Dul Aylığı (Maaşı) Nasıl Bağlanır, Alma Şartları Nelerdir?
Dul maaşı
, sigortalı çalışan eşin vefat etmesi durumunda kişilere Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan yardım maaşıdır. Maaş hem erkekler hem de kadınlara verilebilir. Vefat eden sigortalının
dul aylığı
alması için gerekli olan koşullar şunlardır:
-
Eşine aylık bağlanması için, ölüm tarihinde sigortalının eşi ile yasal evlilik bağı bulunması şarttır.
-
Sigortalının dul eşine %50’si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise Kanun kapsamında veya yabancı bir ülkede çalışmaması gerekmektedir.
-
Vefat eden sigortalının eşine endi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde %75’i oranında aylık bağlanacaktır.
Ölüm Aylığı Almak İçin Gereken Şartlar Nelerdir?
Ölüm maaşına hak kazanma koşulları
şunlardır:
-
En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları
primi bildirilmiş veya,
-
4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması
-
Malullük,
vazife malullüğü
veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemleri tamamlanmamış,
-
Bağlanmış bulunan malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş, durumda iken ölen sigortalıların hak sahiplerine yazılı istekte bulunmaları halinde ölüm aylığı bağlanır.
-
Ölüm aylığı
bağlanabilmesi için sadece 4/1-(a) sigortalıları için öngörülen her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartında gerek ölen sigortalı tarafından gerekse hak sahipleri tarafından yapılan tüm borçlanmalar bu şartların oluşmasında dikkate alınmamaktadır.
-
1/10/2008 tarihinden önce ölen sigortalıların 900 gün hesabında borçlanılan tüm süreler dikkate alınmaktadır. Ayrıca, kendi nam ve hesabına (5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi) çalışan sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için ölen sigortalıların genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şarttır.
Ölüm Aylığı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Ölüm maaşını başvurusu
nda sunulması zorunlu belgeler
aşağıda şu şekilde sıralanmaktadır:
-
Başvuruda bulunacak kişinin kayıtlı bulundukları Nüfus Müdürlüğünden alınacak vukuatlı Nüfus kayıt örneği, (Eşin ölümüyle dul kalan yetimlerden eş ve anne veya babasının kayıtlı olduğu ilgili nüfus idaresinden alınacak olan vukuatlı nüfus kayıt örnekleri)
-
Nüfus Kayıt örneğine uygun olarak doldurulacak Kimlik araştırma belgesi, (Belgede yer alan bölümlerin çizgi çekilmeden ve boş bırakılmadan yazı ile açık ifade kullanılarak cevap verilmesi gerekmektedir)
-
Ölüm aylığı talep dilekçesi,
-
Noter tarafından onaylanmış veraset örneği
-
Hak sahipleri için beyan ve taahhüt belgesi,
-
Eşler ve çocuklar arasında çalışan varsa her biri için gelir belgesi,
-
Başvuru yapacak kişinin sigortasızlığına dair e-devletten alacağı belge,
-
T.C. Ziraat Bankası’ndan açılan hesabın numarası,
-
18 yaşını doldurmuş ve 25 yaşını geçmemiş erkek yetimlerden öğrenime devam edenlerden ilgili okul idaresinden alınacak olan tasdikli Öğrenim Belgesi aslı
-
Aylık bağlanması istenilen Bireylere ait 3 adet fotoğraf
-
Emekli iken ölenlere ait özel belge ve sağlık karnelerinin iadesi edilmesi
-
Erkek yetimlerden 18 yaşını doldurup da öğrenime devam etmeyenlerden ortaöğretimde 20 yaşına kadar, yükseköğretimde 25 yaşına kadar malul olanlar için tam teşekküllü Devlet Hastanesinden resimli ve onaylı olarak alınacak sağlık kurulu raporu aslı, bu durumda olanlardan kayyum ve vasi tayini edilenlerden kayyum ve vasi ilamları,
-
Yine bu durumda olanlardan bağlı bulundukları il veya İlçe İdare Kurulunca düzenlenecek muhtaçlık belgesi ile mahalle muhtarınca onaylanacak mal bildirim belgesi
-
Vefat eden kişinin malul çocuğu var ise kurum sağlık kurulu tarafından onaylanmış çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiğini kanıtlayan sağlık raporu,
-
Başvuru yapılacak belgelerin aslı veya ilgili makamlarca onaylanmış örneği (aslı olmalıdır)
-
Vefat edenin annesi, bekar, dul veya boşanmış ise müracaatı ile birlikte vukuatlı Nüfus kayıt örneği, Kimlik araştırma belgesi,3 adet fotoğraf ve başvuru yapılacak belgelerin aslı veya ilgili makamlarca onaylanmış örneği şıklarında belirtilen belgelerin düzenlenerek sunulması gerekmektedir
-
Vefat eden kişinin babasının aylık talebinde bulunması halinde, vukuatlı Nüfus kayıt örneği, Kimlik araştırma belgesi,3 adet fotoğraf ve başvuru yapılacak belgelerin aslı veya ilgili makamlarca onaylanmış örneği belgelerinin düzenlenerek başvurulması gerekmektedir. Ancak, baba 65 yaşından küçük ise istenilen belgelere ek olarak tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınacak olan, çalışarak hayatını kazanıp-kazanamayacağını belirtir sağlık kurulu raporunun aslı istenilmektedir.
