HSG konusuna girmeden önce böyle bir testin neden istendiği konusuna kısaca değinmek gerekir. İnfertilite tedavisi için bize gelen her çiftin ihtiyaçları da infertilite geçmişleri de bir birinden farklıdır. Ancak infertilite şikâyeti ile gelenlerin büyük bir kısmında infertilite, genellikle çok sık karşılaşılan 3-5 infertilite problemlerinden biri veya bir kaçından kaynaklanmaktadır. Kadın İnfertilitesi için konuşmak gerekirse tübal faktör ya da yumurtalık tüplerinden kaynaklanan infertilite en sık karşılaştığımız dişil infertilite nedenlerinden biridir ve infertil kadınların yaklaşık %30 kadarı bu problemden kaynaklı doğurganlık problemleri yaşamaktadırlar.
Doku zedelenmeleri ya da geçirilmiş bir pelvik enfeksiyon sonrası kalan hasar, ameliyat yaraları, çikolata kistleri ya da yumurtalık tüplerinin “Hidrosalpinks” denen sıvı ile bloke olması gibi nedenler, kadın üreme hücrelerinin üretildiği yumurtalıklarla, bunların spermlerle karşılaştığı yumurtalık tüplerinin arasındaki bağlantıyı keserler ve gebe kalmayı zor, hatta imkansız bir hale getirebilirler. Böyle bir durumda doktorunuz yumurtalık tüplerinizin tıkalı olduğundan şüpheleniyorsa sizden HSG ya da tam adı ile Histerosalpingogram testi yaptırmanızı isteyebilir. Hatta düşük geçmişi olan anne adaylarında rahim içinde yapısal bir problem olup olmadığını, ya da fetüsün rahimde tutunmasını engelleyecek polip ya da fibroid gibi durumların olup olmadığını kontrole etmek amaçlı da HSG testi istenebilmektedir.
İlaçlı rahim filmi olarak da bilinen bu test özünde rahim ve yumurtalık tüplerini incelemek için geliştirilmiş özel bir röntgen görüntüleme tekniğidir ve tüm test yaklaşık 10 dakika kadar sürmektedir. İşlem sırasında vajinal yoldan girilen ince bir katater rahim ağzından rahim içine yerleştirilir ve kontrast madde içeren, renkli bir röntgen sıvısı buraya enjekte edilir. Bu özel sıvının görevi rahmin şeklini ve yumurtalık tüplerini görünür kılmaktır. Bu işlem sırasında, sıvı kontrast maddenin kadın üreme sistemi boyunca nasıl ilerlediği floroskopik röntgen yoluyla gözlemlenmektedir.
Şayet, her hangi bir tıkanma yoksa kontrast sıvı serbest bir şekilde rahim ve yumurtalık tüplerinden geçer. Ancak sıvı üreme sistemi içinde her hangi bir yerde durursa bu tüplerdeki bir tıkanıklığın göstergesi olabilir. Bu tür durumlarda hekim, ihtiyaç duyarsa, hastayı sorunun çözülmesi için laparoskopi gibi cerrahi işlemlere, ya da doğrudan Tüp Bebek Tedavisi ’ne yönlendirebilir. Zira tüp bebek tedavisi yumurtalık tüplerini by-pass eden bir yardımcı üreme tekniği olduğu için tübal kaynaklı infertilite yaşayan kadınlarda tüp bebek yöntemi oldukça başarılı sonuçlar vermektedir.
Diğer taraftan HSG işlemi sırasında sıvı geçişi ile birlikte var olan ufak yapışıklık ve tıkanıklar çoğu zaman kendiliğinden açılmakta ve gebe kalmaya engel teşkil eden bu sorunlar ortadan kalktığı için çoğu İnfertil kadın HSG den sonra başka her hangi bir işleme gerek kalmadan kendiliğinden gebe kalabilmektedir. Bu durum bana başvuran infertil kadın danışanlarımda çok sık karşılaştığım ve çok sevindirici bir durumdur. Bu sebeple HSG’ye sadece teşhis amaçlı değil aynı zamanda tedavi amaçlı bir tanı yöntemi olarak da bakmak gerekir.
Şayet doktorunuz sizin için ilaçlı rahim filmi gerekli gördü ise hazırlanmadan önce birkaç noktayı göz önünde bulundurmak ve bu iş için ufak bir hazırlık yapmak, zaten çok da zahmetli olmayan, bu işlemi sizin için daha da kolaylaştıracaktır.
HSG testi radyologlar tarafından çekilen bir görüntüleme tekniğidir. Ancak HSG’yi çektirmek isteyen hastaların bir çoğu bunu infertilite tanı ve tedavisi için yaptırmak isterler bu sebeple bu testin çekilmesi esnasında İnfertilite Uzmanı bir kadın doğum doktoru nun yanınızda bulunması son derece faydalı olacaktır. Ayrıca testin nerede çekileceği de önemli bir husustur gerçekten bazı merkezlerin teknik ekipmanları bu işin hakkı ile yapılabilmesi için yeterli nitelikleri taşımayabilmektedirler. Bu sebeple HSG çektirilmesi gereken yer konusunda da hekimin tavsiyesine uymak faydalı olacaktır.
