Güvenlik sistemine entegre edilmiş bir düzenlemedir. 3201 sayılı Kanun la yurtdışında çalışan veya ev Hanımı olan Türk vatandaşlarına, yurtdışında geçen sürelerini belgelemek suretiyle geriye dönük borçlanma yolu ile Türkiye’ den emeklilik hakkı tanınmıştır. Bu sürelerin ister bir kısmını ister tamamını borçlanarak, emeklilik şartları sağlanması halinde yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız Türkiye’ den de emekli olabilmektedir.
Borçlanma kapsamındaki süreler, Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin (Mavi Kartlılar) 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile “ ev kadını” olarak geçirilen sürelerdir.
“En az % 60 oranında iş göremezlik raporu”, yurtdışında bir çok vatandaşımız; %60 üzerinde raporlar alarak malulen emekli olmuş durumda ama Türkiye’de malulen emeklilik için SGK sizin yurtdışında örneğin Almanya’da aldığınız raporu geçerli saymaz ve sizi Türkiye’de tam teşekkülü bir hastaneye sevk eder. Şayet burada %60 veya üzeri rapor alabilirseniz Malulen Emekliliğin ilk şartını yerine getirebilirsiniz.
“Türkiye sigortasına en az 1800 günlük prim ödeme“
Şayet Türkiye’de 1800 gün prim ödemeniz yoksa bu süreyi Yurtdışı borçlanma yaparak tamamlayabilirsiniz. Yurtdışı Borçlanma için bir günlük asgari borçlanma tutarının 11.42TL’den hesaplarsak;
1800 gün borçlanma karşılığı; 20.556TL
“Türkiye’de en az 10 yıllık sigortalılık sürenizin olması “
Bunun anlamı şudur; malulen emeklilik için başvurmadan önce, en az 10 yıl geriye doğru Türkiye’de 1 gün dahi olsa bir işte çalışmışlığınızın ve sigortanızın olması demektir.
Türkiye’de hiç çalışması olmayan bir kişi bu şartı sağlamasının yolu; bulunduğunuz ülkedeki ilk sigortaya giriş tarihinizi Türkiye sigortasına ilk giriş tarihi saydırmak için SGK’ya dava açmaktır, bu davanın sonucunda; Türkiye’de en az 10 yıllık sigortalılık süresini karşılarsınız. Tabi bu davayı kazanmanız için bulunduğunuz ülke ile Türkiye arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’nde hizmet başlangıcı konusunda madde olması gerekmektedir.
Ben dava ile uğraşmak istemiyorum diyorsanız; 10 yıllık sigortalılık süresini sağlamanın diğer yolu; 3600 gün borçlanma yapmaktır. Bu durumda hizmet başlangıcınız 10 yıl geriye gideceğinden bu şartı sağlamış olursunuz. Dava ile uğraşmazsınız ama iki kat prim ödemiş olursunuz.
– SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı sigortalılarının malûllük aylığına hak kazanbilmeleri için en az 1800 gün ödenmiş primleri ve 10 yıl sigortalılık süreleri olmalı. Ayrıca ilk sigorta girişinden sonra oluşan çalışma veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğine dair malûllük raporu almaları gerekir.
– Sürekli başkasının bakımına muhtaç derecede malûl olanlarda 10 yıllık sigrtalılık süresi aranmaz.
Sözleşmeli ülkelerde malûlen emekli olanların Türkiye’de çalışması varsa sözleşmeli ülkedeki hizmetler birleştirilerek bu ülkeden (Ör: Almanya) alınan malûllük raporları SGK’ya gidiyor ve dosya SGK Sağlık Kurulunca inceleniyor. İnceleme neticesi SGK kendi mevzuatındaki malûliyet şartlarına uyuyorsa bu raporu onaylayıp Türkiye’deki çalışma sürelerine oranlayarak kısmî malûllük emekli aylığı bağlıyor.
Bağlanan bu kısmi malûllük emekli aylığının yurtdışı borçlanma ile gün sayısının 1800 güne tamamlanarak tam aylığa çevrilmesi mümkün oluyor.
Kısmî aylık bağlanmamış ise Türk vatandaşı veya mavi kart hakkı sahibi insanımız öncelikle 3201 sayılı kanuna göre 1800 günlük borçlanma yapılıp bedelini yatırıyor. Burada sigortalılık statüsü borçlanma yapacak gurbetiçinin durumuna göre belirlenmeli.
Örneğin Almanya’dan malûlen emekli bir kişi kesintisiz aylık 450 €‘ya kadar çalışma izni varsa Türkiye’de usulüne uygun bir SSK girişi yapabilir. Ama izni yoksa bunu yapmamalı. Yasağa rağmen Alman emeklilik sigortasının Türkiye’deki çalışmayı öğrendiğinde sorun çıkarması sözkonusu olabilir. Bu durumda „Dimyad’a prince giderken eldeki bulgurdan olmak“ mümkündür.
Buna gerek de yok. Bizim de tavsiyemiz Bağkur kapsamında 1800 gün borçlanılması ve yatırılıp rapora başvurulması. Zira SSK kapsamındakilerin % 40 olan malûllük aylığı bağlama oranının aksine Bağkur kapsamındakilerin aylıkı bağlama oranı % 50’dir. Yani Bağkurda daha fazla malûllük maaşı alınabiliyor.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın