5706 sayılı Kaçakçılık Suçu yani Kaçakçılıkla Mücadele Kanunuun 7242 sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun çerçevesinde yapılan değişiklikler ve düzenlemeler doğrultusunda ele alacağımız bir yazı oldu.
Yazı İçeriği
Kaçakçılık Mücadele Kanunda ithalat kaçakçılığı ve ihracat kaçakçılığı olarak kaçakçılık suçları düzenlenmiştir. Kaçakçılık suçu özel bir kanun olarak düzenlenmiştir.
Özel düzenleniş biçimleri ise;
gibi işleniş bakımından farklılık gösteren halleri mevcuttur.
Kişiler, ülkeye gümrük vergisini ödemeksizin herhangi bir eşyayı ithal etmek veya ihraç etmektedir. Bu haliyle kamu bir zarara uğramaktadır.
Kaçakçılık suçunda etkin pişmanlık hükümleri çerçevesinde kamunun uğradığı zararlar ödendiği takdirde etkin pişmanlıktan yararlanıyor.
Bilindiği üzere insanlar başka ülkeleri ziyaretleri sırasında orada uygun fiyatlı ürünleri eşine, dostuna ve akrabalarına almak üzere alışveriş yapıp ülkemize girişte yeşil alandan geçmektedir. İşte bu sırada havalimanında veya gümrük kapılarında yapılan kontrollerde ürünlerin miktarı anlamıyla az da olsa kişisel kullanım sınırı ve yanında getirebileceği miktarı aştığı takdirde kaçakçılık suçundan ötürü soruşturmaya ve davanın açılmasına sebebiyet veriliyordu. Ayrıca bu suç tipi ülkemizde en çok işlenen suçları arasında yer almaktadır.
Yeni düzenlemeler ile birçok suç türünde ceza koşullu salıverilme oranı 1/2 olarak uygulanmaya başlandı. Ayrıca ceza indirimi sağlanarak işlenen suçun hafif olması halinde 1/2’sine kadar verilmesi, pek hafif olması halinde ise 1/3’ü miktarı ceza verilmesine imkan tanındı.
Ayrıca etkin pişmanlık hükmü kovuşturma aşaması içinde getirildi. Ancak 1/3 oranında indirim yapılması öngörüldü. Soruşturma aşamasında ise bu oran 1/2 şeklindedir.
Bu düzenlemeyle birlikte daha önceden 100 karton sigara bulunduran kişi ile 10 karton sigara bulunduran kişi arasında bir ayrım yapılmıyor aynı ceza veriliyordu. Veya 100 litre akaryakıt bulunduran kişi ile 1 ton akaryakıt bulunduran kişi arasında ayrım olmuyordu. Sadece bulundurulan miktarın fahiş olmaması sebebiyle arttırım yapılmıyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte eşyanın değerinin hafif olması hâlinde verilecek cezalar yarısına kadar, pek hafif olması hâlinde i se üçte birine kadar indirilir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus ise yarısı oranında veya 1/3’ü kadar indirim değil. Cezanın bu orana indirilmesidir. Bunun kişiler için çok büyük bir avantajı olacaktır; bu düzenlemeyle birlikte verilecek sonuç cezaların çok önemli bir kısmı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinin 5. fıkrasında yer bulan hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) için gerekli olan cezanın 2 yıl veya altında olması şartını karşılayacağından HAGB kararı uygulanacaktır.
Örneğin;
10 karton bulundurmuş ve dava sonunda 4 yıl hapis cezası almış bir kişi, pek hafif kaçakçılık suçunu işlediği düşünüldüğünde takdiri indirim sebepleriyle birlikte 2 yıl altında ceza aldığı için HAGB hükümleri uygulanacaktır.
Kaçakçılık suçunda HAGB hükümleri uygulanabilir. Bu kanun kapsamında HAGB kararı almış birisi 5 yıl süresince kasten bir suç işlemediği takdirde adli siciline yansıyamayacağı ve davanın 5 yıl sonra düşmesi kişiler için büyük bir avantaj sağladığı tereddütsüzdür.
Kaçakçılık suçunun 30.03.2020 tarihinden sonra işlenmesi halinde de koşullu salıverme oranı 1/2 olarak uygulanacak. Ancak denetimli serbestlik süresi 3 değil, 1 yıl olacak. Bu durumda ise 6 yıl hapis cezası verilen bir kişi için cezanın yatarı 3 yıl olacak, 1 yıl da denetimli serbestlikte geçeceğinden cezaevinde kalacağı süre 2 yıl olacak.
Kaçakçılık suçunda etkin pişmanlık hükümleri de yeni kanunla birlikte düzenlendi. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun etkin pişmanlığı düzenleyen 5. maddesinde de iyileştirmeler getiriyor. Buna göre bu suçu işlemiş kişi suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı devlet hazinesine soruşturma evresi sona erinceye kadar ödediği takdirde, hakkında verilecek ceza yarı oranında indirilecek. Eğer kişi bu ödemeyi kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar öderse ceza üçte bir oranında indirilmesi şeklinde düzenlendi.
Bu husus, soruşturma evresinde cumhuriyet savcısı tarafından şüpheliye ihtar edilecek. Soruşturma evresinde ihtar yapılmamışsa bu durumda da kovuşturma evresinde hâkim tarafından sanığa ihtar yapılacak. Bu lehe hükümlerin mükerrirler hakkında veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde uygulanmayacaktır (KMK. m.5/3)
GEÇİCİ MADDE 12
(1) Haklarında hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksa n gün içinde suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesine ödedikleri takdirde Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemeden faydalanabilir.
(2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte bu Kanunun kapsamına giren suçlardan dolayı kanun yolu incelemesinde bulunan dosyalardan, 3 üncü ve 5 inci maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemeler nedeniyle lehe değerlendirme yapılması gereken dosyalar hakkında bozma kararı verilir. Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığında bulunan dosyalar ise gelişlerindeki usule uygun olarak ilk derece mahkemelerine gönderilir.
Hükmü kesinleşmiş ve etkin pişmanlıktan yararlanacak olan kişiler için önemli bir kriter eğer ki 2 yıl 1 ay ceza almış birisi bu hükümden yararlanacak olursa hüküm HAGB kararına dönüştürülebilir. Bu açıdan 90 günlük süreye dikkat etmeleri gerekiyor.
Diğer tüm infaz hukukna ilişkin yazıları ve infaz hukuku avukatı gibi arayışlarda bulunan kişilerin soracağı soruları derleyerek yazıda belirtmiş olduk.