Dul Aylığı (Maaşı) Başvurusu Nasıl Yapılır?
Dul aylığı almak için başvuru
2 şekilde yapılabilir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na giderek bizzat başvuru sırasında izlenen adımlar şu şekilde sıralanmaktadır:
-
Kişi ikamet ilinde yer alan Sosyal Güvenlik Kurumuna gider.
-
Sosyal Güvenlik Kurumu görevli çalışanlarına, nüfus cüzdanı, kimlik araştırma belgesi, Ziraat Bankası hesap numarası, vefat eden eşin ölüm belgesi, 2 adet vesikalık fotoğraf, veraset ilamı, vukuatlı nüfus kaydı örneği gibi sıralanan evrakların iletimini sağlar.
-
Kişi tarafından “dul maaşı alım talebi dilekçesi’’ doldurulup, imzalanır.
-
Bu adımlar ile dul maaşı müracaatı kurumca kayıt altına alınır. Başvuru işlemi sonrası dul maaşı alım talebinin onaylanması için süreç başlatılır. Yapılan dul aylığı başvurusunun onay sonucu, PTT Müdürlüklerinden öğrenilir. Kişi ikamet ilinde yer alan PTT Müdürlüğü’ne giderek, dul maaşı başvurusu onayı hakkında bilgi alır. Maaş alım onayının alındığı veya kabul edilmediği hakkında detaylı bilgiler PTT Kurumu yetkisi yoluyla iletilir.
Dul aylığı
(maaşı) başvurusunda bulunmanın bir diğer yolu E-Devlet sistemidir. E-Devlet üzerinden başvuru yapmak için PTT’den alınmış bir şifre gereklidir. 2021 yılında Covid-19 pandemi koşulları sebebiyle ölüm aylığı başvuruları artık e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilmektedir. Dul ve yetim aylığı başvurusunda bulunmak için gerekli bilgiler şunlardır:
-
Başvuruda bulunacak kişinin T.C. kimlik numarası,
-
E-Devlet şifresi
-
Vefat eden kişinin T.C. kimlik numarası gerekmektedir.
E-Devlet şifresi ile sisteme giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu hizmetlerinden “Ölüm Yardımı ve Dul / Yetim Aylığı Talebi” ekranı üzerinden vefat eden eş, çocuk, anne veya babanın T.C. kimlik numarası üzerinden başvuru yapılabilir.
Ölüm aylığı bağlandıktan sonraki ikincil işlemler için ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bağımsız ve Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığı’na başvuru yapılması gerekmektedir.
[button color=”purple ” size=”small” link=”https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-olum-yardimi-ve-dul-yetim-ayligi-talebi” icon=”” target=”true” nofollow=”false”]Dul Maaşı Başvurusu İçin TIKLAYINIZ[/button]
2021 Ölüm Aylığı Oranları Nedir?
2021 ölüm maaşının miktarı
vefat eden sigortalı kişinin eş, çocuk, anne ve babasına göre farklıklar gösterir. Bu farklı oranlar çocuk sayısı, eşin çalışıp çalışmadığı ve yeniden evliliği gibi durumlara göre belirlenir.
Ölüm aylığı oranları şöyledir:
-
Dul eşe vefat eden sigortalının maaşının %50’si,
-
Çocuğu olmayan ve çalışan dul eşe maaşın %50’si,
-
Çocuğu olmayan ve çalışmayan eşe maaşın %75’i,
-
Dul eş ve çalışmayan bir çocuk olması durumunda maaşın %60’ı eşe, %30’u çocuğa,
-
Dul eş ve çalışmayan iki çocuk bulunması durumunda maaşın %50’si eşe, her bir çocuk için %25’lik kısım ayrılır.
-
Vefat eden sigortalının evli olmayan kızlarının her birine ölen babadan dul kızına maaş bağlanması da dahil olmak üzere maaşın %25’i,
-
Vefat eden sigortalının tek kızı olması halinde maaşın %50’si bağlanmaktadır.
-
Vefat eden sigortalının anne ve babasına maaş bağlanması için birçok hususun değerlendirilir. Buna göre anne ve babasına maaş bağlanmasının ilk şartı 65 yaşın üstünde olmasıdır. 65 yaşını geçen anne ve babaların, ölen çocuklarından ölüm aylığı alabilmeleri için herhangi bir kurumdan maaş almıyor ve çalışmıyor olmaları gerekmektedir. Bu şartlar sağlandığında maaşın %25’i anne ve babaya bağlanabilmektedir.
-
Örneğin, vefat eden kişinin emekli maaşı 1500 TL ise dul maaşı kapsamından eşin hak oranı %75 1125 TL ölüm aylığı, hak oranı %50 ise 750 TL ölüm aylığı bağlanmaktadır. Vefat eden kişinin çocuğunun %25 hak oranı varsa alacağı ölüm maaşı 375 TL olacaktır.
2021 Yılında Dul Aylığı Ne Kadar?
2021 yılında dul maaşının miktarı
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenen aylıkların alt sınırı her yıl ocak ve temmuz aylarında arttırılmaktadır. Anne babasından veya eşinden dolayı bağlanan aylık ve gelirler, sigortalının çalıştığı veya yaşamını yitirdiği tarihe göre değişiyor. 2000 yılından sonra çalışmaya başlayıp 2008 yılından sonra ölenlerin hak sahiplerine bağlanan en düşük ölüm aylığı ile 2000 öncesi çalışmaya başlayanların hak sahiplerine bağlanan aylık arasında önemli fark bulunuyor. SGK’nın belirlediği en düşük dul ve yetim aylıkları 2021 yılının ocak -haziran döneminde uygulanacak.
Ekim 2008’den önce bağlanan gelir / aylıklar ile bu tarihten önce malullük ve yaşlılık aylığı almakta iken Ekim 2008’den sonra ölenlerin hak sahiplerine bağlanacak asgari aylık tutarları şöyle hesaplanmaktadır; sigortalının alt sınır aylığı 2.326,70 TL ise %80’i 1.944,11 TL, %60’ı 1.423,64 TL, %45’i 1067,85 TL, %30’u 711,85 TL olarak belirlenmiştir.
Ekim 2008’den sonra çalışırken ölen sigortalıların hak sahipleri ile bu tarihten sonra malullük ve yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, sigortalının normal aylığını geçemeyecek şekilde aşağıda belirtilen miktarlardan az olamayacak şekilde sigortalının alt sınır aylığı 2.326,70 TL ise %80’i 1.944,11 TL, %60’ı 1.423,64 TL, %45’i 1067,85 TL, %30’u 711,85 TL olarak belirlenmiştir.
Sadece 2000’den sonra hizmetleri bulunup Ekim 2008’den sonra ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanacak en düşük aylıklar şöyle hesaplanmaktadır; sigortalının alt sınır aylığı 1.434,53 TL ise %80’i 1.147,61 TL, %60’ı 860,66 TL, %45’i 645,57, %30’u 430,37 TL olarak belirlenmiştir.
Ekim 2008 tarihinden önce ölen sigortalıların hak sahiplerine iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından bağlanacak en düşük ölüm geliri, hak sahipliği oranına göre şöyle hesaplanmaktadır; sigortalı alt sınır aylığı 1.252,13 TL ise %80’i 1.001,70 TL, %60’ı 751,28 TL, %45’i 563,46 TL, %30’u 375,64 TL olarak belirlenmiştir.
Dul Aylığının (Maaşı) Avantajları Nelerdir?
Dul maaşının yararları
şöyle sıralanmaktadır:
-
Dul aylığı
alım fırsatı ile çift maaş ve çift emeklilik koşullarından faydalanılır.
-
Dul aylığı ödemelerinden sahip olunana çocukların yararlandırılması fırsatı sağlanır.
-
Çalışan bireyler için vefat eden eş üzerinden her iki ayda bir ekstra maaş ödemesi sağlama avantajı elde edilir.
-
Evin geçimini vefat eden eşin sağladığı aileler için, maddi zorluk yaşama koşullarının ortadan kaldırılması fırsatı elde edilir.
-
Sigorta güvencesi olmayan ve çalışmayan dul eşlerin, vefat eden sigortalı eşlerinin maaşları üzerinden ödeme hakkı sağlamaları avantajı oluşturulur.
Yetim Aylığı Şartları Nelerdir?
Yetim maaşı almak için gerekli koşullar
kız çocukları ve erkek çocukları ve malul çocuklar için farklılık göstermektedir.
Erkek çocuklara ölüm aylığı bağlanması için gerekli koşullar şunlardır:
-
Yükseköğretim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış olmaları,
-
Ortaöğretim görmeleri halinde 20 yaşını doldurmamış olmaları,
-
Herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde ise 18 yaşını doldurmamış olmaları,
-
Yabancı bir ülkede çalışmıyor olmaları,
-
Kendi sigortaları nedeni ile gelir veya aylıkları olmaması şartları gerekmektedir.
Vefat eden sigortalının kız çocuğuna ölüm aylığı bağlanması için gerekli şartlar şunlardır:
-
Yabancı bir ülkede çalışmıyor olmak,
-
Kendi sigortaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması,
-
Evli olmamak veya evliyse sonradan boşanmış olması gerekmektedir.
Malul çocuklara ölüm aylığı bağlanmasının şartları şöyledir:
-
Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiğini kanıtlayan onaylı sağlık raporu,
-
Herhangi bir sigortalı işte çalışmaması gerekmektedir.
Yaş, cinsiyet ve medeni durumları fark etmeksizin malul çocuklara ölüm aylığı bağlanır.
Yetim Aylığı Ne Kadardır?
Vefat eden kişin çocuklarına bağlana
yetim maaşı
nın
miktarları ebeveynin aldığı maaş miktarına ve kardeş sayısına göre farklılık göstermektedir.
Yetim aylıklarının miktarı şöyledir:
-
Dul eş ve çalışmayan bir çocuk olması durumunda maaşın %60’ı eşe, %30’u çocuğa verildiği zamanlarda 2326 TL olan maaştan çocuğun alacağı miktar 697 TL, 1434 TL ise 430 TL ve 1252 TL ise çocuğun alacağı maaş 375 TL’dir.
-
Dul eş ve çalışmayan iki çocuk bulunması durumunda maaşın %50’si eşe, her bir çocuk için %25’lik miktar ayrılır. Bu durumda çocukların alacağı maaş miktarı 2326 TL ise çocuğun alacağı miktar 581,50 TL, 1434 TL ise 358,50 TL, 1252 TL ise çocuğun alacağı maaş 313 TL’dir.
-
Vefat eden sigortalının tek kızı olması halinde maaşın %50’si bağlanmaktadır. Buna göre ölüm aylığı 2326 TL ise çocuğun alacağı miktar 1163 TL, 1434 TL ise 717 TL, 1252 TL is çocuğun alacağı maaş 626 TL’dir.
Yetim Aylığı Ne Zaman Kesilir?
Yetim maaşının kesildiği durumlar
şöyle sıralanmaktadır:
-
Türk Vatandaşlığından çıkma veya çıkarılma
-
Eşinin vefatından sonra evlenen kadının aylığı kesilmemektedir. Sonradan evlendiği eşinin ölümü nedeniyle, ikinci eşinden de ölüm aylığına hak kazanan dul eşe, bu aylıklardan tercih ettiği aylığı bağlanmaktadır.
-
5434 sayılı Kanuna göre dul aylığı bağlananların 5510 sayılı Kanunun 4/1-a, 4/1-b ve 4/1-c statüsünde çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmemektedir. Ancak, çalışılan statüye göre aylık bağlama oranları değişmektedir.
Dul ve Yetim Aylığı Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Dul ve yetim maaşı sorgulaması
için 3 seçenek bulunmaktadır. Bu seçenekler aşağıda şöyle sıralanmaktadır:
-
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi ALO 170 üzerinden,
-
E-Devlet sistemi üzerinden,
-
Sosyal Güvenlik Kurumu şubeleri üzerinden ölüm aylığı sorgulaması yapılabilir.
ALO 170 Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi’nden yapılan ölüm aylığı sorgulamasında kimlik doğrulaması istenmektedir. Bu doğrulama için bütün bilgilerin eksiksiz ve doğru şekilde aktarılması sorgulamanın kolayca yapılabilmesini sağlar. Bu doğrulama için başvuru yapan kişinin T.C. kimlik numarası, vefat eden kişinin ölüm tarihi, ölüm aylığına başvuru tarihi ve müracaat numarası ve vefat eden kişinin T.C. kimlik numarası kimlik doğrulaması için cevaplanması zorunlu olan bilgilerdir.
E-devlet sistemi üzerinden
dul aylığı
sorgulaması yapmak için ilk adım T.C. kimlik numarası ve şifre ile giriş yapmaktır. Giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet sitesinden “Ölüm Maaşı Sorgulama” işlemine tıklayarak çıkan sonuçlara göre sorgulama işlemi tamamlanır.