İlaçlı rahim filmi HSG’nin zamanlaması çok önemlidir. Eğer film hasta adetli iken çekilirse adet kanının karın boşluğuna geçme riski vardır. Diğer taraftan şayet renkli rahim içi filmi çekilirken danışan gebe ise bu sefer filmin gebeliğe zarar verme ihtimali vardır bu sebeple bu test için ideal zaman genellikle son adet kanamasının son gününden sonraki 2 ila 5 inci günler arasıdır. Bununla birlikte danışanda adet düzensizliği varsa ya da son adet gününü hatırlamıyorsa testten önce kesinlikle bir gebelik testi yapılmalıdır.
İlaçlı Rahim İçi filminde alerjik reaksiyonlar çok sık görülen durumlar değildir ancak böyle durumlarla karşılaşılabilmektedir. Bu sebeple alerjik reaksiyon gösterdiğiniz maddeler varsa bunları bu işlemden önce mutlaka doktorunuzla paylaşınız. Şayet doktorunuzun kullanacağı kontrast maddeye karşı alerjiniz varsa size bu işlem için alternatif bir kontrast madde ya da diğer alternatif testlerin uygulanabileceğini unutmayın.
Aslında HSG işlemi doğru bir şekilde yapıldığı takdirde çok acı veren bir yöntem değildir. Ancak katater vücut içerisinde iken hastalar bir takım ağrı ya da kramplar hissedebilmektedir. Ağrı eşiği düşük ya da korkusu olan danışanlar doktorlarının tavsiyesi ile işlem öncesinde ve sonrasında ağrı kesici alabilirler veya doktorunuz uygun görürse HSG işlemi öncesi lokal anestezi uygulanabilir.
İlaçlı rahim filmi çektirmeye gelirken yanınızda bir ped getirmeyi unutmayın. Normal bir HSG testi sonrası, kontrast sıvı kaynaklı ufak lekelenmeler ya da sızıntılar olabilmektedir. İşlem günü ve sonrasındaki günlerde de ped kullanmanız sizin için daha konforlu ve rahat olacaktır çünkü rahim içine verilen sıvının vücuttan tamamen tahliyesi birkaç günü bulabilmektedir. Ayrıca işlem sonrasında sizi rahatsız etmeyecek yumuşak ve rahat giysiler giymeniz de konforunuzu artıracaktır.
HSG işlemine size işlem sonrası eve dönüşte refakat edecek biri ile gelmeniz iyi olacaktır. Aslında rahim içi film işlemi görmüş biri normalde rahatlıkla araç kullanabilir ancak bazen bu işlemden sonra kendinizi iyi hissetmeyebilirsiniz bu durumda bir refakatçi sizi çok rahatlatacaktır.
HSG işlemi yaptırdığınız günü istirahatle geçirmeniz gayet isabetli olacaktır. Rahim içi renkli film işlemi büyük bir operasyon değildir ancak yine de işlem sonrası istirahat tavsiye edilmektedir. Genellikle işlem sonrası pek fazla şikâyet dile getirilmezken gün içerisinde ağrı, kramp ve kontrast sıvı kaynaklı lekelenmeler devam edecektir. Ayrıca bazı kadınlarda işlem sonrası nadir de olsa, baş dönmesi ve mide bulantısı gibi belirtiler görülebilmektedir. Özetle işlemin yapıldığı gün istirahat etmeniz bir an önce kendinizi toplamınız açısından iyi olacaktır ve çoğu hekim tarafından da tavsiye edilmektedir.
Normalde HSG testi yaptıran infertil hanımlar çok hızlı bir şekilde kendilerine gelip ertesi gün normal günlük aktivitelerine dönebilirler. Ancak nadir de olsa bazı olağan dışı belirtiler görülebilir. İşlem sonrası ağır kanama, kuvvetli sancı ve ağrı veya ateş normalde bu işlem sonrası beklenmeyen durumlardır ve böyle durumlarda acilen doktorunuza ulaşılıp durumunuzun değerlendirilmesi gerekir.
HSG gözlemi çoğu kadın için hoş bir deneyim olmasa da infertilite tedavisinde bize ve infertil çiftlere sunduğu bilgiler çok kıymetlidir ve başka gözlem metotları ile elde edilemezler. Bu sebeple ne olursa olsun bu test sonrası elde edilecek sonuçlar infertilitenin altında yatan ana nedeni ortaya koymak açısından çok kıymetlidir ve sizi muhtemel diğer nedenlerin araştırılması zahmetinden kurtarır. Bu ise gebe kalmak için izleyeceğiniz yolun daha da netleşmesi demektir.
İletişim Bilgileri:
İlaçlı Rahim Filmi (HSG) ve Diğer İnfertilite konuları İle İlgili her konuda bize Ulaşın:
https://sukrancakmak.com.tr/bize-ulasin/
Op Dr Şükran Çakmak, Kadın Hastalıkları Uzmanı & Kadın Doğum Uzmanı
Tel: 0 312-285 50 10
Adres: Söğütözü Mahallesi, Dumlupınar Bulvarı (Eskişehir Yolu) No:7, Platin Tower İş Merkezi (Medicana Hastanesi Yanı), Kat:3/No:12, 06510 Çankaya/Ankara
İlgili Linkler:
Konu İle İlgili Daha Geniş ve Kapsamlı Bilgi İçin:
https://sukrancakmak.com.tr/gebelik-dogum/
Konu ile İlgili Detaylı Bilgi İçin Ayrıca YouTube Videolarımızı izleyebilirsiniz: