İş güvenliği kanunu , adından da anlaşılacağı üzere iş sağlığı ve güvenliğinin kanun kapsamına alınmasıdır. Çalışma hayatında yer alan herkesin de bu kanun hakkında az çok bilgi sahibi olması hedeflenmektedir. İş güvenliği kanunu sayesinde çalışanların hem daha güvenli hem de daha huzurlu koşullarda emek vermesi mümkün kılınmaktadır.
Kare Akademi olarak bizler de gerek uzman adayları gerekse de emekçiler için iş güvenliği kanunu hakkında bilgi vermek istedik.
İşçi güvenliği ve sağlığının korunması, 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ile mümkündür. İşçi güvenliğinin yasal prosedüre göre uygulanması demek bu hakkın korunup uygulanmasını da kolaylaştırmaktadır.
Çalışma koşullarının denetlenmesi ve iyileştirilmesi sayesinde iş kazalarının ve ölümlerin önüne geçmek hedeflenir. Bu tür denetlemeler de kanun kapsamına alındığından her koşulda uygulanma zorunluluğu vardır. Hem kamu hem de özel sektörde geçerli olan kanun, iş güvenliği uzmanının alanına girmektedir. İş sağlığı ve güvenliği uzmanları da kanunda bahsi geçenleri uygulamakla görevli profesyonel kimselerdir.
İsterseniz kanunun detaylarına yakından bakalım ve 10 önemli maddede kanunu tam anlamıyla incelemiş olalım.
6331 sayılı kanun, beyaz yaka ya da mavi yaka fark etmeksizin tüm emekçileri kapsar. İşyerlerinin daha güvenli ve huzurlu olması hakkı, tüm emekçilere tanınmış bir haktır. Dolayısıyla ister devlet kurumu isterse de özel sektör olursa olsun tüm çalışanlar kanunun sunduklarından faydalanmaktadır. Kanunun kadrolu çalışanların yanı sıra çırak statüsünde olanları ve stajyerleri kapsamaktadır.
İSG kanunu, bazı alanlarda görev alanları kapsamamaktadır. Kanun kapsamına girmeyen alanların büyük bir kısmı savunma ile alakalı işlerdir. İş güvenliği kanunu , işte bu alanlarda görev yapan kimseleri içine almamaktadır:
| Türk Silahlı Kuvvetler Personelleri |
| Milli İstihbarat Teşkilatı Kapsamında Görev Yapanlar |
| Genel Kolluk Kuvvetleri |
| Doğal Afet ve Acil Durumlarda Çalışacak Olanlar |
| Evden Çalışan Kişiler ve Kendi Hesabına Çalışan Kişiler |
2012 yılında alınan karar doğrultusunda risk değerlendirmelerine de bir düzen getirilmiştir. İşyerinin sınıfı ya da sektörü ne olursa olsun risk değerlendirmesi yapmak zorunludur. İşyerindeki çalışan sayısı ya da işyerinin tehlike grubuna bakılmaksızın uzman denetlemesi yapılması şarttır. Bu yüzden her işyeri statüsünde olan yerde en az bir iş sağlığı ve güvenliği uzmanı görev almalıdır.
İş güvenlik kanunu kapsamında iş sağlığı ve güvenliği uzmanı olan kişilerin görevi risk değerlendirmesi yapmaktır. Uzmanlar, işyerindeki olası risk faktörlerini yakın markaj inceleme altına alarak bir rapor hazırlarlar. Hazırlanan bu rapor da işyeri yetkilisine ya da doğrudan işverene sunulmaktadır. Risk raporunda, işyerinde olması muhtemel kaza durumlarının önüne geçen faktörler ve düzenlemeler yer alır. Raporu teslim alan yetkili kişinin görevi de rapordaki maddeleri en kısa sürede uygulamaya koymaktır.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanları ile birlikte denetleme yapacak diğer kişiler de vardır. Zaten olası risklerin önüne geçmek adına değerlendirme ekibi kurmak önemlidir. Bu ekibin içerisinde de şu kişiler yer almaktadır:
İş sağlığı güvenliği kanunu na göre işyerlerinin tehlike sınıflandırmasını da yapmak gerekir. Yapılan düzenleme ile birlikte işyerleri üç farklı tehlike göre sınıflandırılır:
Bir işyerinin hangi sınıfa dahil olduğuna karar verilirken de işin tanımını net bir biçimde yapmak gerekir. İşyerinde yapılan işlerin durumu o işyerinin hangi tehlike sınıfında yer aldığının göstergesidir. Örneğin madencilik alanında yapılan işler çok tehlikeli iş sınıfında yer alırken hazır yemek imalatları az tehlikeli sınıftadır. Yine aynı şekilde süt ürünlerinden yapılan gıda ürünleri tehlikeli gruba girerken alkollü içecekler çok tehlikeli grupta yer alır.
İş güvenliği kanunu kapsamında alınan bir diğer karar da uzmanların görev yapma yetkileridir. İşyerlerinin tehlike sınıfları, o işyerinde görev alacak olan uzmanın kıdemini de belli etmektedir. Tehlike gruplarına göre şu kıdemdeki iş sağlığı ve güvenliği uzmanları görev yapmaktadır:
Bu kapsamda A Sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı olabilmek için daha önce B Sınıfı kapsamında çalışmış olmak gerekmktedir. Aynı şekilde B Sınıfı İş Güvenliği uzmanı da daha önce C Sınıfı olarak görev yapmalıdır. İş güvenliği kanunu ile belirlenen tehlike sınıflarında çalışmak için kıdem ve sınav şartı aranmaktadır.
İş güvenliği kanunu içerisinde işyeri hekimleri ve işyeri hemşirelerine yönelik bazı detaylar da öne çıkar. Buna göre işyeri hekimlerinin sorumlulukları arasında şunlar yer almaktadır:
İş güvenliği kanunu için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından görevlendirilen müfettişler bulunmaktadır. Bu müfettişler, kanunu eksik uygulayan işyerleri hakkında rapor düzenleme yaptırımına sahiptir. Düzenlenen rapora göre de işyerlerine çeşitli cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Bakanlık müfettişlerinin genellikle baktığı alanlar arasında şunlar yer alır:
İş Güvenliği Kanunu
İş güvenliği kanunu uygulamayan işyerlerine cezai yaptırımların uygulanması söz konusudur. Kanun kapsamına giren yükümlülüklerin yerine getirilmemesi neticesinde idari para cezası verilmektedir. Yapılan denetimler sonucunda işyerinin ne kadar ceza ödemesi gerektiğine karar verilmektedir. Cezai ödemelerde işyerindeki çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı da etkendir. Yani tehlikeli ya da çok tehlikeli iş sınıfında bulunan işyerlerindeki aksamaların daha çok cezası olacaktır.